Thoái vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Sông Hồng (SHG): Bộ Xây dựng bán xong 13,2 triệu cổ phiếu với giá cao gấp 3 lần giá thị trường

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) mới đây đã công bố kết quả phiên đấu giá cổ phần do Bộ Xây dựng nắm giữ tại Tổng Công ty CP Sông Hồng (HNX: SHG) diễn ra ngày 22/12 vừa qua. Theo đó, Bộ Xây dựng đã bán đấu giá thành công 13,24 triệu cổ phiếu SHG với giá 10.500 đồng/cp, ngang bằng giá khởi điểm, qua đó thu về gần 140 tỷ đồng và chính thức rời khỏi ghế cổ đông tại SHG.

Danh tính cổ đông lớn mới không được tiết lộ, chỉ biết rằng đó là một nhà đầu tư tổ chức đã mua 13,23 triệu cổ phiếu và một nhà đầu tư cá nhân đã mua 11.200 cổ phiếu.

Trên thị trường chúng khoán, trong phiên giao dịch ngày 22/12/2023, cổ phiếu SHG tăng kịch trần, lên 3.100 đồng/cp sau nhiều phiên “bất động” tại mức tham chiếu 2.500 đồng/cp. Theo đó, thương vụ thoái vốn của Bộ Xây dựng được xem là đã mang về “món hời” cho ngân sách nhà nước, khi mức giá bán ra cao gấp hơn 3 lần giá thị trường.

Thoái vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Sông Hồng (SHG): Bộ Xây dựng bán xong 13,2 triệu cổ phiếu với giá cao gấp 3 lần giá thị trường

Bộ Xây dựng đã bán hết 13,24 triệu cổ phiếu đang nắm giữ tại Tổng công ty Sông Hồng

Được biết, đây không phải lần đầu Bộ Xây dựng tiến hành thoái vốn khỏi Tổng công ty Sông Hồng,. Trước đó, “công cuộc” thoái vốn Nhà nước từng được thực hiện vào năm 2020 nhưng đã bị tạm dừng vì vướng một số quy định. Thời điểm đó, mức giá được đưa ra là 10.000 đồng/cp, thấp hơn mức giá trong phiên đấu giá tới đây khoảng 4,8%.

Thương vụ thoái vốn này từng gặp nhiều thách thức do Tổng công ty Sông Hồng đang chìm trong thua lỗ và nợ nần. Tình cảnh “lay lắt” của Tổng công ty Sông Hồng cũng được phản ánh vào cổ phiếu SHG trên sàn chứng khoán với thị giá ở vùng “trà đá” và thanh khoản “èo uột”. Hiện tại, mã này đã bị đưa vào diện hạn chế giao dịch do 2 năm tài chính liên tiếp gần đây không tổ chức ĐHĐCĐ thường niên, bị âm vốn chủ sở hữu, hoạt động kinh doanh không có gì nổi bật…

Tình cảnh này trái ngược hoàn toàn so với quá khứ huy hoàng của Tổng công ty Sông Hồng, khi doanh nghiệp này góp mặt tại hàng loạt dự án trọng điểm của đất nước và các công trình xây dựng lớn như sân bay Nội Bài (Hà Nội), nhà máy giấy Bãi Bằng (Phú Thọ), sân bay Sao Vàng (Thanh Hoá), nhà thi đấu đa năng TP. Đà Nẵng, dự án 165 Thái Hà (Hà Nội), nhà thi đấu thể dục thể thao Nam Định, dự án khu nhà máy chính và khu hành chính - nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 (Hà Tĩnh), các khu chung cư Kim Liên, Giảng Võ (Hà Nội)...

Cuối năm 2009, Tổng công ty Sông Hồng thực hiện đấu giá lần đầu (IPO) gần 7 triệu cổ phần với giá chốt là 22.290 đồng/cp, cao hơn 59% so với mức giá khởi điểm (14.000 đồng/cp), thành công cổ phần hoá. Từ đó đến nay, Bộ Xây dựng vẫn là cơ quan đại diện cho 49,04% phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp này.

