Siêu dự án ở Venezuela thất thoát hơn 11.000 tỷ đồng – sếp PVN nào phải chịu trách nhiệm?

Trụ sở PVEP ở Venezuela

Vừa qua, Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu đã có văn bản đề nghị PVN cung cấp tài liệu liên quan dự án nêu trên. Được biết, lãnh đạo PVN đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án trên chuẩn bị các hồ sơ tài liệu, trong đó có tài liệu liên quan việc chuyển các khoản tiền bonus lần 1 300 triệu USD và lần 2 142 triệu USD cho phía Venezuela.

Mới đây, theo Báo cáo phối hợp thực hiện giữa cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước tại 6 tập đoàn, tổng công ty nhà nước từ Bộ Công thương sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước cho thấy trong số 13 dự án tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí của Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN) thì hầu hết không hiệu quả, buộc phải dừng hoặc chuyển nhượng lại dự án cho đối tác nước ngoài. Trong đó, có Dự án Junin 2 (Venezuela), góp vốn 1,82 tỉ USD cho giai đoạn 1, đang tạm dừng triển khai.

Ông Nguyễn Vũ Trường Sơn thời còn làm Tổng giám đốc PVEP

Cũng theo văn bản của Bộ Công thương, đến nay các cơ quan chức năng đang xác định nguyên nhân, trách nhiệm của các cá nhân liên quan trong việc đầu tư thua lỗ lớn, kéo dài và tiềm ẩn rủi ro tài chính tại PVEP. Tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV (tháng 10-2018), các đại biểu Quốc hội đã nhận được nhiều báo cáo kinh tế quan trọng liên quan đến tình hình triển khai các đại dự án của quốc gia, trong đó có báo cáo về dự án Junin 2.

Trước đó, Báo Thanh niên ra ngày 3/5/2017 trong bài “”PVN mất trắng cả chục ngàn tỉ đồng ở Venezuela” cho biết thêm, chưa kể các chi phí đầu tư lên đến hàng trăm triệu USD, chỉ riêng tiền mặt mà PVN trực tiếp trao cho Venezuela đã lên đến 532 triệu USD: 442 triệu tiền "bonus", 90 triệu tiền góp vốn ban đầu. Tháng 4.2013, ban lãnh đạo mới của PVN đã quyết định bỏ dự án này để "cứu" khoản tiền phải nộp lên đến 142 triệu USD, chấp nhận bỏ hơn 500 triệu USD, cho dù chưa thu được giọt dầu nào.

Hoạt động của cán bộ dầu khí tại mỏ Junin2

Về dự án này, được biết từ năm 2010, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản gửi PVN, yêu cầu phải khẩn trương hoàn tất hồ sơ dự án để trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Bộ Tài Chính cũng có công văn khẳng định rằng, theo Nghị quyết 49/2010/QH12 thì PVN phải lập hồ sơ trình xin chủ trương Quốc hội vì dự án đầu tư ra nước ngoài nếu có quy mô tổng vốn đầu tư từ 25.000 tỉ đồng trở lên, trong đó vốn nhà nước tham gia từ 7.000 tỉ đồng trở lên hoặc dự án, công trình đòi hỏi phải áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt đều được coi là dự án, công trình quan trọng quốc gia và đều phải trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Trong khi đó, tổng vốn góp của PVN trong dự án này lên tới 956 triệu USD.

Tuy nhiên, PVN đưa ra một số lý do để không báo cáo Quốc hội. Dự án này bị cho là không chỉ sai phạm về việc tuân thủ các quy trình, thủ tục đầu tư; ký hợp đồng khi chưa được các cấp có thẩm quyền cho phép mà PVN còn báo cáo sai sự thật về kết quả thăm dò, về đánh giá trữ lượng, bỏ qua các cảnh báo rủi ro, làm mất mát một lượng vốn khổng lồ của nhà nước. Chưa kể nhiều chi phí khác, khoản thất thoát 532 triệu USD đã lên tới hơn 11.000 tỉ đồng.

Được biết, lãnh đạo PVEP thời điểm đầu tư dự án này (2010) là ông Nguyễn Vũ Trường Sơn. Ngày 17/7/2009, ông được lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam bổ nhiệm làm tổng giám đốc Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP). Tháng 6.2010, tại thủ đô Caracas của Venezuela, “Dự án khai thác và nâng cấp dầu nặng lô Junin 2” được chính thức ra mắt. Ngày 1/2/2012, ông Sơn giữ chức Phó tổng giám đốc PVN. Từ ngày 4/3/2016, ông Sơn được bổ nhiệm Tổng giám đốc PVN và hiện vẫn đang đảm nhiệm cương vị này.

Được biết, cũng liên quan đến ông Nguyễn Vũ Trường Sơn, mới đây, Thanh tra Bộ Công Thương đã có văn bản gửi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đề nghị báo cáo về việc có đơn tố cáo ông Sơn có một số sai phạm trong quản lý kinh tế liên quan tới dự án Nhà máy nhiệt điện Sông Hậu.