Người tiêu dùng thận trọng với vàng sau kết luận thanh tra doanh nghiệp vàng

Loạt thương hiệu vàng lớn bị phanh phui sai phạm

Những ngày cuối tháng 5/2025, nhiều doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực kinh doanh vàng bị Ngân hàng Nhà nước công bố kết luận thanh tra với nhiều vi phạm nghiêm trọng. Các thương hiệu lâu năm như PNJ, SJC, Bảo Tín Minh Châu bị xử phạt, thậm chí chuyển hồ sơ sang Bộ Công an.

Theo kết luận công bố ngày 30/5, Ngân hàng Nhà nước đã thanh tra sáu tổ chức kinh doanh vàng lớn, trong đó có các doanh nghiệp chiếm thị phần chủ chốt như SJC, PNJ và Bảo Tín Minh Châu. Kết quả cho thấy hàng loạt sai phạm về quản lý thuế, kế toán, phòng chống rửa tiền và thương mại điện tử.

Với Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC), cơ quan thanh tra nêu rõ việc xác định giá mua – bán vàng phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của Tổng Giám đốc, thiếu căn cứ rõ ràng, tiềm ẩn nguy cơ thao túng giá và ảnh hưởng đến thị trường khi doanh nghiệp này đang giữ vị thế chi phối. SJC cũng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế và bị xử phạt 2,14 tỷ đồng. Hồ sơ đã được chuyển cho Bộ Công an để điều tra thêm.

Công ty PNJ vi phạm quy định về báo cáo hoạt động kinh doanh vàng miếng, có dấu hiệu sai phạm về nhãn hàng hóa đối với vàng trang sức, vi phạm thuế và sử dụng hóa đơn, chứng từ. Doanh nghiệp này bị phạt 1,34 tỷ đồng và bị đề nghị điều tra.

Bảo Tín Minh Châu cũng nhận án phạt 2,64 tỷ đồng. Kết luận thanh tra cho thấy công ty đã bán vàng với giá cao hơn niêm yết, vi phạm quy định thương mại điện tử khi không công bố đầy đủ thông tin giao nhận, xử lý khiếu nại và bảo mật dữ liệu cá nhân trên website. Hồ sơ của doanh nghiệp này cũng đã được chuyển sang Bộ Công an vì có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Thị trường thận trọng

Vụ việc đã có tác động sâu rộng đến tâm lý người tiêu dùng – những người thường xuyên mua, tích trữ hoặc sử dụng vàng như một kênh đầu tư truyền thống.

Chị Nguyễn Thị Tuyết, 38 tuổi, sống tại Thanh Xuân (Hà Nội), chia sẻ: “Tin tưởng thương hiệu vàng quen thuộc nên tôi chưa từng lo lắng về hóa đơn hay giá. Nay nghe thông tin về kết luận thanh tra, bị phạt và chuyển hồ sơ sang công an thì thực sự bất an”, chị Tuyết nói.

Anh Lê Văn Toản, một nhà đầu tư cá nhân cho biết, anh đang dừng mọi giao dịch với các thương hiệu lớn sau khi đọc thông tin về sai phạm tại PNJ và SJC. “Trước giờ cứ nghĩ giá niêm yết là minh bạch. Giờ tôi không biết có nên tiếp tục mua vàng hay chuyển sang kênh đầu tư khác”, anh Toản chia sẻ.

Một chuyên gia kinh tế nhận định, vụ việc lần này sẽ khiến người dân cân nhắc kỹ hơn khi đầu tư vào vàng. Theo ông, niềm tin là yếu tố cốt lõi của thị trường vàng. Nếu niềm tin lung lay, vàng sẽ không còn là nơi trú ẩn an toàn như trước.

Không ít người kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an sẽ công khai rõ các sai phạm và có giải pháp cụ thể để siết lại kỷ cương thị trường vàng.

Diễn biến trên thị trường vàng cũng đang phản ánh rõ sự thận trọng. Sau khi công bố kết luận thanh tra, giá vàng trong nước hôm nay giảm mạnh. Vàng nhẫn 9999 tại nhiều doanh nghiệp lớn như PNJ, DOJI, Phú Quý hay Bảo Tín Minh Châu đồng loạt hạ từ 500.000 đến hơn 1,5 triệu đồng mỗi lượng. Nhiều đơn vị hiện niêm yết giá bán ra chỉ quanh vùng 113,5–116 triệu đồng/lượng, trong khi chiều mua vào thậm chí tụt xuống dưới 111 triệu đồng/lượng.

Công ty Mi Hồng là đơn vị điều chỉnh mạnh tay nhất, với mức giảm lên tới 1,5 triệu đồng ở chiều mua vào và 1 triệu đồng ở chiều bán ra đối với vàng nhẫn, đưa giá giao dịch xuống mức 111 – 113 triệu đồng/lượng.

Vàng miếng SJC cũng không tránh khỏi xu hướng giảm, dù mức điều chỉnh nhẹ hơn. Tại SJC, giá vàng miếng sáng nay giao dịch ở mức 115,7 – 118,2 triệu đồng/lượng, giảm khoảng 300.000 đồng so với hôm trước. Công ty Mi Hồng tiếp tục gây chú ý khi là đơn vị hiếm hoi đưa giá vàng miếng xuống thấp nhất thị trường, chỉ còn 115 – 116,5 triệu đồng/lượng.