Nhu cầu vốn địa phương tăng cao, giải ngân vốn đầu tư công chậm chạp

TBCKVN - Tại cuộc họp đốc thúc tiến độ giải ngân vốn đầu tư công do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì diễn ra mới đây, Bộ Tài chính đã cho biết, trong 7 tháng đã qua, cả nước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công ước đạt 134.494 tỷ đồng, đạt 31,32% so với kế hoạch Quốc hội giao, thấp nhất trong cùng kỳ những năm gần đây.

	Kiên Giang: Hình thành "tam giác" đầu tư Phú Quốc - Hà Tiên - Rạch Giá
	Mới nhất: Hơn 36.000 tỷ vốn đầu tư vào Bình Định

Theo Bộ Tài chính, tỷ lệ giải ngân vốn trong nước chỉ đạt 35% kế hoạch Quốc hội giao. Đặc biệt, tỷ lệ giải ngân vốn vay từ nước ngoài rất thấp, chỉ đạt 8,6% kế hoạch năm. Nguyên nhân chủ yếu là do một số bộ, ngành, địa phương chưa chủ động, tích cực trong chỉ đạo triển khai và một phần do các dự án, gói thầu mới cần được thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về đấu thầu, xây dựng, đất đai...

nhu cau von dia phuong tang cao giai ngan von dau tu cong cham chap

Ảnh minh họa (nguồn internet)

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ phân bổ hết 35.000 tỷ đồng vốn chưa giao trong tháng 8 này; trước 30/9/2019 trình Thủ tướng Chính phủ việc huỷ kế hoạch giao vốn với các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư dự án “không chịu” giải ngân; trước 10/10/2019 báo cáo Thủ tướng việc điều chỉnh kế hoạch giải ngân vốn từ dự án chậm tiến độ sang dự án đang cần vốn và có tiến độ giải ngân cao, từ các bộ, ngành và địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp sang các bộ, ngành có nhu cầu bổ sung vốn và tỷ lệ giải ngân cao; rà soát, tính toán kế hoạch đầu tư công năm 2020 sát thực tế từng bộ, ngành, địa phương.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính phải công khai tình hình giải ngân của từng bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư dự án; chủ động kiểm soát, thống kê số liệu giao vốn tại Kho bạc Nhà nước, tháo gỡ khó khăn về đàm phán vốn vay nước ngoài và phối hợp giao vốn, điều chỉnh vốn vay của các bộ, ngành, địa phương.

Phó Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ chủ trì soạn thảo Công điện của Thủ tướng Chính phủ về đốc thúc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và cho biết, ngày 15/9 tới, Chính phủ sẽ họp trực tuyến toàn quốc về vấn đề này.

Trái với tốc độ giải ngân ì ạch của Bộ Tài chính, ở một phương diện khác, khu cầu vốn năm 2020 của nhiều địa phương tăng cao

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa cho biết, vốn ngân sách trung ương năm 2020 về cơ bản bằng năm 2019. Tuy nhiên, nhiều địa phương đề ra nhu cầu vốn đầu tư công năm 2020, đặc biệt là nguồn ngân sách trung ương hỗ trợ quá cao so với tình hình thực tế về nguồn vốn đầu tư.

Cụ thể, nhu cầu kế hoạch năm 2020 của vùng Đồng bằng sông Hồng là 168.499,1 tỷ đồng, tăng 86% so với kế hoạch năm 2019 đã được Quốc hội thông qua (năm 2019 là 89.281,448 tỷ đồng).

Nhu cầu kế hoạch năm 2020 của vùng Đông Nam Bộ là 91.760,506 tỷ đồng, tăng 24,3% so với kế hoạch năm 2019 (năm 2019 là 73.874,024 tỷ đồng) trong đó, vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu tăng tới 258,5% so với kế hoạch năm 2019, riêng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) tăng 476,84% so với kế hoạch năm 2019.

Tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhu cầu kế hoạch năm 2020 là 80.486 tỷ đồng, tăng 44% so với kế hoạch năm 2019 (năm 2019 là 55.768 tỷ đồng). Con số này của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung là 74.230 tỷ đồng, tăng 28% so với kế hoạch năm 2019 (năm 2019 là 58.226 tỷ đồng). Đối với Tây Nguyên hay miền núi phía Bắc, nhu cầu vốn năm cuối kế hoạch cũng đều tăng cao so với năm 2019.

Theo các địa phương, đối với vốn cân đối ngân sách địa phương, các địa phương xây dựng dựa vào nhu cầu các dự án chuyển tiếp còn thiếu vốn, các dự án lớn khởi công mới trong năm 2020, các dự án chuẩn bị đầu tư nhằm thực hiện cho giai đoạn tới, các dự án quy hoạch mà năm 2020 là năm chính thức bố trí từ nguồn đầu tư công (năm 2019 bố trí từ nguồn dự phòng). Về nhu cầu vốn ngân sách trung ương tăng cao do các địa phương căn cứ vào nhu cầu thực tế của từng dự án và là năm cuối của kế hoạch trung hạn 2016 - 2020, cần đáp ứng nhu cầu vốn để hoàn thành các dự án, các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương giai đoạn 2016 - 2020.

Theo nhận định của Bộ KH&ĐT, nhu cầu vốn đầu tư công năm 2020 các địa phương đề ra quá cao so với tình hình thực tế về nguồn vốn đầu tư. Tại các hội nghị xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư công năm 2020, lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho biết, việc cân đối nguồn lực trong giai đoạn 2016 - 2020 còn khó khăn, cần có sự chia sẻ của địa phương. Ngoài ra, đây là giai đoạn đầu tiên làm kế hoạch đầu tư công trung hạn nên cũng chưa hình dung đầy đủ về khả năng cân đối nguồn.

Bộ KH&ĐT đề nghị các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế nguồn lực của Nhà nước, số vốn năm 2019 đã được Quốc hội giao và số vốn trung hạn còn lại giai đoạn 2016 - 2020 để xây dựng kế hoạch năm 2020 phù hợp. Trong đó, cần xác định rõ mục tiêu, thứ tự ưu tiên trong kế hoạch đầu tư công năm 2020 phù hợp với kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 - 2020 đã được HĐND cấp tỉnh thông qua, phù hợp với khả năng cân đối các nguồn vốn đầu tư năm 2020 và khả năng thực hiện, tiến độ giải ngân của từng dự án trong năm 2020.

Bộ cũng đề nghị các địa phương hoàn tất thủ tục đầu tư đối với các dự án khởi công mới, dự án chuẩn bị đầu tư, nhiệm vụ quy hoạch ngay từ đầu năm để có căn cứ bố trí kế hoạch năm 2020 đúng quy định. Theo đó, ngay trong tháng 1/2020 phải phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với dự án mới và tiến hành kiểm kê, bồi thường, giải phóng mặt bằng xong đối với dự án phải bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Đối với các dự án xác định không có khả năng thực hiện hết mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 đã giao, đề xuất điều chỉnh giãn tiến độ sang giai đoạn sau năm 2020 để tập trung vốn thực hiện các nhiệm vụ quan trọng khác, phát huy được hiệu quả ngay.