Loại rau giải nhiệt mùa hè nhưng dễ gây sỏi thận, rối loạn tiêu hóa

Là một trong những loại rau đặc trưng của mùa hè, mồng tơi (hay còn gọi là mùng tơi) xuất hiện thường xuyên trong các món canh dân dã của người Việt. Với vị ngọt, tính mát và giàu vitamin A, C, sắt, rau mồng tơi không chỉ giúp giải nhiệt, nhuận tràng mà còn làm đẹp da và hỗ trợ tiêu hóa.

Tuy nhiên, ăn rau mồng tơi không đúng cách có thể khiến những lợi ích ấy biến mất, thậm chí gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Dưới đây là 3 sai lầm phổ biến khi chế biến và ăn rau mồng tơi mà nhiều người Việt vẫn mắc phải.

Không nên nấu rau mồng tơi bằng nồi nhôm hoặc gang

Một lỗi cơ bản nhưng thường bị bỏ qua khi nấu rau mồng tơi là dùng nồi nhôm hoặc nồi gang, điều tưởng nhỏ nhưng có thể gây hại cho sức khỏe.

Phản ứng kim loại, chất độc âm thầm: Khi đun rau mồng tơi (vốn có tính nhớt và chứa axit hữu cơ nhẹ) trong nồi nhôm hoặc gang, các ion kim loại có thể phản ứng, hòa tan vào canh và tạo ra hợp chất không có lợi cho cơ thể. Nếu tích tụ lâu dài, chúng có thể ảnh hưởng đến gan, thận và hệ thần kinh.

Mất màu và giảm vị: Rau dễ bị đổi màu nâu đen, canh kém trong và mùi vị không còn thanh mát, mất luôn cả phần nhìn và vị.

Lời khuyên: Hãy sử dụng nồi inox, thủy tinh chịu nhiệt hoặc nồi tráng men để giữ được trọn vẹn màu xanh và dưỡng chất của món canh mồng tơi.

Không ăn kèm mồng tơi với thực phẩm giàu canxi

Nhiều người không biết rằng, mồng tơi chứa oxalat là một chất có thể kết hợp với canxi để tạo ra tinh thể canxi oxalat, một trong những nguyên nhân hình thành sỏi thận.

Tạo sỏi trong đường tiết niệu: Ăn mồng tơi cùng lúc với các thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, sữa… sẽ dễ tạo kết tủa trong cơ thể, đặc biệt nguy hiểm với người có tiền sử sỏi thận.

Giảm hấp thu sắt: Canxi còn cạnh tranh hấp thu với sắt vốn là thành phần chính trong mồng tơi, khiến việc bổ sung dinh dưỡng từ rau trở nên vô ích.

Lời khuyên: Hãy ăn mồng tơi cách xa thời điểm dùng sữa hoặc các món giàu canxi ít nhất 1–2 giờ để tránh tương tác bất lợi.

Không để rau mồng tơi đã nấu ở nhiệt độ phòng quá 2 tiếng

Đặc trưng của rau mồng tơi là tính nhớt và nhiều nước, rất dễ ôi thiu nếu để ngoài không khí, đặc biệt trong mùa hè.

Mất vitamin và dễ nhiễm khuẩn: Vitamin C, A trong rau sẽ bị oxy hóa nhanh khi tiếp xúc lâu với không khí. Cộng thêm điều kiện nhiệt độ nóng ẩm, vi khuẩn sinh sôi mạnh, dễ gây ngộ độc thực phẩm.

Nguy cơ tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa: Trẻ nhỏ, người già hoặc người có hệ tiêu hóa yếu rất dễ bị ảnh hưởng khi ăn rau để lâu.

Lời khuyên: Hãy ăn ngay sau khi nấu, hoặc nếu cần bảo quản thì nên để nguội nhanh và cất ngay trong tủ lạnh – nhưng cũng không nên để quá 24 giờ.

Những ai nên hạn chế ăn rau mồng tơi?

Mặc dù là loại rau lành tính, mồng tơi vẫn có thể gây hại cho một số nhóm người nhất định:

Người bị sỏi thận: Đặc biệt là sỏi canxi oxalat, nên hạn chế ăn mồng tơi nếu đang bổ sung canxi hoặc có chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu khoáng.

Người bị gout: Rau mồng tơi chứa một lượng nhỏ purin – có thể tăng axit uric nếu ăn nhiều. Người có tiền sử bệnh gout chỉ nên dùng vừa phải.

Người tiêu hóa kém: Do tính nhớt, ăn quá nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, thậm chí đi ngoài.