Thị trường ô tô: Cơ hội từ FTA, sức ép từ thuế phí

	Thuê ô tô tự lái dịp Tết: Bắt đầu khan hàng, tăng giá
	Ô tô cũ đắt hơn xe mới: Khắp chợ đìu hiu, dân buôn méo mặt

Theo thông lệ, sức mua tháng 12 các năm thường tăng cao do các đại lý đẩy doanh số cũng như nhu cầu mua xe vào dịp Tết của người tiêu dùng tăng lên. Tuy nhiên, số liệu sơ bộ của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong tháng cuối cùng của năm 2018, lượng xe nhập khẩu về Việt Nam chỉ tăng nhẹ với 14.500 chiếc, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm ngoái; song giá trị đạt 307 triệu USD, giảm 13,5%.

Nhiều dòng xe nhập khẩu không giảm giá như kỳ vọng

Xu hướng giảm giá chưa rõ ràng

Ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan giải thích, các tháng trước lượng xe nhập về khá nhiều, trong đó cao nhất là tháng 11. Tuy nhiên, xe nhập về nhiều song chưa bán được bởi các doanh nghiệp vẫn vướng mắc trong thủ tục kiểm định chất lượng của Cục Đăng kiểm Việt Nam, mất nhiều thời gian. Hiện nay các doanh nghiệp phân phối xe đang cân đối lượng hàng để làm xong thủ tục và bán trước Tết cho khách hàng.

Như vậy, ước tính chung trong năm 2018, cả nước nhập khẩu 81.783 xe ô tô nguyên chiếc các loại, trị giá 1,79 tỷ USD; giảm 16% về số lượng và giảm 19,9% về giá trị so với năm 2017. Con số này là khá trái ngược so với dự báo hồi đầu năm, bởi thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN giảm về 0% từ năm 2018 được kỳ vọng sẽ mở cánh cửa để ô tô sản xuất tại Thái Lan, Indonesia… tràn về Việt Nam.

Lượng xe nhập khẩu giảm khá sâu cũng khiến diễn biến trên thị trường ô tô năm 2018 trái ngược hoàn toàn so với năm 2017. Theo đó, mặc dù lượng tiêu thụ cả năm vừa qua nhỉnh hơn một chút so với năm 2017, nhưng diễn biến về giá lại ngược nhau hoàn toàn. Nếu như năm 2017 diễn ra cuộc đua hạ giá rầm rộ thì năm 2018 gần không có chuyện này. Thậm chí, nhiều loại xe còn tăng giá với lý do nâng cấp phiên bản mới, bổ sung trang thiết bị.

Thời điểm hiện tại, câu chuyện giá xe ô tô năm 2019 như thế nào đang là vấn đề được nhiều người tiêu dùng quan tâm, nhất là sau quãng thời gian dài chờ đợi kể từ năm 2017, thì giá xe đang tiếp tục được kỳ vọng sẽ giảm sâu. Tuy nhiên giới chuyên môn cho rằng, xu hướng giảm giá chưa rõ ràng, ngược lại sẽ có những dòng xe tăng giá.

Đây cũng là diễn biến thực tế được ghi nhận trên thị trường ngay từ những ngày đầu năm, khi nhiều dòng xe ô tô chào bán giá biến động mạnh.

Đi đầu trong kế hoạch tăng giá là “tân binh” VinFast. Kể từ ngày 1/1/2019, VinFast điều chỉnh đợt đầu tiên giá bán các mẫu ô tô tăng lên đáng kể. Theo đó, ở phân khúc sedan và SUV hạng sang, giá xe VinFast Lux A 2.0 tăng thêm 100 triệu đồng, từ 800 triệu đồng/xe lên mức giá 900 triệu đồng/xe. Mẫu Lux SA 2.0 có mức tăng mạnh nhất, tới 150 triệu đồng/xe, từ 1,136 tỷ đồng tăng lên mức giá mới là 1,286 tỷ đồng. Tiếp theo là Honda điều chỉnh giá bán cho mẫu crossover 7 chỗ CR-V tăng thêm 10 triệu đồng, áp dụng cho cả 3 phiên bản E, G và L.

