Hàng loạt sai phạm trong công tác đầu tư xây dựng cơ bản tại Hải Phòng

Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành thông báo kết luận thanh tra về việc quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật về đầu tư xây dựng của thành phố Hải Phòng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay giai đoạn 2010 – 2017. Kết quả thanh tra cho thấy công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của TP Hải Phòng trong giai đoạn trên còn nhiều tồn tại và thiếu sót.

Cụ thể, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch còn nhiều bất cập, hạn chế, quá trình thực hiện quy hoạch không phù hợp, một số quy hoạch bị chồng chéo không kết nối được khi thực hiện, do vậy đã phải điều chỉnh quy hoạch, chậm tiến độ các dự án đầu tư, hiệu quả đầu tư thấp như dự án đê biển Nam Đình Vũ, dự án đường trục chính Tây Nam KCN Đình Vũ…

Theo kết luận, trong công tác khảo sát, lập dự án đầu tư, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư còn hạn chế, chưa nghiên cứu tổng thể, đồng bộ, thiếu chính xác. Một số dự án phải điều chỉnh nhiều lần trong quá trình thực hiện; việc phê duyệt điều chỉnh dự án, điều chỉnh tổng mức đầu tư cơ bản tăng chi phí từ 40% đến 100%. Điển hình như dự án đầu tư xây dựng Trường THPT chuyên Trần Phú (giai đoạn 1); dự án đầu tư xây dựng cầu Khuể, Hải Phòng… Thậm chí có dự án tăng gấp ba lần tổng mức đầu tư như dự án khu neo đậu tàu cá Cát Bà, do thay đổi lớn về quy mô, kết cấu, cắt giảm hạng mục này, tăng khối lượng giá trị với hạng mục khác với giá trị lớn vượt so với giá trị được phê duyệt ban đầu… Bên cạnh đó, việc chậm tiến độ kéo dài từ 3-8 năm ở các dự án trên gây hiệu quả đầu tư thấp, lãng phí ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, TTCP khẳng định một số dự án chuyển đổi hình thức đầu tư từ xây dựng chuyển giao BT được Thủ tướng cho phép sang đầu tư bằng ngân sách nhà nước nhưng không báo cáo Thủ tướng, điển hình như dự án xây dựng cầu Khuể là không thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng. Bên cạnh đó, không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành để thực hiện phương án thi tuyển kiến trúc đối với công trình cấp đặc biệt, trong đó có công trình cầu Hoàng Văn Thụ thuộc công trình xây dựng khu đô thị Bắc sông Cấm, là thực hiện không đúng theo quy định của Nghị định 59/2015/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng.

Dự án Cầu Đăng, một trong hàng loạt dự án để xảy ra sai phạm ở Hải Phòng.

Cùng với đó, TCCP cũng nêu rõ, kế hoạch đấu thầu được duyệt chưa khoa học và tổng thể. Về công tác quản lý chất lượng công trình, hệ thống quản lý chất lượng chưa đầy đủ, hồ sơ quản lý chất lượng còn thiếu sót, không thực hiện đầy đủ việc kiểm tra chất lượng nguyên vật liệu đưa vào thi công và không thực hiện kiểm tra để chấp thuận phòng thí nghiệm hợp chuẩn, chấp thuận hồ sơ năng lực phòng thí nghiệm không đầy đủ máy móc thiết bị và bằng cấp cán bộ…

Mặt khác, thông báo kết luận thanh tra cũng nêu, công tác thanh toán chưa thực hiện đúng quy định trong hợp đồng xây dựng ở dự án khu đô thị mới Bắc sông Cấm tại Gói thầu số 06 thanh toán trước khi có phương án kiến trúc được chọn; Gói thầu số 5 đánh giá tác động môi trường, thanh toán trước khi nghiệm thu công tác tư vấn là vi phạm hợp đồng xây dựng được ký kết. Về công tác giải phóng mặt bằng, thông báo kết luận thanh tra nêu rõ còn chậm, kéo dài ở hầu hết các dự án. Việc triển khai dự án khi chưa đủ điều kiện mặt bằng thi công, khi triển khai dự án chưa thu hồi đất, chưa có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, dẫn đến khi thực hiện vướng mắc không đảm bảo tiến độ dự án.

TTCP xác định tổng sai phạm tài chính qua thanh tra ở một số dự án nêu trên là hơn 59 tỷ đồng. Trong đó, đề nghị giảm trừ hơn 7 tỷ đồng tại dự án đầu tư xây dựng đường bao phía Đông Nam quận Hải An; đề nghị giảm trừ hơn 12 tỷ đồng tại dự án đường trục chính Tây Nam Khu công nghiệp Đình Vũ; đề nghị giảm trừ hơn 3,6 tỷ đồng tại gói thầu rà phá bom mìn vật liệu nổ của dự án đầu tư xây dựng công trình tuyến đê biển Nam Đình Vũ thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải…

Từ những căn cứ nêu trên, TTCP kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm trong việc đề xuất, chủ trương đầu tư các dự án liên quan đến những bất cập, tồn tại trong thực hiện quy hoạch, công tác bố trí vốn đầu tư và giải phóng mặt bằng và một số dự án chậm tiến độ.

Kiểm điểm trách nhiệm đối với lãnh đạo UBND TP Hải Phòng phụ trách đầu tư xây dựng qua các thời kỳ để xảy ra sai phạm, khuyết điểm đã nêu trong kết luận thanh tra giai đoạn 2010-2017. UBND TP Hải Phòng chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan và chủ đầu tư kiểm điểm nghiêm túc rút kinh nghiệm về sai phạm, khuyết điểm trong công tác quản lý đầu tư các dự án, chấn chỉnh và có biện pháp khắc phục những tồn tại đã nêu.