Công ty TNHH VT Chemical Việt Nam thành lập vào tháng 11/2014, đặt trụ sở tại số 1E Trần Quang Diệu, quận Đống Đa, Hà Nội. Sau lần đăng ký thay đổi thứ 4 (tháng 4/2023), doanh nghiệp này có vốn điều lệ vỏn vẹn 9 tỷ đồng. Giám đốc kiêm đại diện pháp luật là ông Bùi Ngọc Chiến (SN 1948).
Dưới sự chèo lái của doanh nhân này, chỉ trong thời gian ngắn Chemical Việt Nam đã trở thành đối tác ruột tại Hóa chất Việt Trì, Công ty con của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam hiện niêm yết trên sàn chứng khoán với mã HVT.
 |
| Chemical Việt Nam - đối tác ruột của Hóa chất Việt Trì có vốn điều lệ vỏn vẹn 9 tỷ đồng |
Dữ liệu từ hoạt động đấu thầu cho thấy, nhà thầu này tham gia 25 gói thầu thì trúng cả 25 gói. Điều đặc biệt là cả 25 gói thầu này đều tại Công ty CP Hóa chất Việt Trì.
‘Bất bại’ tại Vitrichem
Tháng 8/2021, Chemical Việt Nam lần đầu tiên tham gia đấu thầu tại Hóa chất Việt Trì (viết tắt là Vitrichem). Đó là gói thầu Lò đốt sinh khối cấp khí nóng phun sấy PAC bột, có giá 1.850.000.000 đồng. Ngay trong lần đầu tiên này, Chemical Việt Nam đã được hái quả ngọt khi được công bố trúng gói thầu. Giá trúng thầu cực sát là 1.835.900.000 đồng, tức tiết kiệm cho Vitrichem chỉ hơn 14 triệu đồng.
Sau màn "chào sân" suôn sẻ, Chemical Việt Nam trúng liên tiếp 3 gói thầu khác tại Vitrichem trong năm 2021. Năm 2022, doanh nghiệp này tiếp tục trúng 9 gói thầu tại Hóa chất Việt Trì. Trong đó vào tháng 6/2022, Chemical Việt Nam lần đầu tiên trúng thầu cung cấp bột nhôm Hydroxit cho Vitrichem. Gói thầu này có giá trúng thầu 62.799.000.000 đồng, được phê duyệt kết quả LCNT tại Quyết định 628/QĐ-HCVT ký ngày 26/6/2022 .
 |
| Chemical Việt Nam đều đặn cung cấp bột nhôm cho Hóa chất Việt Trì thông qua các gói thầu uy mô lớn những năm qua |
Ngày 9/12/2022, Vitrichem tiếp tục có quyết định phê duyệt Chemical Việt Nam trúng gói cung cấp bột nhôm Hydroxit. Gói thầu này chỉ có một mình công ty Chemical Việt Nam tham gia, giá gói thầu 41.796.000.000 đồng; giá trúng thầu 38.394.000.000 đồng.
Năm 2023, Chemical Việt Nam tiếp tục gắn bó mật thiết với Vitrichem khi trúng 9/9 gói thầu tham gia tại chủ đầu tư này, tổng giá trị trúng thầu gần 260 tỷ đồng. Trong đó, có 3 gói thầu cung cấp bột nhôm Hydroxit là có giá trị lớn.
Ngoài ra, gói thầu Thay thế thiết bị điện phân R230 (phê duyệt ngày 9/1/2023) cũng có giá trúng thầu lên tới 51.480.000.000 đồng. Đây cũng là gói thầu duy nhất Chemical Việt Nam tham dự với tư cách liên danh.
‘Kịch bản’ trúng thầu quen thuộc
Quan sát 25 gói thầu Công ty TNHH VT Chemical Việt Nam trúng tại Hóa chất Việt Trì, dễ nhận thấy có một kịch bản lặp đi lặp lại gói này qua gói khác, năm này qua năm khác.
Cụ thể, gần như tất cả gói thầu đều diễn ra tình huống Chemical Việt Nam ‘một mình một chợ’, và giá trúng thầu của doanh nghiệp này luôn rất sát giá gói thầu. Điều này khiến người ta liên tưởng đến những trường hợp chỉ định thầu hơn là đấu thầu rộng rãi.
 |
| Chemical Việt Nam thắng thầu 100% tại Hóa chất Việt Trì với kịch bản: Không phải cạnh tranh và trúng thầu rất sát giá |
Đơn cử tại gói thầu mới đây nhất - gói cung cấp bột nhôm Hydroxit – vừa được ông Văn Đình Hoan, TGĐ Hóa chất Việt Trì ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 26/7/2024. Gói này chào mời rộng rãi nhưng biên bản mở thầu ngày 15/7/2024 ghi nhận chỉ có Chemical Việt Nam tham gia.
