Người dân sẽ được mua điện bán lẻ trực tiếp

Sáng nay (7-9), Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã tổ chức phiên giải trình "Thực trạng, giải pháp phát triển điện lực đến năm 2030 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triên kinh tế xã hội".

Ông Vũ Hồng Thanh phát biểu khai mạc phiên giải trình - Ảnh: Ngọc Thắng

Tại phiên giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết có nhiều ý kiến cho rằng Quy hoạch điện còn "sơ cứng", chậm điều chỉnh, chưa linh hoạt dẫn đến mất cơ hội thu hút đầu tư. Về cơ chế giá điện chưa đúng cơ chế thị trường dẫn đến không hấp dẫn thu hút đầu tư, nhất là đầu tư tư nhân.

"Vấn đề nhiệt điện than cũng có ý kiến trái chiều, vậy quan điểm của Bộ trưởng, Bộ Công thương về vấn đề này như thế nào, cũng như đóng góp, vai trò của nhiệt điện than ra sao?"- ông Phùng Quốc Hiển nêu câu hỏi.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Nguyễn Lâm Thành cho rằng do ảnh hưởng Covid-19, việc tác động và hỗ trợ, giảm giá điện của ngành điện đối với các đối tượng được hỗ trợ như thế nào?

Đặt vấn đề được người dân quan tâm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Hoàng Quang Hàm cho biết đã có 9 lần điều chỉnh giá điện, vậy tới đây, ngành Công thương sẽ điều chỉnh giá điện cụ thể như thế nào?

Giải đáp các chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thẳng thắn thừa nhận những tồn tại trong lĩnh vực điện lực hiện nay, trong đó có quy hoạch điện VII. Cụ thể, sơ đồ điện VII có dự báo về điện năng lượng tái tạo như điện gió không đúng thực tế. Trong khi Việt Nam có tiềm năng về điện năng lượng tái tạo. Hay trữ lượng dầu khí ngày càng suy giảm, thì nguồn khí bổ sung cho nhà máy điện bị thiếu, nguy cơ dẫn đến thiếu điện. Đây chính là vấn đề "sơ cứng" của sơ đồ điện này.

Bên cạnh đó, nhiệt điện than cũng bị bó cứng trong tổng sơ đồ điện 7 về tỉ lệ nhiệt điện than, trong khi nguồn cung loại nhà máy điện này tăng.

"Việc "sơ cứng" này đã ảnh hưởng thu hút nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực doanh nghiệp tư nhân. Chúng tôi thừa nhận hạn chế của quy hoạch điện VII và quy hoạch điện 7 điều chỉnh chỉnh"- Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.

Về thị trường điện cạnh tranh mà Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển chất vấn, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết có bị trói buộc bởi Luật Giá.

Đặc biệt về việc giá điện đã theo cơ chế thị trường chưa? Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin, giá điện đang hướng tới các cấp độ triển khai hướng tới thị trường.

Cụ thể, Bộ Công Thương đã xây dựng đề án đề xuất mô hình thị trường bán lẻ điện cạnh tranh với 3 giai đoạn thực hiện. Cụ thể, giai đoạn 1 (đến hết năm 2021) là giai đoạn chuẩn bị. Giai đoạn 2 (từ năm 2022 đến năm 2024) cho phép khách hàng sử dụng điện được mua điện trên thị trường điện giao ngay và giai đoạn 3 (từ sau năm 2024) cho phép các khách hàng được lựa chọn đơn vị bán lẻ điện.

"Theo đề án này, đến năm 2024, thị trường điện cạnh tranh sẽ vận hành đầy đủ"- Bộ trưởng Công thương nhấn mạnh.

Làm rõ thêm, ông Trần Tuấn Anh cho biết khi đó, thị trường điện khi đó sẽ có tăng, có giảm. Theo đó, nhà nước sẽ chỉ quản lý phí truyền tải điện, không can thiệp vào giá điện.

"Giá điện chỉ có tăng, không có giảm từ 2011 đến 2020 là do chưa có cơ hội để đảm bảo cân đối, cơ cấu giá thành của các nhà đầu tư điện được tính đủ trong giá đầu vào. Thời gian qua, có sự giảm giá đầu vào của khí, gas nên có sự giảm giá 10% giá điện thông qua việc hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong đợt dịch Covid-19 vừa qua"- ông Trần Tuấn Anh nói.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay, trong quy hoạch điện VIII, việc triển khai các dự án điện than sẽ được quản lý chặt chẽ. Nền kinh tế sẽ không đưa thêm nhiều dự án điện than vào quy hoạch. Các dự án sẽ được đánh giá đầy đủ về yếu tố môi trường. Cùng đó, sẽ có sự điều chỉnh về cơ cấu các nguồn điện trong thời gian tới.

"Đặc biệt, không thể trút gánh nặng cho nền kinh tế khi các nguồn năng lượng giá thành cao ồ ạt đi vào hoạt động. Điện than sẽ được tính toán cùng các dự án điện khí để điều chỉnh cho phù hợp"- Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.