Mạnh tay hơn với các hành vi thao túng giá chứng khoán

	Thao túng giá chứng khoán bị xử lý như thế nào?
	Xét xử vụ án: Nhóm đối tượng thao túng giá chứng khoán
	Thao túng giá chứng khoán: Điều tra khó, xử phạt khó hơn

Theo đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến 2025” được Chính phủ ban hành vào tháng 2/2019, mục tiêu đặt ra cho TTCK Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi trước 2025, cùng thời gian này chất lượng quản trị công ty trong các công ty niêm yết đạt mức bình quân Asean-6.

TTCK Việt Nam vẫn đang trong quá trình cải thiện cả về chất và lượng để có thể được xem xét nâng hạng ngay trong năm nay. Ngoài việc đẩy mạnh các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại lên sàn để tăng chất lượng hàng hóa, một trong các điểm cần được cải thiện là tăng tính minh bạch của thị trường, tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Từ đầu năm đến nay, cơ quan Thanh tra giám sát của UBCK đã ban hành xử phạt hành chính 55 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Gần đây nhất, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an Thành phố Hà Nội khởi tố vụ án hình sự thao túng thị trường chứng khoán đối với cổ phiếu của CTCP Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận (mã cổ phiếu: KSA), xảy ra trên địa bàn Thành phố Hà Nội gây thiệt hại cho nhà đầu tư Theo đó, bà Phạm Thị Hinh, sinh năm 1973, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận, Chủ tịch Hội đồng quản trị, người đại diện pháp luật Công ty cổ phần chứng khoán VSM bị khởi tố, tạm giữ hình sự về tội thao túng thị trường chứng khoán.

Cổ phiếu KSA đã bị hủy niêm yết vào tháng 8/2018 do vị phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin và xét thấy cần thiết phải hủy niêm yết nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Tại thời điểm bị hủy niêm yết, cổ phiếu này giao dịch ở mức 480 đồng/cp.

Ủy ban chứng khoán đã ra thông điệp sẽ mạnh tay hơn với các hành vi thao túng giá cổ phiếu để minh bạch thị trường. Tính tới hết ngày 31/12/2018, UBCK đã xử phạt hành chính đối với 397 trường hợp vi phạm với tổng tiền phạt là 21 tỷ đồng. Các trường hợp bị xử phạt bao gồm 78 tổ chức phát hành, công ty đại chúng, tổ chức niêm yết; 9 cá nhân có hành vi thao túng, tạo cung cầu giả; 287 cổ đông lớn, cổ đông nội bộ, người có liên quan; 23 tổ chức kinh doanh chứng khoán, gồm 14 công ty chứng khoán và 9 công ty quản lý quỹ.

Trong lịch sử thị trường chứng khoán trước đây đã có 3 vụ thao túng giá chứng khoán đã bị khởi tố hình sự (vụ thao túng giá cổ phiếu DVD khởi tố năm 2010, vụ MTM khởi tố năm 2016, vụ CDO khởi tố năm 2017).

Vụ việc điển hình nhất có thể kể đến cổ phiếu MTM của CTCP Mỏ và xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung. Theo đó, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Trần Hữu Tiệp (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị của MTM) và 14 đồng phạm trong vụ án lập khống hồ sơ đăng ký giao dịch; tạo cung cầu giả tạo để bán cổ phiếu MTM trên thị trường UpCoM, lừa đảo chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư.

Theo báo Đầu tư chứng khoán, cơ quan công tố cáo buộc nhóm các bị cáo Nguyễn Văn Dĩnh, Nguyễn Thị Hiên, Ngô Văn Hiến, Lê Thị Hằng Nga và Trần Thị Mai Lan đã có hành vi phạm tội Làm giả tài liệu cơ quan tổ chức trong việc tạo ra các hồ sơ giả về số lượng cổ đông, phần vốn góp của MTM để niêm yết cổ phiếu. Nhóm bị cáo Trần Hữu Tiệp, Vũ Thị Hoa, Nguyễn Lê Trường bị truy tố về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các bị cáo Bùi Thiện Lý, Đỗ Hữu Tài bị truy tố tội Thao túng giá chứng khoán, đã sử dụng các tài khoản trong số 59 tài khoản chứng khoán để khớp chéo cổ phiếu MTM.

Kết quả điều tra xác định có 1.064 nhà đầu tư bị thua lỗ số tiền hơn 56 tỷ đồng. Các tài khoản thao túng cổ phiếu MTM thu lời hơn 54 tỷ đồng. Tòa án cũng yêu cầu điều tra làm rõ trách nhiệm của các kiểm toán viên của Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn tài chính quốc tế trong việc kiểm toán báo cáo tài chính 2014 và báo cáo tài chính soát xét từ 1/1/2015 đến 10/4/2015 và Công ty TNHH Kiểm toán tư vấn Thăng Long PDK trong việc kiểm toán báo cáo tài chính 2013 và báo cáo tài chính soát xét từ ngày 1/1/2014 đến ngày 31/10/2014.

Từ câu chuyện của KSA, MTM cho thấy vẫn còn kẽ hở trên thị trường để các đối tượng trục lợi. Do đó, cần nâng cao thẩm quyền cho Ủy ban chứng khoán trong việc giám sát thị trường; nâng cao chất lượng quản trị công ty; công bố thông tin; tạo cơ chế xử lý CTCK hoạt động kém hiệu quả và thúc đẩy tổ chức kinh doanh chứng khoán phát triển; bổ sung cơ chế bảo vệ nhà đầu tư; đa dạng hóa và nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường (nâng điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng, quản lý và ngăn chặn việc lách luật thông qua chào bán riêng lẻ). Nút thắt này dự kiến được giải quyết tại Luật Chứng khoán sửa đổi trình Quốc hội vào tháng 5 tới đây.

Để tăng cường công tác thanh tra, giám sát vi phạm trên TTCK, trong Luật Chứng khoán (sửa đổi) sẽ nghiên cứu bổ sung thẩm quyền cho UBCKNN trong việc yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ công tác thanh tra giám sát thị trường; tăng cường phối hợp giữa các đơn vị của UBCKNN và hai Sở GDCK trong giám sát, phát hiện và xử phạt nghiêm các vi phạm.