Với lợi thể cực lớn này, Chemical Việt Nam dễ dàng trúng thầu với giá rất sát, ở mức 41.277.600.000 đồng, tức tiết kiệm chỉ hơn 100 triệu đồng. Thời gian thực hiện từ 1/8/2024 đến 30/9/2024.
Trước đó không lâu, gói thầu cung cấp bột nhôm Hydroxit phê duyệt kết quả ngày 2/4/2024 cũng có kịch bản tương tự. Biên bản mở thầu ngày 22/3/2024 ghi nhận chỉ có Chemical Việt Nam tham gia. Kết quả, Chemical Việt Nam trúng thầu ở giá 60.837.480.000 đồng, rất sát so với giá gói thầu (60.944.400.000 đồng).
Trong nửa đầu năm 2024, Chemical Việt Nam còn ‘gom’ thêm gói thầu Cung cấp vật tư sửa chữa các thiết bị - Nhà máy Hoá chất I, II tại Vitrichem. Cũng không bất ngờ khi Chemical Việt Nam tiếp tục không gặp đối thủ cạnh tranh, với giá trúng thầu có tỷ lệ tiết kiệm rất nhỏ (giá trúng thầu 5.545.980.000 đồng; giá gói thầu 5.647.400.000 đồng).
Mở rộng ra các năm 2023, 2022, rất hiếm khi bắt gặp gói thầu tại Vitrichem mà Chemical Việt Nam phải cạnh tranh với đối thủ.
 |
| Tổng giám đốc Vitrichem Văn Đình Hoan là người ký nhiều quyết định trúng thầu cho Chemical Việt Nam. Nguồn ảnh: Vitrichem.vn |
Khảo sát toàn bộ quá trình đấu thầu của Chemical Việt Nam tại Hóa chất Việt Trì, chỉ có 2/25 gói thầu có nhiều hơn 1 nhà thầu tham gia.
Đó là các gói: Cung cấp bột nhôm Hydroxit (tháng 4/2023) và Cung cấp bột nhôm Hydroxit (tháng 9/2023). Đáng chú ý các gói này đều có 2 nhà thầu tham gia, bao gồm Chemical Việt Nam và Công ty CP Hóa chất Việt Hà, trong đó Công ty Việt Hà bị loại ở bước đánh giá năng lực kinh nghiệm ở cả hai gói.
Rõ ràng, hàng chục gói thầu tại Vitrichem, trong đó những gói cung cấp bột nhôm Hydroxit giá trị lớn đang đóng góp doanh thu lớn và đều đặn cho Chemical Việt Nam.
Trong bài viết trước, Kinh tế Chứng khoán Việt Nam đã nêu hiện tượng một nhà thầu khác là Công ty TNHH Muối Khánh Vinh luôn ‘bất chiến tự nhiên thành’ khi đấu thầu tại Hóa chất Việt Trì. Muối Khánh Vinh cũng thắng thầu 100% tại Vitrichem, không có đối thủ cạnh tranh và đặc biệt thường xuyên có giá trúng thầu đúng bằng giá gói thầu.
 |
| Loạt gói thầu mua sắm bột nhôm tại Hóa chất Việt Trì mang về tổng doanh thu hàng trăm tỷ đồng cho Chemical Việt Nam |
Đấu thầu không hiệu quả, nợ phình to
Theo các chuyên gia về đấu thầu, mục tiêu quan trọng mà đấu thầu rộng rãi hướng đến là tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Nhìn vào quá trình đấu thầu của Chemical Việt Nam và trước đó là Muối Khánh Vinh tại Vitrichem, rõ ràng cả 2 mục tiêu vừa nêu đều không đạt được.
Trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu những gói mua sắm gần đây, Vitrichem đều cho biết sử dụng vốn từ nguồn tự có và cả đi vay. Đến hết quý 2/2024, nợ phải trả của doanh nghiệp này đã hơn 413,2 tỷ đồng, tăng 16,15 tỷ đồng so với đầu năm.
Một doanh nghiệp có vốn Nhà nước đang đối mặt với khoản nợ ngày càng phình to nhưng quản lý nguồn vốn trong đấu thầu không hiệu quả, diễn ra trong thời gian dài, có lẽ đang đặt ra nhiều dấu hỏi lớn về quản lý cho Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, công ty mẹ của Vitrichem.
Cao Thái
Phiên bản di động