Những dấu hỏi tại Dự án nạo vét hồ điều hòa phường Thị Cầu?

Đấu thầu có minh bạch?

Tìm hiểu PV được biết, Dự án đầu tư xây dựng nạo vét cảnh quan hồ điều hòa phường Thị Cầu thuộc nhóm Dự án C trọng điểm, có tổng mức đầu tư lên tới hơn 74 tỷ đồng (trong đó, chi phí xây dựng chiếm hơn 20 tỷ đồng, chi phí bồi thường GPMB chiếm hơn 44 tỷ đồng, chi phí quản lý dự án là gần 485 triệu đồng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng lên tới gần 1,7 tỷ đồng…). Vốn có lịch sử lâu đời nên lòng hồ ở đây luôn được đánh giá có trữ lượng khoáng sản (đất, đất sét…) rất dồi dào và có giá trị lớn.

Ngày 5/6/2018, UBND tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 10 là toàn bộ phần xây dựng hạng mục nạo vét lòng hồ, vận chuyển, đường công vụ thuộc Dự án đầu tư xây dựng nạo vét tạo cảnh quan hồ điều hòa phường Thị Cầu. Đơn vị trúng thầu là Công ty Cao Nguyên với giá trúng thầu là hơn 6,5 tỷ đồng. Giá trị trúng thầu giảm 2,715% so với giá gói thầu được duyệt. Thời gian thực hiện hợp đồng là 170 ngày.

Để thực hiện Dự án, ngày 12/7/2018, UBND tỉnh Bắc Ninh đã cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 1138/ GPKT–UBND cho phép Công ty Cao Nguyên – TNHH, có trụ sở chính tại số 213 đường Ngô Gia Tự, phường Suối Hoa, TP Bắc Ninh, được phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất bùn, đất) bằng phương pháp lộ thiên trong Dự án đầu tư xây dựng nạo vét cảnh quan hồ điều hòa phường Thị Cầu do Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh làm chủ đầu tư. Mức sâu khai thác: Trung bình khoảng 1,5 – 2,5m tính từ cốt nền hiện trạng. Khối lượng đất được phép khai thác khoảng 151.924m3. Trong đó, khối lượng bùn thải, cây cối, chất thải xây dựng do người dân đổ xuống hồ là 94,953m3. Đơn vị thi công nạo vét khối lượng lớn bùn thải và vận chuyển đến vị trí đổ thải theo đúng hợp đồng đã ký với đơn vị cho thuê mặt bằng; khối lượng khoáng sản (đất bùn, đất) khai thác có thể tận dụng là 56,971m3; khối lượng đất dư thừa đề nghị khai thác chuyển ra ngoài dự án là 31.971m3 (trong đó 21.971 m3 vận chuyển vào các dự án trên địa bàn thành phố theo yêu cầu của chủ đầu tư, 10.000m3 được tận dụng chuyển đến các nhà máy gạch trên địa bàn); khối lượng đất đắp lại phục vụ dự án là 25.000m3. Thời hạn khai thác: Từ khi cấp phép đến 31/12/2018.

Điều đáng nói, theo như thông tin từ chính đại diện Công ty Cao Nguyên cung cấp thì doanh nghiệp này chưa có nhiều kinh nghiệm thực hiện dự án nào tương tự trước đây, nhưng không hiểu vì sao vẫn được chọn? “Đây là lần đầu tiên chúng tôi thực hiện một dự án liên quan đến nạo vét lòng hồ, lĩnh vực mới mẻ. Lĩnh vực kinh doanh của công ty chủ yếu tập trung ở mảng xây lắp và giao thông”, ông Sơn – đại diện Công ty Cao Nguyên thừa nhận.

Ông Phạm Văn Thịnh, Phó Giám đốc Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh trao đổi với PV

Tại buổi làm việc với PV Báo Thời báo Chứng khoán Việt Nam ngày 23/3, ông Phạm Văn Thịnh, Phó Giám đốc Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh khẳng định rằng, trước khi chọn Công ty Cao Nguyên, Ban đã tiến hành kêu gọi mời thầu rộng rãi công khai, thông tin đăng tải đầy đủ trên mạng. “Tôi nhớ không nhầm thì tất cả có trên 3 doanh nghiệp tham gia đấu thầu. Không có vòng sơ tuyển. Chúng tôi đưa ra giá mời thầu là khoảng 7 tỷ đồng thì Cao Nguyên đã trúng thầu với số tiền là hơn 6,5 tỷ đồng. Việc Công ty Cao Nguyên nhận được gói thầu là do năng lực của doanh nghiệp này tốt chứ không có chuyện là sân sau gì ở đây”, ông Thịnh quả quyết. Khi PV đề nghị cung cấp hồ sơ đấu thầu cụ thể của Dự án thì ông Thịnh từ chối với lý do “bảo mật”. “Tôi khẳng định không cung cấp hồ sơ trúng thầu vì nó liên quan đến bảo mật thông tin năng lực nhà thầu và những thứ khác nữa”, ông Thịnh nói thêm.