Tuy nhiên, sau cổ phần hoá, chẳng những không thể tăng năng suất lao động, cải thiện sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả trong hoạt động sử dụng vốn... Tổng công ty Sông Hồng liên tục thua lỗ và nợ nần chồng chất, gây rủi ro mất vốn nhà nước. Năm 2018, doanh nghiệp lỗ kỷ lục 387,5 tỷ đồng.

Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ soát xét 2023 của Tổng công ty Sông Hồng ghi nhận doanh thu chưa đầy 4 tỷ đồng, lao dốc 83% so với cùng kỳ. Doanh nghiệp báo lỗ sau thuế gần 27 tỷ đồng, nâng lỗ lũy kế tại thời điểm 30/6/2203 lên tới 1.293 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm âm 987 tỷ đồng. Trong khi đó, nợ phải trả lên đến 1.972 tỷ đồng. Nợ ngắn hạn đạt 1.723 tỷ đồng, gấp hơn 2 lần tài sản ngắn hạn ghi nhận ở mức 807 tỷ đồng.

Giải trình về kết quả kinh doanh bết bát, lãnh đạo Tổng công ty Sông Hồng cho hay, do gặp khó khăn trong công tác thu hồi vốn tại các công trình, dẫn đến đọng vốn lớn, doanh nghiệp đã bị phát sinh chi phí vốn và giảm uy tín đối với các tổ chức tín dụng. Tình hình tài chính bết bát, mất cân đối nghiêm trọng cũng gây khó khăn không nhỏ đối với cho việc tiếp cận các công trình, công việc mới do Tổng công ty không có khả năng trúng thầu.

Thời điểm cuối quý II/2023, chiếm phần lớn trong 985 tỷ đồng tổng tài sản của Tổng công ty Sông Hồng là các khoản phải thu ngắn hạn (381 tỷ đồng) và hàng tồn kho (405 tỷ đồng). Trong khi đó, số dư tiền còn khoảng hơn 4 tỷ đồng. Điều đó cho thấy, tình hình tài chính của doanh nghiệp vẫn có cơ hội cải thiện nếu có thể thu hồi các khoản phải thu và giải phóng được hàng tồn kho.

Tuy nhiên, số liệu tài chính của Tổng công ty lại có khá nhiều vết “gợn”. Công ty TNHH Kiểm toán CPA VIETNAM cho hay, do cách thức quản lý của các công ty con nên kiểm toán viên không thể tham gia chứng kiến kiểm kê hàng tồn kho ngày 30/6/2023 của các công ty con. Với các thông tin đã được cung cấp và bằng các thủ tục kiểm toán thay thế đã thực hiện, kiểm toán vẫn không thể đánh giá được tính hiện hữu, đầy đủ và giá trị của hàng tồn kho tại ngày 30/6/2023 là 209,7 tỷ đồng. Do đó, kiểm toán không thể đưa ra ý kiến về tính hiện hữu, đầy đủ và giá trị của hàng tồn kho.

Bên cạnh đó, kiểm toán cũng chưa thu thập được biên bản đối chiếu các khoản nợ phải thu của Tổng công ty Sông Hồng và của các công ty con tại thời điểm 30/6/2023 với số tiền gần 119 tỷ đồng (bao gồm 52 tỷ đồng tiền phải thu khách hàng, 16,5 tỷ đồng tiền trả trước cho người bán 16,5 tỷ đồng và 50 tỷ đồng nằm tại các khoản phải thu khác). Đơn vị kiểm toán cho hay đã thực hiện các thủ tục soát xét thay thế nhưng không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng thích hợp về tính hiện hữu, đúng đắn, đầy đủ của các khoản nợ phải thu này.

Ngoài ra, kiểm toán cũng chưa thu thập được báo cáo tài chính kiểm toán 6 tháng đầu năm 2023 của Công ty CP Sông Hồng Đà Nẵng - công ty con của Tổng công ty Sông Hồng - do công ty này đã dừng hoạt động, không có cán bộ quản lý và kế toán và báo cáo tài chính của một số công ty liên kết như: Công ty CP Sông Hồng 36, Công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Sông Hồng, Công ty CP Sông Hồng 8.