Lý do nào giúp hành khách duy nhất sống sót trong vụ rơi máy bay Ấn Độ?

Tai nạn thảm khốc của chiếc Boeing 787-8 mang số hiệu của hãng hàng không Air India vào chiều 12/6 đã khiến cả thế giới rúng động. Trong số 242 người có mặt trên chuyến bay, chỉ một người sống sót là một hành khách 38 tuổi người Anh, ngồi ở ghế 11A.

Điều khiến nhiều người đặc biệt quan tâm là: tại sao ghế 11A – vị trí của hành khách sống sót lại có thể tạo nên “kỳ tích” ấy?

Theo sơ đồ bố trí tiêu chuẩn của Boeing 787-8, ghế 11A nằm ở dãy đầu tiên của khoang phổ thông, ngay cạnh cửa thoát hiểm bên trái, phía trước cánh máy bay. Không phải ngẫu nhiên mà vị trí này được xếp vào nhóm “ghế ưu tiên” những chỗ ngồi thường được săn đón bởi cả sự thoải mái lẫn yếu tố an toàn tiềm năng.

Những nghiên cứu an toàn hàng không trong nhiều năm qua cho thấy: hành khách ngồi gần cửa thoát hiểm có tỷ lệ sống sót cao hơn đáng kể trong các tình huống khẩn cấp, đặc biệt nếu cửa vẫn còn nguyên vẹn và hoạt động bình thường sau va chạm.

Ghế thoát hiểm: Vị trí “vàng” nhưng không dành cho tất cả mọi người

Ghế cạnh cửa thoát hiểm từ lâu đã được giới hành khách gọi bằng cái tên “vị trí vàng” – không chỉ bởi khả năng tiếp cận lối thoát hiểm nhanh chóng, mà còn bởi không gian rộng rãi đặc biệt. Trên các dòng máy bay thân rộng, ghế ở hàng thoát hiểm thường có khoảng để chân thoáng đãng hơn đáng kể so với các hàng ghế thông thường. Điều này rất lý tưởng cho những ai cao trên 1m75 hoặc đơn giản là không muốn bị “bó gối” trong chuyến bay dài.

Không gian rộng hơn, yên tĩnh hơn, một số ghế còn chỉ có hai chỗ thay vì ba tạo ra cảm giác riêng tư mà nhiều doanh nhân và hành khách thường xuyên đi công tác rất ưa thích.

Tuy nhiên, đổi lại sự tiện nghi ấy là trách nhiệm không nhỏ. Theo quy định an toàn quốc tế, hành khách được sắp xếp ngồi ở hàng ghế thoát hiểm phải có khả năng hỗ trợ tổ bay mở cửa, đồng thời hướng dẫn người khác thoát hiểm khi cần thiết. Đây không chỉ là vị trí ưu tiên, mà còn là “ghế trách nhiệm” trong những giây phút sinh tử.

Do tính chất đặc biệt của ghế, các hãng hàng không đều có tiêu chí lựa chọn hành khách khá nghiêm ngặt. Chỉ những người đủ 15 hoặc 18 tuổi (tùy hãng), có sức khỏe tốt, không bị hạn chế vận động, không đi cùng trẻ nhỏ hay người cần hỗ trợ, và có khả năng hiểu ngôn ngữ hướng dẫn an toàn của hãng bay mới được phép ngồi ở đây.

Ngược lại, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người khuyết tật hoặc người đi cùng trẻ nhỏ hoàn toàn không được xếp vào hàng ghế này kể cả khi họ sẵn sàng trả thêm phí.

Trả thêm bao nhiêu để có một suất ở hàng ghế “thoát hiểm”?

Ghế cạnh cửa thoát hiểm không chỉ có tính chiến lược về an toàn mà còn được định giá như một “dịch vụ cộng thêm” của các hãng hàng không. Tùy vào loại máy bay, đường bay và chính sách từng hãng, mức giá để “sở hữu” ghế này có thể dao động từ vài trăm nghìn đến gần cả triệu đồng.

Ví dụ, tại Việt Nam, trên các chuyến bay nội địa bằng Airbus A320 hay A321, phụ phí cho hàng ghế thoát hiểm thường từ 100.000 – 350.000 đồng. Với các chặng bay quốc tế, mức phí phổ biến từ 10 – 30 USD (khoảng 250.000 – 700.000 đồng). Khi đặt vé trực tuyến, hành khách có thể dễ dàng nhận biết các vị trí này với ký hiệu như “Exit Row”, “Preferred Seat” hay “Extra Legroom”.

Trên các dòng máy bay thân rộng phục vụ chặng bay dài như Boeing 777, Boeing 787 hay Airbus A350, các cửa thoát hiểm thường xuất hiện ở cả đầu và giữa khoang phổ thông.

Tuy nhiên, hành khách cần lưu ý: tại ghế thoát hiểm, bạn không được đặt hành lý dưới chân mà buộc phải cất lên khoang hành lý phía trên để giữ lối đi thông thoáng. Đây có thể là bất tiện đối với một số người quen mang theo nhiều vật dụng cá nhân.

Trở lại với vụ rơi máy bay Air India, giới chuyên gia đang đặt ra nhiều câu hỏi xoay quanh nguyên nhân tai nạn và cơ may sống sót kỳ lạ của người đàn ông 38 tuổi. Dù kết luận cuối cùng vẫn đang chờ đợi từ cơ quan điều tra nhưng vị trí ghế 11A ngay cạnh cửa thoát hiểm, nằm phía trước cánh máy bay rõ ràng là một yếu tố có thể đã góp phần vào việc bảo toàn tính mạng cho hành khách này.