Thị trường bảo hiểm dần khởi sắc, công nghệ trở thành lực đẩy chính

Theo Báo cáo “Top 10 Công ty Bảo hiểm uy tín năm 2025” do Vietnam Report vừa công bố, thị trường bảo hiểm đang có dấu hiệu khởi sắc trở lại sau hai năm biến động. Trong bốn tháng đầu năm 2025, tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường đạt 74.889 tỷ đồng, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, mảng bảo hiểm phi nhân thọ tiếp tục là điểm sáng với mức tăng trưởng ước khoảng 11%, chủ yếu nhờ sự phục hồi của nhu cầu bảo hiểm tài sản và các chính sách mới như Nghị định 105/2025/NĐ-CP về nâng mức trích nộp phí bảo hiểm cháy nổ bắt buộc. Tổng tài sản toàn ngành bảo hiểm ước đạt 1 triệu tỷ đồng, tăng 8,79% so với cùng kỳ.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng năm 2024 là một năm khó khăn của toàn ngành khi doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường chỉ đạt 227,5 nghìn tỷ đồng, giảm nhẹ 0,26% so với năm trước. Trong đó, bảo hiểm nhân thọ giảm 5% xuống còn 149,2 nghìn tỷ đồng, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp tăng trưởng âm. Ngược lại, bảo hiểm phi nhân thọ tăng 10,2% lên 78,3 nghìn tỷ đồng, nhờ các sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, xe cơ giới và tài sản. Tổng chi trả quyền lợi bảo hiểm trong năm 2024 tăng mạnh 15,7%, đạt khoảng 93,9 nghìn tỷ đồng. Riêng bảo hiểm nhân thọ ghi nhận mức chi trả tăng 25%, đạt 71,4 nghìn tỷ đồng.

Tình trạng thiên tai nghiêm trọng cũng ảnh hưởng đáng kể đến ngành trong năm qua. Bão Yagi gây thiệt hại kinh tế ước tính hơn 81.703 tỷ đồng. Các doanh nghiệp bảo hiểm đã tạm ứng gần 600 tỷ đồng để giải quyết trước các hồ sơ bồi thường, khiến chi phí chi trả tăng đột biến và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh. Theo thống kê của Vietnam Report, 44,4% doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận sụt giảm trên 25%, mức cao nhất kể từ năm 2020.

Trước bối cảnh đó, các doanh nghiệp bảo hiểm đang đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ như một giải pháp chiến lược. Theo khảo sát của Vietnam Report, 100% doanh nghiệp xác định công nghệ là cơ hội lớn nhất trong năm 2025. Tỷ lệ doanh nghiệp có kế hoạch tăng đầu tư cho công nghệ đạt 98,7%, tăng từ 95,5% của năm 2024. Ứng dụng AI trong xử lý yêu cầu bảo hiểm, thẩm định và bồi thường tăng mạnh, từ 40,9% năm trước lên 92,2% trong năm nay. Việc số hóa toàn bộ quy trình được kỳ vọng sẽ giúp giảm thời gian xử lý, hạn chế gian lận và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Song song với thay đổi từ phía doanh nghiệp, người tiêu dùng cũng có sự chuyển biến rõ rệt. Tỷ lệ người hiểu đúng về sản phẩm bảo hiểm mình tham gia đã tăng từ 44,2% năm 2023 lên 60,8% năm 2025. Với các sản phẩm phức tạp như bảo hiểm liên kết đầu tư, tỷ lệ người không hiểu rõ giảm mạnh từ 97,9% xuống còn 54,4%. Để thích ứng với xu hướng này, 92,3% doanh nghiệp đã triển khai chương trình đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ tư vấn viên, tập trung vào kỹ năng giải thích sản phẩm và đồng hành sau khi ký hợp đồng. Đồng thời, 53,8% doanh nghiệp đã thiết lập cơ chế kỷ luật nghiêm minh đối với tư vấn viên vi phạm, và 61,5% doanh nghiệp bổ sung điều khoản ràng buộc trách nhiệm trong hợp tác với các ngân hàng phân phối bảo hiểm.

Tuy nhiên, báo cáo cũng cảnh báo rằng trục lợi bảo hiểm đang là vấn đề lớn nhất đối với ngành hiện nay. Theo khảo sát, 84,6% doanh nghiệp đánh giá đây là thách thức nghiêm trọng nhất trong năm 2025. Nhiều vụ việc có tổ chức như làm giả hồ sơ y tế, dàn dựng tai nạn hoặc khai báo sai thời điểm xảy ra rủi ro đã được phát hiện trong năm qua. Một vụ việc gây chấn động là một người mẹ sát hại con để trục lợi bảo hiểm, gây xôn xao dư luận và đặt ra yêu cầu cấp thiết về kiểm soát gian lận trong toàn ngành.