Từ cỏ dại thành thần dược: Loài cây "kẻ thù nhà nông" bất ngờ đổi vận

	Tưởng chỉ là “cỏ dại”, loại rau này thực chất là “vua thảo dược” cực tốt cho sức khỏe tim mạch, chống lão hóa rất thần kỳ
	Thứ cỏ mọc ven đường tại Việt Nam nhưng giá trị triệu đô, được cả thế giới "săn lùng" vì chữa được bách bệnh

Từ cỏ dại ven đường đến “báu vật” trong Đông y

Ở khắp các vùng quê Việt Nam, không khó để bắt gặp hình ảnh những bụi cỏ tranh mọc hoang dại ven đường, trên các bãi đất trống, hay thậm chí xen lẫn trong ruộng đồng. Với hình dáng nhọn sắc, sức sống mãnh liệt và lan rộng nhanh chóng, cỏ tranh thường bị nông dân xem là "kẻ phá hoại" khi cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng chính.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng chính rễ của loại cỏ tưởng chừng vô dụng này lại ẩn chứa một giá trị y học to lớn. Theo y học cổ truyền, rễ cỏ tranh (bạch mao căn) là một vị thuốc quý, có vị ngọt, tính hàn, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

“Mỏ vàng” dưới lòng đất: Công dụng vượt xa mong đợi

Trong Đông y, rễ cỏ tranh được sử dụng với công dụng làm mát máu, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, cầm máu. Rễ tươi có thể ăn sống hoặc đun lấy nước uống, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như: tiểu buốt, tiểu ra máu, ho ra máu, vàng da, sốt cao, khô miệng, khô họng.

Một số bài thuốc dân gian còn kết hợp rễ cỏ tranh với các loại dược liệu khác để giảm viêm phổi, giải độc rượu, hỗ trợ điều trị các vấn đề về đường tiêu hóa, hô hấp và tiết niệu.

Không chỉ được Đông y đánh giá cao, các nghiên cứu hiện đại cũng đã chứng minh rằng rễ cỏ tranh chứa nhiều flavonoid, axit hữu cơ và các hợp chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ gan và thần kinh khỏi tổn thương do rượu bia, đồng thời giúp giải rượu hiệu quả ở mức độ nhất định.

Cũng bởi giá trị y học ngày càng được biết đến, rễ cỏ tranh đã dần trở thành mặt hàng được săn đón tại các thị trường Đông y, đặc biệt là ở Trung Quốc. Tại các chợ dược liệu lớn ở Quảng Châu hay Bắc Kinh, rễ cỏ tranh khô có giá lên đến 40 Nhân dân tệ/kg (tương đương khoảng 138.000 đồng/kg). Tuy nhiên, nguồn cung lại khan hiếm, do việc thu hái cần kỹ thuật và phụ thuộc vào mùa vụ.

Tại Việt Nam, giá rễ cỏ tranh tươi và khô dao động từ 65.000 - 170.000 đồng/kg, tùy thuộc vào chất lượng và vùng trồng. Những khu vực có thổ nhưỡng sạch, không ô nhiễm, được thu hái đúng thời điểm mùa xuân và mùa thu thường cho sản phẩm có chất lượng tốt hơn, giá cao hơn.

Một số thương lái đã bắt đầu thu mua rễ cỏ tranh với quy mô lớn để xuất khẩu hoặc cung ứng cho các tiệm thuốc Đông y. Tuy nhiên, việc khai thác tự phát, thiếu kiểm soát cũng tiềm ẩn nguy cơ cạn kiệt nguồn nguyên liệu trong tự nhiên.

Cỏ dại hay cây thuốc quý: Góc nhìn mới về giá trị bị lãng quên

Từ một loài cỏ dại bị người nông dân tìm cách tiêu diệt, cỏ tranh đang dần được nhìn nhận lại với vai trò dược liệu quý giá. Thực tế cho thấy, ở nhiều quốc gia châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, cỏ tranh đã được nghiên cứu đưa vào sản xuất trà thảo mộc, viên nang, thuốc bổ gan,... góp phần hình thành ngành công nghiệp dược liệu phát triển.

Ở Việt Nam, trong bối cảnh thị trường dược liệu đang tăng trưởng mạnh, nhất là nhu cầu với các thảo dược nội địa có giá trị cao, thì việc tận dụng rễ cỏ tranh có thể mở ra một hướng đi tiềm năng cho nông dân, hợp tác xã hoặc doanh nghiệp nông dược.

Tuy nhiên, muốn khai thác hiệu quả, cần có hướng dẫn kỹ thuật canh tác, thu hái đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh an toàn và đặc biệt là quy hoạch vùng trồng phù hợp để không ảnh hưởng đến canh tác nông nghiệp truyền thống.

Câu chuyện về rễ cỏ tranh là minh chứng rõ nét cho việc giá trị không nằm ở vẻ ngoài, mà ở nhận thức và cách khai thác phù hợp. Khi nhìn nhận đúng giá trị của từng loại cây cỏ, không chỉ có thể phát triển dược liệu nội địa, mà còn giúp tạo sinh kế cho người dân nông thôn.

Với xu hướng sống xanh, sử dụng thảo dược tự nhiên để bảo vệ sức khỏe ngày càng phổ biến, không khó để cỏ tranh từ “cỏ dại” trở thành vàng xanh mới trong ngành dược liệu Việt Nam.