Mỗi năm có 165.000 trẻ em tử vong trước 5 tuổi do thuốc lá thụ động

	Hơn 900 bao thuốc lá nhập lậu bị thu giữ khi đang trên đường tiêu thụ
	Bắt lô hàng thuốc lá điện tử “khủng” không rõ nguồn gốc, xuất xứ
	Sử dụng thuốc lá điện tử không thực sự tốt hơn thuốc lá truyền thống?

Khói thuốc có 69 chất gây ung thư

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về phổi. Còn theo thông tin từ Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), trên toàn cầu, ước tính mỗi năm có tới 165.000 trẻ em chết trước 5 tuổi do nhiễm trùng đường hô hấp dưới vì hút thuốc thụ động gây ra. Nói về tác hại của thuốc lá gây ra, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến dẫn chứng, 90% trong số hơn 600.000 người mắc ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá. Hút thuốc còn là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Trẻ tiếp xúc với khói thuốc thụ động có nguy cơ bị phát bệnh hen, tăng nguy cơ mắc viêm phổi.

Tại Việt Nam, theo số liệu thống kê tại các bệnh viện ung bướu, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%. Số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao. Khói thuốc lá làm ô nhiễm không khí, đặc biệt trong môi trường khép kín tại các khu vực trong nhà. Với hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 69 là chất gây ung thư, sự ô nhiễm các chất độc hại trong khói thuốc là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi, các bệnh hô hấp mãn tính và giảm chức năng phổi cho những người sống và làm việc tại các nơi này, đặc biệt là với trẻ nhỏ.

Đại diện Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cho biết, hút thuốc lá thụ động gây ra nhiều tác hại đối với hệ hô hấp của trẻ nhỏ. Trẻ sơ sinh tiếp xúc với các chất độc trong khói thuốc từ khi còn ở trong bụng mẹ sẽ bị chậm phát triển chức năng phổi. Ngoài ra, trẻ nhỏ tiếp xúc với khói thuốc thụ động có nguy cơ bị phát bệnh hen suyễn hoặc làm bệnh hen trầm trọng hơn, tăng nguy cơ mắc viêm phổi, viêm phế quản và thường xuyên nhiễm trùng đường hô hấp dưới. Bên cạnh đó, trẻ em hít phải khói thuốc có thể phải chịu những hậu quả sức khỏe ở tuổi trưởng thành như tăng nguy cơ mắc bệnh bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính do việc bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới thường xuyên.

Cha mẹ hút thuốc lá, con dễ tử vong như thế nào?

Bác sĩ Nguyễn Minh Đức, khoa Tai Mũi họng, Bệnh viện Việt Pháp (Hà Nội), khuyến cáo một trong những lý do trẻ nhỏ hay bị nhiễm trùng đường hô hấp trong những năm tháng đầu đời chính là có người thân hút thuốc lá. “Nếu mẹ hút thuốc đang ở cùng phòng với trẻ, con sẽ tăng tỷ lệ nhập viện vì viêm phổi lên 56%, tỷ lệ này là 73% nếu đang bế và 95% khi đang cho bú. Những đứa trẻ nếu có cha hoặc mẹ hút thuốc lá có nguy cơ viêm phổi gấp 1,22 lần và nếu cả bố và mẹ là 1,54 lần. Trong 2 vợ chồng chung sống với nhau, một người hút thuốc lá, người còn lại cũng bị tăng nguy cơ ung thư lên 20%”, bác sĩ Đức cho hay.

Theo bác sĩ Đức, khói thuốc lá có thể tồn tại trong nhà hơn 2 giờ sau khi hút xong và hầu như không có cách nào đuổi hết đi được ngay lập tức. Khói thuốc không thể thấy được. Khi bay vào phòng, trẻ nhỏ hít vào, sẽ làm tê liệt hệ thống lông chuyển trong phổi và tê liệt lớp nhầy, ảnh hưởng đến khả năng tự bảo vệ đường thở của trẻ. Khi đó, trẻ sẽ đối mặt với các nguy cơ: nhiễm trùng phổi; thường có triệu chứng ho, thở khò khè hoặc mắc bệnh hen suyễn; dễ bị các bệnh về tai như viêm tai giữa; tăng nguy cơ đột tử, bị bệnh não mô cầu. Còn với thai nhi, nguy cơ sẽ là sinh nhẹ cân; dị tật bẩm sinh; đầu nhỏ; chết lưu.