Bên cạnh những dòng xe tăng giá bán trong đầu tháng 1/2019, cũng có những dòng xe giảm đáng kể. Chẳng hạn Nissan Việt Nam điều chỉnh giảm từ 20 - 30 triệu đồng giá của 2 mẫu xe X-Trail V-series và Sunny Q-series tùy phiên bản. Cũng trong tháng này, Trường Hải triển khai chương trình ưu đãi cho hàng loạt xe Mazda; trong đó Mazda CX-5 là mẫu xe được hưởng quà tặng cao nhất 30 triệu đồng. Ở phân khúc ô tô du lịch 16 chỗ, Ford Việt Nam công bố giảm giá 30 triệu đồng cho tất cả các phiên bản của mẫu xe thương mại Ford Transit.

Yếu tố nào làm tăng, giảm giá xe?

Thông thường xe nhập khẩu và xe lắp ráp trong nước vẫn phải “nhìn nhau” để thiết lập mặt bằng giá bán. Tuy nhiên, các diễn biến vừa qua cho thấy điều này đang dần trở nên khó đoán định, bởi có rất nhiều yếu tố khác nhau sẽ tác động vào giá xe trong năm tới.

Đối với ô tô sản xuất lắp ráp trong nước, cơ hội giảm giá đến từ việc có thể được ưu đãi miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với phần linh kiện nội địa hóa. Theo tính toán, một chiếc xe lắp ráp trong nước có tỷ lệ nội địa hóa 20% có giá bán 600 triệu đồng, mức giảm giá từ 10-12%.

Ngược lại, vẫn có yếu tố khác đe dọa tạo thêm chi phí sản xuất, khiến giá xe sản xuất lắp ráp trong nước khó giảm. Cụ thể là từ tháng 4/2019, các DN sản xuất sẽ phải thực hiện quy định mới tại Nghị định 116. Đó là phải có đường thử xe với chiều dài tối thiểu 800m, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và dây chuyền sơn đạt tiêu chuẩn. Nếu DN chưa đủ điều kiện sẽ phải đầu tư thêm và chi phí được tính vào giá thành, như vậy sẽ khó có điều kiện giảm giá xe.

Đối với xe nhập khẩu, hy vọng sáng nhất cho việc giảm giá là thuế nhập khẩu từ EU và Nhật Bản sẽ giảm xuống 0% khi các Hiệp định như EVFTA, CPTPP có hiệu lực. Khi đó, các dòng xe từ Đức (Mercedes-Benz, Audi, BMW), Thụy Điển (Volvo), Ý (Fiat, Lamborghini, Ferrari…), Nhật (Toyota, Nissan, Mitsubishi…) sẽ có cơ hội cạnh tranh hơn với xe nhập từ khối ASEAN.

Tuy nhiên cùng với đó, các thủ tục nhập khẩu sẽ bị siết chặt. Bộ Giao thông - Vận tải đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị định 116, trong đó bắt buộc phải kiểm định theo lô. Khi xe nhập về nhiều, thời gian chờ kiểm định sẽ kéo dài, chi phí tăng và hạn chế xe nhập khẩu tràn vào.

Áp lực lớn nhất đối với việc tăng giá xe nhập khẩu chính là các loại thuế, lệ phí đang rục rịch tăng lên. Theo đó, Bộ Tài chính đã đề xuất tăng lệ phí trước bạ đối với dòng bán tải chở hàng dưới 1,5 tấn và 5 chỗ trở xuống. Cụ thể, lệ phí trước bạ đối với xe bán tải đăng ký lần đầu tiên sẽ tăng lên bằng 60% lệ phí trước bạ của dòng xe con, nằm trong khung 10-15%. Nếu đề xuất này được thông qua, người tiêu dùng sẽ phải đóng lệ phí trước bạ lần đầu cao gấp 3-4 lần so với hiện tại, khiến giá xe bán tải tăng lên.

Thị trường xe bán tải còn đón nhận đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, với mức bằng 60% xe ô tô dưới 9 chỗ, cùng dung tích xi lanh. Hiện nay thuế tiêu thụ đặc biệt của loại xe này là 15-25%. Với đề xuất trên, thuế tiêu thụ đặc biệt của dòng xe bán tải sẽ tăng lên 30-45%.

Ngoài ra, Bộ Tài chính đang xem xét lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương về dự thảo Luật Thuế tài sản, trong đó đưa ra thêm đối tượng để đề xuất đánh thuế là máy bay, ô tô và du thuyền. Những chủ xe sở hữu ô tô từ 1,5 tỷ đồng nhiều khả năng sẽ phải chịu thêm thuế tài sản từ 0,3-0,4% nếu đề xuất trên được thông qua.