Chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế khiến tỷ giá "chợ đen" tăng vọt?

Tỷ giá "chợ đen" trong thời gian gần đây có diễn biến tăng mạnh, nguyên nhân có thể do chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và quốc tế.

Theo báo cáo vĩ mô của Công ty CP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) vừa công bố, KBSV cho rằng diễn biến tăng mạnh của tỷ giá chợ đen trong giai đoạn gần đây có thể đến từ mức chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và quốc tế.

Chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế làm tỷ giá chợ đen tăng vọt?

Hình minh họa

Trong phiên giao dịch ngày 18/10, tỷ giá chợ đen có lúc đã đạt 24.730 đồng, tăng 4% so với đầu năm. Tới phiên 19/10, khi giá vàng thế giới có xu hướng nhích lên, tỷ giá chợ đen đã quay đầu xuống ngưỡng 24.640 đồng.

Song song với đó, tại thời điểm 7h trong phiên giao dich hôm nay (19/10), giá vàng SJC bán ra cao nhất đạt 70,47 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, giá vàng quốc tế ở ngưỡng khoảng 1.950 USD/ounce, tương đương khoảng 58 triệu đồng/lượng (ước tính theo tỷ giá chợ đen).

Theo KBSV, tỷ giá trên thị trường chợ đen diễn biến tương đồng với tỷ giá liên ngân hàng trong 9 tháng đầu năm 2023. Mức chênh lệch giữa hai tỷ giá giảm đáng kể khi khác biệt giữa giá vàng trong nước - quốc tế thu hẹp xuống khoảng 10 triệu đồng/lượng khiến nhu cầu nhập lậu đi xuống.

Tuy nhiên, khi biến động giá vàng trong nước và quốc tế trái phiếu như trong giai đoạn gần đây, chênh lệch giá vàng SJC và thế giới có lúc đã lên mức gần 15 triệu đồng/lượng.

Diễn biến này đã kích thích nhu cầu aribtrage (kinh doanh chênh lệch giá), khiến tỷ giá trên thị trường chợ đen tăng vọt trong thời gian qua.

Ngoài ra, các chuyên gia của KBSV cũng cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dường như đã chấp nhận mặt bằng tỷ giá cao hơn nhằm hỗ trợ thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, tỷ giá đã hạ nhiệt khi chỉ số USD Index (DXY) đi xuống và nguồn cung ngoại tệ dồi dào. Tuy nhiên, kể từ tháng 7 trở đi, tỷ giá bắt đầu tăng trở lại khi DXY dần mạnh hơn kết hợp với mức chênh lệch lãi suất chính sách lớn giữa hai nền kinh tế Việt Nam và Mỹ.

NHNN hiện vẫn chưa có điều chỉnh đáng kể về tỷ giá chào bán, duy trì ở vùng 25.200 đồng. Tuy nhiên, kể từ đầu năm, tỷ giá trung tâm đã tăng khoảng 2,1% lên ngưỡng 24.100 đồng vào ngày 19/10. KBSV cho rằng động thái này thể hiện qua điểm NHNN đã chấp nhận mặt bằng tỷ giá cao hơn để hỗ trợ nền kinh tế.

Và mặc dù mất giá hơn 3% so với USD, nhưng chỉ số NEER (tỷ giá danh nghĩa đa phương) và REER (tỷ giá thực tế đa phương) lại tăng nhẹ, lần lượt đạt 103,4 và 110,1, nhích thêm 1,5% và 1,35% so với đầu năm.

Diễn biến này đồng nghĩa với việc tiền đồng đang mạnh hơn so với rổ tiền tệ từ các đối tác thương mại. NEER tăng chủ yếu do nhân dân tệ giảm giá so với nền cùng kì 2022 (-7% YoY) và REER tăng ít hơn phản ánh lạm phát của Việt Nam đã cao hơn so với các đối tác thương mại chính, do Việt Nam có độ trễ về lạm phát khoảng hai quý.

Theo KBSV, tỷ giá USD/VND được dự báo sẽ tăng khoảng 3,5% trong năm nay, lên quanh mức 24.460 (tỷ giá liên ngân hàng). Các nhà phân tích cũng cho rằng với việc DXY và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ được dự báo sẽ tiếp tục xu hướng tăng, nhiều khả năng NHNN sẽ tiếp tục duy trì phát hành tín phiếu để hút ròng với khối lượng tối đa khoảng 250.000 tỷ đồng và có những biện pháp mạnh tay hơn nếu tỷ giá vượt ngưỡng 25.000 đồng.