Trẻ nhỏ dễ mắc bệnh nếu bố mẹ hút thuốc.

Tiến sĩ, bác sĩ Hoàng Đình Chân, Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt, Hà Nội, cũng đưa cảnh báo việc trong gia đình có người hút thuốc là rất nguy hại cho trẻ nhỏ. Khoảng 250 khí, chất độc và cả kim loại nặng trong khói thuốc lá. Các chất độc hại này tồn tại rất lâu trong nhà sau khi ngừng hút thuốc. Những người hút thuốc và hít phải hơi thuốc đều phải chịu những tác động đến sức khỏe như nhau. Việc ngửi phải hơi thuốc, với người lớn, dù sức đề kháng tốt vẫn có thể mắc các hội chứng về hô hấp như viêm mũi họng, các bệnh về tim mạch hoặc nặng hơn là ung thư phổi. Tuy nhiên, với trẻ em, tác động từ việc hít phải hơi thuốc lá là vô cùng khủng khiếp. Khi hít phải hơi thuốc, trẻ có nguy cơ lớn mắc các bệnh hô hấp như viêm phế quản và viêm phổi.

“Đừng thờ ơ im lặng hay chỉ cố che chắn cho con bạn trước một người đang hút thuốc vì sự che chắn là không hiệu quả. Đơn giản hãy yêu cầu họ tắt điếu thuốc. Bạn cũng đừng nghĩ rằng khi ra ngoài hút thuốc lá xong rồi quay lại phòng sẽ không ảnh hưởng tới con. Lúc đó, con và vợ bạn sẽ là những người hút thuốc lá "thụ động". Bạn hút qua đầu lọc điếu thuốc, những thứ tạp chất đã được lọc nhưng những người khác thì không. Lượng chất độc trong khói thuốc lá (hơn 3.000 chất độc) sẽ tấn công họ”, bác sĩ Đức nói.

Nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến phân tích, việc hút thuốc gây ra nhiều tác hại, không chỉ với người hút mà còn với những người xung quanh. Đó là các bệnh về phổi như ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Nhằm tăng cường hơn nữa sự quan tâm của các ngành, các cấp và cộng đồng đối với công tác phòng chống tác hại thuốc lá, Tổ chức Y tế thế giới lấy ngày 31/5 hằng năm là Ngày Thế giới không thuốc lá. Chiến dịch này gồm nhiều hoạt động để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc hút thuốc và hút thuốc thụ động, khuyến khích nói không với thuốc lá.

Chủ đề của Ngày Thế giới không thuốc lá 2019 là "Thuốc lá và các bệnh về phổi." Các Chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay gồm: Các bệnh ung thư đến các bệnh hô hấp mãn tính; Vai trò quan trọng của lá phổi khỏe mạnh đối với sức khỏe con người; Kêu gọi các nhà hoạch định chính sách ủng hộ các chính sách phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả để giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá… Từ ngày 25/5 đến ngày 31/5, Bộ Y tế tổ chức Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá với nhiều hoạt động kêu gọi các quốc gia có những hành động kịp thời nhằm giảm nguy cơ tử vong do các bệnh về phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá. Đó là các hoạt động như: Phổ biến và chỉ đạo thực thi nghiêm quy định của Luật phòng chống tác hại của thuốc lá; Thành lập các đoàn kiểm tra để kiểm tra việc thực hiện Luật; Thành lập hoặc kiện toàn Ban chỉ đạo Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá của bộ, ngành, đoàn thể…

Mới đây, UBND thành phố Hà Nội cũng vừa ban hành Văn bản số 2135/UBND-KGVX về việc tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5. Theo đó, UBND thành phố yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục triển khai kế hoạch phòng, chống tác hại thuốc lá đến các tổ chức, đơn vị trực thuộc, đồng thời củng cố và kiện toàn Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá của đơn vị. Bên cạnh đó, các sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã thành lập các đoàn liên ngành lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá vào công tác kiểm tra liên ngành trên địa bàn quản lý.