Trung Quốc trúng thầu xây siêu dự án đường sắt cao tốc hơn 400.000 tỷ

Từ tham vọng quốc gia đến bài toán công nghệ giữa thời tiết khắc nghiệt

Với khát vọng trở thành trung tâm du lịch toàn cầu, quốc gia châu Á này đang không ngừng đầu tư vào các siêu dự án hạ tầng quy mô lớn.

Trong đó, tuyến đường sắt cao tốc Haramain, trị giá lên tới 16 tỷ USD (tương đương hơn 412.000 tỷ đồng Việt Nam), được xem là mắt xích chiến lược của Saudi Arabia trong kế hoạch kết nối giao thông và thúc đẩy ngành du lịch hành hương vốn đang phát triển mạnh.

Tuyến đường sắt dài 450km này được thiết kế để vận hành với tốc độ tối đa 300 km/giờ, kết nối ba địa điểm trọng yếu gồm hai thành phố linh thiêng Mecca và Madinah, cùng với sân bay quốc tế Jeddah và thành phố kinh tế King Abdullah. Với chỉ chưa đầy 2 giờ di chuyển, Haramain đã rút ngắn đáng kể hành trình từng kéo dài đến 6 tiếng bằng đường bộ, góp phần nâng cao trải nghiệm du lịch, nhất là trong mùa cao điểm hành hương Hajj.

Ban đầu, chính phủ Saudi Arabia dành nhiều thiện chí cho các đối tác đến từ Nhật Bản và Mỹ, những quốc gia đi đầu trong công nghệ đường sắt cao tốc. Thậm chí, các nước như Pháp, Anh, Hàn Quốc cũng tích cực đề xuất tham gia. Tuy nhiên, địa hình sa mạc với khí hậu cực đoan, bão cát thường xuyên và nền nhiệt có thể vượt 50°C đã đặt ra những thách thức vô cùng khắc nghiệt mà không phải công nghệ nào cũng đủ khả năng thích ứng.

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc nổi lên như một lựa chọn có năng lực đặc biệt. Nhờ những kinh nghiệm triển khai hàng loạt tuyến đường sắt cao tốc xuyên địa hình hiểm trở tại Tây Bắc Trung Quốc, Bắc Phi và Trung Á, Trung Quốc đã chứng minh rằng họ không chỉ là cường quốc về năng lực thi công, mà còn có những giải pháp kỹ thuật mang tính đột phá để “chinh phục sa mạc”.

Công nghệ cao tốc vượt sa mạc và bước tiến toàn cầu của Trung Quốc

Tập đoàn Cục 18 Đường sắt Trung Quốc là nhà thầu chính được giao thi công tuyến Haramain. Đây cũng là tuyến đường sắt cao tốc điện khí hóa đường đôi đầu tiên tại Trung Đông, đồng thời là tuyến cao tốc đầu tiên trên thế giới chạy xuyên sa mạc có sự tham gia của Trung Quốc. Điều này đánh dấu một bước tiến lớn trong chiến lược vươn tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh ra các thị trường hạ tầng toàn cầu.

Điểm nổi bật trong thi công tuyến Haramain không chỉ nằm ở tốc độ tàu hay chiều dài tuyến, mà chính là năng lực vượt qua thử thách tự nhiên khắc nghiệt. Trung Quốc đã áp dụng nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến như: xây nền đường bằng sỏi chống lún, lắp đặt hệ thống kiểm soát cát dày tới 40 mét để bảo vệ tuyến đường khỏi bị vùi lấp bởi cát bay. Các đụn cát quanh tuyến cũng được gia cố và cố định bằng vật liệu đặc biệt, tránh tình trạng dịch chuyển do gió nóng.

Đặc biệt, việc thi công và vận hành được thực hiện bằng hệ thống thiết bị không người lái như máy lu, máy ủi điều khiển từ xa, dưới sự giám sát của một nền tảng quản lý thông minh. Hệ thống này không chỉ tự động thu thập dữ liệu kỹ thuật mà còn kiểm soát được các thông số về độ chặt, độ phẳng và chất lượng nền đường theo thời gian thực. Đội ngũ kỹ sư sau đó tiến hành kiểm tra cuối cùng để đảm bảo tất cả đều đạt chuẩn kỹ thuật quốc tế.

Haramain không chỉ là một dự án thành công về mặt kỹ thuật mà còn là biểu tượng cho năng lực cạnh tranh toàn cầu của Trung Quốc trong lĩnh vực giao thông. Sau khi chứng minh hiệu quả tại Saudi Arabia, nhiều quốc gia tại khu vực Trung Đông, châu Phi và Nam Á đã bắt đầu quan tâm tới mô hình đường sắt cao tốc xuyên sa mạc mà Trung Quốc đang dẫn đầu.

Không những thế, dự án còn giúp Trung Quốc củng cố vai trò trong các sáng kiến liên kết hạ tầng quốc tế, đặc biệt là sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Từ một quốc gia từng nhập khẩu công nghệ từ phương Tây, giờ đây Trung Quốc đã bước lên hàng ngũ những nước xuất khẩu giải pháp hạ tầng cao cấp, cả về thi công, kỹ thuật và vận hành.