"Chốt hạ" số phận công trình gây tranh cãi
Văn phòng UBND TP Hà Nội đã phát đi thông báo kết luận của Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh liên quan đến các dự án đầu tư cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm và thiết kế Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục.
| Thay đổi mang tính biểu tượng: Từ "Hàm Cá Mập" thành không gian văn hóa |
Theo kết luận, thành phố yêu cầu phấn đấu hoàn thành việc phá dỡ tòa nhà “Hàm Cá Mập” và thu dọn toàn bộ mặt bằng khu vực trước ngày 30/4/2025. Đồng thời, quá trình cải tạo, xây dựng phần nổi của khu vực quảng trường sẽ hoàn thành trước ngày 2/9 – dịp Quốc khánh, nhằm góp phần hoàn thành chỉ tiêu tăng trưởng 8% của Thủ đô trong năm.
Tòa nhà “Hàm Cá Mập” nằm ở vị trí đắc địa, ngay sát hồ Hoàn Kiếm, lâu nay vẫn được coi là công trình “gây tranh cãi” về mặt kiến trúc lẫn giá trị thẩm mỹ. Quyết định phá dỡ được xem là một động thái mạnh mẽ nhằm thay đổi diện mạo khu vực trung tâm Hà Nội, vốn có giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt.
Theo kế hoạch, sau khi phá bỏ tòa nhà, khu vực này sẽ được quy hoạch thành một không gian quảng trường đa chức năng. Dự kiến, sẽ có 3 tầng hầm được xây dựng, trong đó tầng hầm 1 dành cho hoạt động văn hóa - thương mại, còn tầng hầm 2 và 3 được bố trí làm bãi đỗ xe hoặc chuyển đổi thành không gian lưỡng dụng nếu cần.
Ngoài việc phá dỡ tòa nhà, phương án cải tạo sẽ tính đến các yếu tố quan trọng như lối lên xuống tầng hầm, cảnh quan cây xanh – đặc biệt là các cây cổ thụ, cây di sản xung quanh hồ Gươm – phương án chiếu sáng và bố trí “Tháp ánh sáng” tại quảng trường.
Chủ tịch Trần Sỹ Thanh cũng nhấn mạnh, việc tổ chức không gian quanh Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục cần đảm bảo kết nối hài hòa giữa khu di tích quốc gia đặc biệt hồ Gươm (phía Bắc) và khu phố cổ Hà Nội (phía Nam), từ đó tái thiết khu vực thành trung tâm văn hóa - du lịch đẳng cấp.
Hà Nội tăng tốc cải tạo không gian hồ Gươm
Tòa nhà “Hàm Cá Mập” – chính thức mang tên Hàm Cá Mập Building – từng là biểu tượng một thời của sự phát triển thương mại hiện đại tại Hà Nội những năm 1990-2000. Tuy nhiên, với kiểu kiến trúc độc đáo nhưng không đồng bộ với không gian di sản xung quanh, công trình này dần trở thành chủ đề gây tranh cãi về mặt thẩm mỹ, nhiều người cho rằng nó “xâm phạm” vẻ đẹp cổ kính của hồ Gươm.
Giới kiến trúc sư và quy hoạch đô thị từ lâu đã đề xuất phá bỏ tòa nhà để trả lại không gian mở cho khu vực di sản. Vì vậy, quyết định lần này của UBND TP Hà Nội được giới chuyên gia đánh giá là “đúng lúc” và “mang tính lịch sử”.
PGS.TS Phạm Thúy Loan – Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia – nhận định: “Hàm Cá Mập là công trình đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của nó. Việc dỡ bỏ là cần thiết để phục hồi bản sắc không gian di sản hồ Gươm – trái tim của Hà Nội.”
| Tòa nhà "Hàm Cá Mập" chính thức mang tên Hàm Cá Mập Building |
Không chỉ riêng tòa nhà Hàm Cá Mập, dự án cải tạo toàn bộ khu vực phía Đông hồ Gươm và Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục đang được thúc đẩy mạnh mẽ. Chính quyền thành phố yêu cầu các đơn vị phải khẩn trương, phối hợp liên tục và vận dụng tối đa mọi cơ chế, chính sách để đẩy nhanh tiến độ dự án.
Đặc biệt, UBND TP Hà Nội đã giao nhiệm vụ cho các đơn vị liên quan tạo “làn xanh” đặc biệt về thủ tục, nhằm đảm bảo công trình kịp hoàn thành đúng tiến độ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và chỉnh trang đô thị bền vững.
Khu vực quảng trường sau khi cải tạo được kỳ vọng trở thành điểm nhấn mới của Thủ đô, là không gian công cộng hiện đại nhưng vẫn hài hòa với yếu tố truyền thống, đồng thời hỗ trợ các hoạt động du lịch, văn hóa và thương mại dịch vụ.
Nhiều người dân Hà Nội bày tỏ kỳ vọng tòa nhà mới sẽ không chỉ là một không gian xanh – sạch – đẹp, mà còn tạo điểm nhấn kiến trúc mang tính biểu tượng mới cho Hà Nội thời kỳ hội nhập.
Minh Phương