Nỗ lực xã hội hóa đầu tư nhà ở xã hội

Dù đã rất cố gắng song đến nay, chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội vẫn đang gặp nhiều khó khăn với điều kiện nguồn vốn ngân sách hạn chế. Để giảm gánh nặng về nguồn vốn từ ngân sách, nhiều ý kiến cho rằng, Chính phủ cần kêu gọi xã hội hóa và mở rộng đối tượng vay vốn mua nhà ở xã hội.

Ảnh minh họa (nguồn internet)

Trong hai năm gần đây, số dự án nhà ở xã hội hoàn thành và đi vào hoạt động là rất ít. Trong khi đó, hiện có khoảng 264 dự án với quy mô xây dựng khoảng 216.500 căn (tổng vốn đầu tư khoảng 108.000 tỷ đồng) vẫn đang triển khai xây dựng. Tuy nhiên, hầu hết dự án bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công; số lượng nhà ở xã hội hoàn thành đưa vào sử dụng thời gian gần đây rất hạn chế.

Theo lý giải của Bộ Xây dựng, việc phát triển nhà ở xã hội chưa đạt yêu cầu do một số nguyên nhân trong đó nguyên nhân chủ yếu làm suy giảm nguồn cung nhà ở xã hội là do chậm bố trí, bố trí không đủ nguồn vốn từ ngân sách để thực hiện chính sách nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách liên quan đến huy động nguồn lực xã hội hóa để phát triển nhà ở xã hội còn thiếu hấp dẫn, chưa đáp ứng tình hình thực tiễn, thủ tục hành chính còn phức tạp, chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia.

Để giải quyết những vấn đề khó khăn, bất cập nêu trên, Bộ Xây dựng đang chủ trì nghiên cứu xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 100/2015/NĐ-CP trong đó có các cơ chế chính sách khuyến khích xã hội hóa phát triển nhà ở xã hội và xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá thấp để góp phần giải quyết nhà ở cho người dân.

Trong diễn biến liên quan, mới đây, cử tri tỉnh Long An cũng đã đề nghị Bộ Xây dựng xem xét mở rộng đối tượng được vay vốn mua nhà ở xã hội để đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người dân.

Bộ Xây dựng cho biết, theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, đối tượng được hỗ trợ vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội chiếm số lượng rất lớn.

Đến nay, trên cơ sở tổng hợp nhu cầu, kế hoạch vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội và các Ngân hàng Thương mại được chỉ định, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã đề xuất bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn cho nhu cầu vốn hỗ trợ nhà ở xã hội giai đoạn 2016 - 2020 là gần 19.000 tỷ đồng (trong đó vốn cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội là 9.000 tỷ đồng; vốn cấp bù lãi suất cho 4 ngân hàng thương mại hỗ trợ cho vay nhà ở xã hội là khoảng 10.000 tỷ đồng).

Tuy nhiên, do ngân sách Nhà nước còn gặp nhiều khó khăn, hiện mới chỉ có Ngân hàng Chính sách xã hội được phân bổ 2.163/9.000 tỷ đồng (đạt 24% so với nhu cầu vốn trung hạn giai đoạn 2016 - 2020) và đã thực hiện giải ngân cho vay ưu đãi đối với 10.303 khách hàng.

Riêng đối với các Ngân hàng thương mại được chỉ định để thực hiện hỗ trợ cho vay nhà ở xã hội, đến nay chưa nhận được vốn hỗ trợ cấp bù lãi suất theo quy định. Dự kiến, nhóm này sẽ được cấp bổ sung 2.000 tỷ đồng để cấp bù lãi suất theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 09/4/2020.