Lời khuyên sử dụng men vi sinh đúng cách từ chuyên gia dinh dưỡng

TS BS Phan Bích Nga, Giám đốc Trung tâm khám và Tư vấn Dinh dưỡng trẻ em, Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Xin chào bác sĩ. Hiện nay các mẹ thường bổ sung men khi con biếng ăn, rối loạn tiêu hóa nhưng nhiều khi không thấy hiệu quả. Tại sao lại như vậy?

Đúng là hiện nay các mẹ cứ thấy hệ tiêu hóa của con có vấn đề là vội vàng bổ sung men tiêu hóa, nhưng thực chất nhiều người không phân biệt được men tiêu hóa và men vi sinh.

Men tiêu hóa là men (enzym) do cơ thể tiết ra để tiêu hoá thức ăn (cắt thức ăn thành những phần tử nhỏ để hấp thu vào máu). Men tiêu hóa được bác sĩ chỉ định khi nghi ngờ hoặc có bằng chứng thiếu men tiêu hóa, hoặc muốn tăng cường khả năng tiêu hóa thức ăn của trẻ trong một khoảng thời gian nhất định.

Men vi sinh còn gọi là probiotics, chứa những vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Trong đường ruột có một hệ vi sinh ở trạng thái cân bằng, tức bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Các lợi khuẩn giúp lên men thức ăn, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại, hạn chế nhiễm trùng và loạn khuẩn ruột, giúp tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt hơn.

Trong những trường hợp phổ biến như trẻ biếng ăn, chậm lớn, rối loạn tiêu hóa, đi ngoài phân sống, dùng kháng sinh… thì mẹ phải bổ sung men vi sinh chứ không phải men tiêu hóa.

Vì sao lại cần bổ sung men vi sinh trong các trường hợp đó, thưa bác sĩ?

Nếu hệ tiêu hoá khoẻ mạnh thì tỉ lệ lợi khuẩn chiếm trên 85%, hại khuẩn chỉ 15%. Tuy nhiên hệ vi sinh đường ruột ở trẻ nhỏ thường chưa ổn định, trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa. Việc bổ sung các lợi khuẩn hay men vi sinh vừa cải thiện sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột, vừa nâng cao sức đề kháng để ngăn ngừa vi khuẩn có hại, giúp trẻ tiêu hóa khoẻ và hấp thụ thức ăn tốt hơn. Tuy nhiên, men vi sinh phải dùng đúng và đủ thì mới có hiệu quả.

Xin bác sĩ giải thích rõ hơn về cách dùng đúng và đủ để men vi sinh phát huy hiệu quả?

Cách dùng đúng và liều lượng đủ là điều cần quan tâm khi chúng ta sử dụng bất kì loại thực phẩm bổ sung nào nếu muốn đem lại hiệu quả.

“Đúng” ở đây gồm chọn đúng và dùng đúng cách.

a. Chọn đúng men vi sinh chất lượng:

– Nên chọn men vi sinh chứa đa dạng các chủng lợi khuẩn như Lactobacillus, Bacillus subtilis, Bacillus clausii và Saccharomyces boulardii…

– Chọn men vi sinh được bổ sung vitamin nhóm B, kẽm, acid folic… sẽ tăng cường hiệu quả điều trị biếng ăn chỉ trong một sản phẩm.

– Chọn men có mùi vị thơm ngon, ngọt, ngậy như sữa, hoa quả… sẽ khiến trẻ dễ dàng tiếp nhận và hấp thu hơn.

– Chọn men vi sinh từ nhà sản xuất uy tín thay vì sản phẩm trôi nổi, thiếu nguồn gốc xuất xứ.

b. Sử dụng đúng cách:

– Pha men vi sinh với nước nguội, không pha với nước nóng vì nhiệt độ cao sẽ làm giảm hoạt lực của lợi khuẩn.

– Không pha men vi sinh buổi sáng rồi chiều mới uống, vì vi sinh sẽ chết và không còn tác dụng.

– Sau khi trẻ dùng kháng sinh kéo dài, mẹ nên bổ sung men vi sinh để giúp trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh và ăn ngon miệng hơn.

– Nếu bác sĩ kê đơn cả kháng sinh và men vi sinh, nên cho trẻ uống men vi sinh trước khi uống kháng sinh ít nhất 2 tiếng.

Bổ sung men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột cho trẻ

Hóa ra nhiều mẹ trước nay chưa biết dùng men vi sinh đúng cách. Vậy thế nào là dùng “đủ” ạ?

Chỉ loại men vi sinh chứa hàm lượng lợi khuẩn đạt từ 10^7 CFU/gr trở lên mới phát huy được tác dụng khi đưa vào cơ thể. Ngoài ra, khi sử dụng theo đường uống, một lượng lớn lợi khuẩn sẽ bị tiêu diệt bởi dịch vị dạ dày nên làm giảm tác dụng của men vi sinh.

Khoa học hiện đại đã phát hiện lợi khuẩn dạng bào tử là những vi khuẩn trong giai đoạn bào tử, đang biến đổi để thích nghi và sống sót qua điều kiện bất lợi. Cấu trúc nhiều lớp của bào tử được ví như “chiếc áo giáp” của các chiến binh không chỉ bảo vệ phần lõi mà còn hỗ trợ cho nhau để bảo vệ bào tử khỏi tia cực tím UV, tác dụng của nhiệt độ cao (80 – 85 độ C ở hầu hết các loài), các dung môi hữu cơ, các enzyme.

Vì lợi khuẩn ở dạng bào tử chịu được nhiệt, ánh sáng và pH acid của dạ dày tốt hơn nên bảo toàn được số lượng vi khuẩn có lợi không bị phá hủy. Khi bào tử vào đến ruột mới phát triển thành dạng vi khuẩn thường, nhờ vậy đạt hiệu quả tốt hơn đối với trẻ có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện.

Hỡn nữa, bào tử lợi khuẩn này có thể phát triển ngay cả khi có mặt các kháng sinh như ampicillin, cephalosporin…, giúp lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột trong trường hợp trẻ đang sử dụng kháng sinh. Bào tử lợi khuẩn cũng sản xuất các enzyme giúp trẻ tiêu hoá tốt hơn và tăng cường hấp thu dinh dưỡng, an toàn và không gây tác dụng phụ.

Để đảm bảo đủ liều lượng, nên sử dụng men vi sinh chứa bào tử lợi khuẩn cho trẻ tối thiểu từ 2 – 3 tuần, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và chỉ định của bác sĩ (nếu có).

Đặc biệt, nếu trẻ mắc các bệnh lý rối loạn tiêu hóa mạn tính, cần kiên trì bổ sung men vi sinh trong nhiều tháng để duy trì hiệu quả lâu dài.

Xin cảm ơn bác sĩ!