Thứ quen thuộc trong bếp nhưng hại tim, thương tổn mạch máu nếu dùng quá nhiều
Là 3 loại gia vị quen thuộc nhưng nếu dùng nhiều lại âm thầm phá hoại sức khỏe, giảm bớt là cách đơn giản giúp cơ thể nhẹ gánh bệnh tật.
Muối: Càng ít muối, mạch máu càng khỏe
Trong căn bếp của mọi gia đình, muối là gia vị không thể thiếu. Nhưng ít ai biết rằng, cũng chính muối lại là "con dao hai lưỡi" nếu sử dụng quá mức. Thói quen ăn mặn từ món kho, món nướng đến các thực phẩm đóng hộp, đồ khô đang khiến nhiều người vô tình vượt ngưỡng an toàn mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo: chỉ nên ăn tối đa 6g muối/ngày, tương đương một thìa cà phê nhỏ.
Khi lượng muối nạp vào cơ thể quá cao, các cơ trơn thành mạch sẽ sưng phù, máu lưu thông nhanh hơn, làm tăng áp lực lên mạch máu và dẫn đến co thắt bất thường. Hậu quả là mạch máu bị tổn thương, hình thành mảng bám, cục máu đông những nguyên nhân chính gây ra nhồi máu não, nhồi máu cơ tim hay thuyên tắc phổi.
Để hạn chế rủi ro, các chuyên gia khuyên nên thay một phần muối bằng nước mắm nhạt, thảo mộc khô như hành, tỏi, rau răm hoặc các gia vị tự nhiên ít natri. Việc giảm dần lượng muối không chỉ bảo vệ hệ tim mạch mà còn giúp vị giác trở nên tinh tế hơn.
Ớt và các gia vị cay: Cẩn thận vì "nóng" quá hóa hại
Không thể phủ nhận sức hấp dẫn từ vị cay nồng của ớt, sa tế, tương hay tiêu ớt trong nhiều món ăn. Tuy nhiên, chính cảm giác "bùng nổ" ấy lại là thứ khiến dạ dày và mạch máu âm thầm kêu cứu. Gia vị cay làm niêm mạc dạ dày bị kích thích mạnh, dẫn đến viêm loét, trào ngược axit, tiêu chảy và trong nhiều trường hợp có thể gây viêm đại tràng mãn tính.
Với người có cơ địa dị ứng, ớt còn khiến cơ thể phản ứng dữ dội như nổi mề đay, co thắt phế quản, khó thở. Còn với hệ mạch máu, vị cay khiến thần kinh hưng phấn, tuần hoàn máu bị thúc đẩy quá mức, làm tổn thương thành mạch. Khi đó, huyết áp tăng, mỡ máu cũng theo đà leo thang, tạo điều kiện cho xơ vữa và huyết khối hình thành.
Nếu không thể từ bỏ hoàn toàn vị cay, hãy chọn những gia vị điều hòa như tiêu đen, gừng hoặc quế vừa có tính ấm, vừa không làm tổn hại mạch máu như ớt tươi. Đặc biệt, người có bệnh nền về tim mạch, tiêu hóa nên hạn chế món cay tối đa.
Đường: Vị ngọt đầu lưỡi, đắng tận mạch máu
Từ các món xào chua ngọt đến ly trà sữa thơm ngậy, đường xuất hiện ở khắp nơi. Nhưng bên trong vị ngọt ấy là nguy cơ tiềm ẩn cho hàng loạt bệnh mạn tính như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, sâu răng và thậm chí là ung thư tuyến tụy.
Theo WHO, mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 25g đường tự do/ngày, tương đương 6 thìa cà phê nhỏ. Tuy nhiên, lượng đường trong thực phẩm chế biến sẵn, bánh kẹo, nước ngọt… thường vượt xa con số này. Khi đường huyết tăng cao, glucose tích tụ khiến máu trở nên đặc, lưu thông kém, gây tắc mạch và tổn thương các cơ quan quan trọng như tim, não, mắt, thận.
Đặc biệt, mạch máu nhỏ ở đáy mắt và thận dễ bị tổn thương trước tiên lý do vì sao bệnh nhân tiểu đường dễ mù lòa và suy thận. Thay vì đường tinh luyện, bạn nên chuyển sang các nguồn ngọt tự nhiên như trái cây tươi hoặc dùng đường ăn kiêng thực vật như stevia để bảo vệ sức khỏe bền lâu.