Bao giờ áp dụng giao dịch lô 100?

Về vấn đề này, Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam dẫn nguồn ý kiến của lãnh đạo Sở HOSE trên ndh.vn thông tin đến nhà đầu tư và Quý độc giả.


Ông Lê Hải Trà, Thành viên phụ trách Hội đồng Quản trị Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE).

Ông Lê Hải Trà, Thành viên phụ trách Hội đồng quản trị Sở GDCK TP HCM (HoSE).

Ông Lê Hải Trà, Thành viên phụ trách Hội đồng Quản trị Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE).

- Cơ quan quản lý đã chấp thuận HOSE sẽ triển khai áp dụng việc tăng đơn vị giao dịch lô chẵn từ 10 lên 100 chứng khoán. Ông cho thể chia sẻ cụ thể hơn về thay đổi này?

- HOSE sẽ triển khai thử nghiệm áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn là 100 đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ quỹ ETF, chứng quyền có đảm bảo. Khi chính thức áp dụng lô chẵn 100, số lượng chứng khoán tối thiểu cho 1 lần đặt lệnh của nhà đầu tư là 100 chứng khoán. Hiện nay, quy định lô chẵn là 10 chứng khoán, do đó nếu chỉ có từ 1 - 9 chứng khoán, thì nhà đầu tư phải thực hiện giao dịch lô lẻ qua các công ty chứng khoán.

Về ngắn hạn, chúng tôi dự kiến số lượng giao dịch lô lẻ với công ty chứng khoán sẽ tăng. Tuy nhiên vấn đề này sẽ phần nào được tháo gỡ nhờ triển khai có lộ trình để nhà đầu tư có thời gian thực hiện giao dịch làm tròn lô đồng thời về dài hạn, HOSE sẽ triển khai bảng giao dịch lô lẻ cùng với hệ thống giao dịch mới, nhà đầu tư hoàn toàn có thể đặt lệnh 1 - 99 cổ phiếu trực tiếp trên bảng giao dịch này.

- Hiện tại giao dịch lô 10 đang cho thấy hạn chế gì? Nguyên nhân và cơ sở nào để HoSE áp dụng tăng lô chẵn từ 10 lên 100 chứng khoán?

- Chúng tôi cho rằng, việc áp dụng lô 10 hay 100 đều có những điểm tích cực và hạn chế riêng, cần được đánh giá toàn diện để áp dụng theo từng thời kỳ phát triển thị trường.

Trước đây, HOSE đã áp dụng lô 100 theo thông lệ quốc tế ngay từ ngày đầu triển khai hệ thống. Sau đó, để tăng tính hấp dẫn cho thị trường trong điều kiện thanh khoản chưa phát triển, Sở đã thay đổi, áp dụng lô giao dịch chẵn là 10. Việc đó đã phát huy hiệu quả.

Tuy nhiên, đến giai đoạn hiện nay, việc sử dụng lô 10 có nhiều bất cập, trong đó nổi lên vấn đề chiếm nhiều năng lực hệ thống, nhất là trường hợp một số nhà đầu tư sử dụng các chương trình chia lệnh lớn thành các lệnh nhỏ, khiến hiệu quả hệ thống bị giảm thiểu.

Có thể thấy thanh khoản thị trường trong một vài năm trở lại đây đã tăng trưởng đáng kể, do đó đã có đủ điều kiện để quay về áp dụng lô giao dịch chẵn 100. Điều này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời sẽ hạn chế được việc sử dụng lô nhỏ làm biến động giá chứng khoán, nhất là các chứng khoán thanh khoản kém.

- Một số ý kiến cho rằng việc áp dụng đơn vị giao dịch lô 100 sẽ ảnh hưởng tới tính công bằng cho nhà đầu tư. Ông chia sẻ thế nào về điều này?

- Việc áp dụng lô chẵn 100 chứng khoán đang được nhiều nước trong khu vực áp dụng. Do đó, việc HOSE triển khai áp dụng lô 100 cũng theo thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện, bối cảnh của thị trường trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới.

Hiện nay, nhiều thị trường chứng khoán trong khu vực đang áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn 100 như SET (Thái Lan), BM (Malaysia), SGX (Singapore), SSE (Thượng Hải),… Hệ thống giao dịch mới mà sở chuẩn bị triển khai trong thời gian tới cũng áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn là 100 chứng khoán. Hệ thống mới sẽ có bảng giao dịch lô lẻ, khắc phục tình trạng nhà đầu tư phải thực hiện giao dịch lô lẻ với công ty chứng khoán.

Sau 20 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán đã trở thành một kênh huy động vốn trung, dài hạn hiệu quả của nền kinh tế; đồng thời, ngày càng khẳng định kênh đầu tư, bước đầu là kênh tiết kiệm cho nhiều nhà đầu tư. Thị trường chứng khoán đã thu hút đông đảo các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài với trình độ ngày càng cao, từ 3.000 tài khoản năm 2000, thì đến nay đã đạt trên 2,7 triệu tài khoản (tháng 11/2020).

Thị trường chứng khoán Việt Nam có đặc thù đại đa số là nhà đầu tư cá nhân. Một số không nhỏ nhà đầu tư nhỏ lẻ còn bị ảnh hưởng của tâm lý đám đông khi ra quyết định đầu tư. Chứng khoán là kênh đầu tư đòi hỏi cao về chuyên môn, cùng với kinh nghiệm, tâm lý. Do đó, việc trang bị nền tảng kiến thức tài chính, tâm lý vững vàng luôn cần với bất kỳ nhà đầu tư nào.

Sở cũng đã kiến nghị các cơ quan quản lý có cơ chế hỗ trợ và giám sát công ty chứng khoán thực hiện hoạt động này một cách hiệu quả, chúng tôi cũng hy vọng có thể rút ngắn được quãng thời gian nhà đầu tư phải thực hiện các giao dịch này. Dự kiến khi hệ thống giao dịch mới của Sở được triển khai, các vấn đề trên sẽ được khắc phục.

- Để triển khai đạt hiệu quả cao nhất, ông có thể chia sẻ về lộ trình của HOSE, công tác chuẩn bị của các thành viên về áp dụng lệnh lô chẵn 100?

- Hiện nay, sở đã có thông báo để công ty chứng khoán chuẩn bị hệ thống cho việc thử nghiệm. Các công ty cung cấp phần mềm cho công ty chứng khoán cũng đã sẵn sàng cho việc chỉnh sửa hệ thống. Theo kế hoạch, HOSE sẽ mở hệ thống giao dịch thử nghiệm cho các công ty chứng khoán tham gia thử nghiệm từ ngày 28/12.

Chúng tôi cũng đã rà soát, chuẩn bị hệ thống giao dịch, lấy ý kiến các công ty chứng khoán thành viên nhằm bảo đảm hoạt động ổn định, an toàn của thị trường trong từng giai đoạn, cũng như sẵn sàng cho các lộ trình phát triển tiếp theo khi có hệ thống công nghệ mới. Theo ghi nhận, các công ty chứng khoán thành viên đều ủng hộ việc nâng lô giao dịch tại HOSE.

Trong văn bản chấp thuận cho HOSE tăng đơn vị giao dịch lô chẵn từ 10 lên 100 chứng khoán, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước chỉ đạo HOSE phối hợp với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) và các công ty chứng khoán là thành viên giao dịch test hệ thống, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn xử lý giao dịch lô lẻ; công bố thông tin ra thị trường cho các nhà đầu tư, thành viên thị trường biết và tiến hành kiểm tra giám sát việc thực hiện tuần thủ đúng quy định của pháp luật.