“Tận thu” khoáng sản công khai?

Liên quan đến Dự án trên, ngoài bị phản ánh những khuất tất trong việc chọn nhà trúng thầu, Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh còn bị người dân phản ánh là thiếu trách nhiệm giám sát, quản lý khi để xảy ra ô nhiễm môi trường trong quá trình san ủi, vận chuyển đất khoáng sản ra khỏi lòng hồ điều hòa (xe tải chở đất sét ra vào công trường khiến đường sá bụi bẩn nghiêm trọng), đồng thời có hiện tượng dù được cấp phép khai thác đất ở độ sâu 1,5 - 2,5m nhưng thực tế, nhiều khu vực trong lòng hồ đã khai thác đến độ sâu 5 - 7m, tức là đã gấp nhiều lần độ sâu được cấp phép, khiến nguồn khoáng sản có nguy cơ bị thất thoát.

Khi được đề nghị lý giải thông tin nêu trên, ông Phạm Văn Thịnh thừa nhận là có chuyện đó. “Có nhiều vị trí khai thác sâu quá mức cho phép. Chúng tôi đã lập biên bản sự việc và xử lý”, ông Thịnh nói.

Ông Nguyễn Trung Thành, Giám đốc Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh lại biện minh rằng, những vị trí khai thác quá độ sâu thực tế là để tạo đường đi chứ không chủ đích “xúc trộm” đất.

Tuy nhiên, tại các biên bản kiểm tra hiện trạng thi công tại Dự án, sai phạm của Công ty Cao Nguyên đã được thể hiện rõ: Ngày 03/12/2018, qua kiểm tra thực tế tại công trường hồ điều hòa phường Thị Cầu nhà thầu thi công không có xe tưới nước, thi công đào sâu hơn so với thiết kế được duyệt tại vị trí các ô, kích thước 30 x 10 x 1,05m (đất sét). Cán bộ kỹ thuật không có mặt tại công trường, chủ đầu tư yêu cầu dừng ngay việc thi công nạo vét, vận chuyển đất ra ngoài công trường và khắc phục các tồn tại nêu trên chịu trách nhiệm trước các cơ quan liên quan. Hay ở một hạng mục khác, nhà thầu thi công đã đào sâu hơn thiết kế được duyệt tại các ô AB 15 đến AB 21 khu giữa hồ với kích thước bất thường. Hoặc trong 1 lần kiểm tra khác, tức ngày 21/12/2018, qua kiểm tra thực tế tại công trường nhà thầu thi công đã đào sâu hơn thiết kế được duyệt tại các ô AB15 đến AB21 khu giữa hồ với kích thước như sau: 60m x 20m x 1,75m = 2100m3 (đất sét)…

Ông Thịnh khẳng định đã dừng khai thác vận chuyển nhưng phía ngoài cổng vào lòng hồ điều hòa phường Thị Cầu, nhiều xe tải vẫn nối đuôi nhau chờ "ăn hàng". Ảnh chụp sáng 22/3.

Ở một diễn biến khác, mặc dù giấy phép khai thác chỉ được cấp cho Công ty Cao Nguyên đến ngày 31/12/2018, nhưng không hiểu vì lý do gì mà đến nay việc khai thác, vận chuyển đất khoáng sản ra khỏi lòng hồ vẫn chưa dừng lại. “Hiện nay chúng tôi vẫn thấy xe chở đất ra khỏi lòng hồ chứ chưa dừng hẳn. Từ ngày xuất hiện những chiếc xe tải ra vào lòng hồ, đường sá khu vực liên tục bị đất đá rơi vãi gây bẩn, khói bụi mù mịt bay vào nhà dân”, một người dân cho hay. Về vấn đề này, ông Phạm Văn Thịnh khẳng định rằng, hiện nay Ban đã yêu cầu dừng khai thác. Được biết, Công ty Cao Nguyên đang trong quá trình xin gia hạn giấy phép.

Có thể thấy sự việc trên đã diễn ra trong một thời gian dài nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Dư luận nhân dân địa phương đặt câu hỏi: Liệu Ban QLDA xây dựng TP Bắc Ninh có bao che, làm ngơ cho Công ty Cao Nguyên lấp liếm sai phạm hay không? Trách nhiệm của người đứng đầu Ban thế nào khi để xảy ra sai phạm? Tại sao việc tùy tiện, cố ý làm trái các quy định về khai thác khoáng sản của Công ty Cao Nguyên lại dễ dàng qua mặt được các lực lượng chức năng như: Công an, Giao thông, Tài nguyên và Môi trường…?