Kinh tế đêm ở Việt Nam: 70% doanh thu du lịch dịch vụ thuộc về bóng tối

	Cập nhật bảng giá xe máy Honda SH tháng 9/2019 mới nhất: Vênh giá cả chục triệu
	Cập nhật bảng giá xe Vinfast tháng 9/2019 mới nhất: Đã có lộ trình tăng giá

Việt Nam có kinh tế đêm?

Ở Việt Nam, ăn đêm cũng có, uống bia đêm, đi bar đêm cũng có. Hà Nội, du khách biết tới Tạ Hiện; TP. HCM, du khách biết tới Bùi Viện. Còn ở thủ phủ du lịch Đà Nẵng, khách du lịch chỉ biết mỗi chợ đêm, ngắm các cây cầu sáng đèn về đêm…

kinh te dem o viet nam 70 doanh thu du lich dich vu thuoc ve bong toi

Tạ Hiện - một điểm sáng về đêm ở khu phố cổ Hà thành

Kinh tế đêm được coi là lối thoát mới cho các thành phố đông dân. Khi hạ tầng đã vươn ngày một lên cao và đào sâu cả xuống lòng đất vẫn không đáp ứng được nhu cầu con người, thời gian là nguồn tài nguyên duy nhất còn có thể khai thác.

Khái niệm kinh tế ban đêm - night time economy - xuất hiện từ những năm 1980. Các thành phố công nghiệp của châu Âu lâm vào khủng hoảng danh tính, khi chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tiêu thụ. Kinh tế ban đêm ra đời , nằm trong chiến lược phục hồi các đô thị trên bờ vực suy tàn.

Kho hàng biến thành quán bar, xưởng sản xuất thành các sàn khiêu vũ... Trong hình hài sơ khai nhất, loại hình kinh tế này bị khoanh vùng trong lối sống của những tay bợm nhậu buông thả. Thực tế ngày nay, nó bao gồm tất cả các hoạt động kinh tế diễn ra từ 18h đến 6h sáng hôm sau, từ ẩm thực, giải trí, nghệ thuật, y tế, giáo dục, giao thông, xây dựng...

New York được biết đến là thành phố không ngủ nổi tiếng nhất thế giới từ những năm 1950. Năm 2017, nền kinh tế ban đêm đem về cho New York 38 nghìn USD mỗi giây.

Nhưng Hà Lan mới là tiên phong trong việc triển khai kinh tế ban đêm bài bản. Năm 2003, Amsterdam bầu ra "Thị trưởng về đêm", có trách nhiệm lập kế hoạch phát triển Amterdam về đêm trên cả phương diện văn hóa và kinh tế.

New York - Mỹ được mệnh danh là thành phố không ngủ

Sydney, London, New York... theo chân thủ đô Hà Lan, thành lập những ủy ban tư vấn với các thành viên đến từ mọi lĩnh vực: âm nhạc, biểu diễn, lễ hội, bán lẻ, thể thao, ẩm thực, tội phạm học và an toàn công cộng.

Mirik Milan lường trước được khó khăn khi bắt đầu làm Thị trưởng ban đêm của Amsterdam: Khi có vấn đề, phản ứng đầu tiên của các quan chức hoặc cảnh sát thành phố là nói Chúng ta không thể làm điều này nữa, chúng ta phải dừng lại. Như vậy, là "giết chết" một nền kinh tế.

Tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh cũng cho rằng, Nhà nước không nên cấm. Nên có chính sách phát triển cân bằng giữa lợi ích nó mang lại và những mặt trái. Vì "kinh tế ban đêm là sự phát triển tất yếu của thị trường. Dù muốn hay không, nó vẫn tồn tại".

Đòi hỏi về một nền kinh tế ban đêm không chỉ xuất phát từ nhu cầu sống của bản thân thành phố. Nó còn là cơ hội thúc đẩy tăng trưởng. Đó cũng là lý do mà Thủ tướng giao các bộ liên quan và địa phương nghiên cứu mô hình kinh tế ban đêm của Trung Quốc. Tại nước này, các cơ sở kinh doanh mở cửa thông đêm thậm chí được hỗ trợ bằng tiền mặt.

Một phỏng vấn nhanh các du khách Đà Nẵng - thành phố có tốc độ tăng trưởng du lịch cao bậc nhất cả nước trong 10 năm qua - cũng cho thấy họ có thêm nhu cầu về hoạt động đêm. Cần thêm hàng ăn đêm, một du khách Mỹ gợi ý. Du khách Nhật nghĩ rằng nên có thêm địa chỉ shopping. Hay thậm chí là Đà Nẵng cần thêm "nghệ thuật trình diễn trên đường phố" vào ban đêm, một người Ireland nói.

Lãnh đạo Sở du lịch Đà Nẵng nhận thức được đòi hỏi của du khách. Việc tạo ra trải nghiệm cho du khách "chưa được như kỳ vọng", ông Nguyễn Xuân Bình, Phó Giám đốc Sở du lịch Đà Nẵng nhận định. Trong quan điểm của ông Bình, ban đêm là lúc Đà Nẵng đẹp nhất, khi nó được gọi là "thành phố ánh sáng", và thời tiết cũng dễ chịu hơn ban ngày.

Đại diện Sở Du lịch cũng nhận thức được xung đột giữa các quy định hành chính hiện tại và sự phát triển kinh tế ban đêm. Nhưng ông cho rằng đó là thứ có thể điều chỉnh, vì "du khách đi chơi cũng muốn được đảm bảo an ninh, an toàn chứ không phải xả láng".

Phải thừa nhận rằng đêm ở Đà Nẵng quá buồn. Không có hình bóng một Bà Nà Hills sôi động với đủ sắc màu carnival, lễ hội… Có chợ đêm nhưng nhạt nhòa vì thiếu bản sắc riêng. Không có lấy một khu phố điển hình ăn chơi về đêm… Và hệ lụy là, du lịch vẫn tăng trưởng nhưng doanh thu chậm lại, số ngày lưu trú sụt giảm.

Bar, pub là lựa chọn duy nhất của du khách thức muộn ở Đà Nẵng

Du khách và cả những đơn vị lữ hành đều than phiền rằng về đêm họ không biết đi đâu hoặc dẫn khách tới chỗ nào để tiêu tiền. Vì thế, đêm đến đa phần khách chạy xe vào Hội An chơi phố, xem show.

Ông Phan Đình Huê, Giám đốc Công ty du lịch Vietcircle nhận định: Đà Nẵng nên quy hoạch một khu vực riêng gồm có nhiều dịch về đêm đáp ứng nhu cầu của du khách về ăn uống, vui chơi, giải trí và tổ chức dịch vụ đưa đón từ các khách sạn đến đó. Chỉ cần chính quyền chủ trương quy hoạch, tự các nhà đầu tư sẽ đến. Nhiệm vụ chính của Đà Nẵng không còn là thu hút mà làm sao để khách ngủ lại lâu hơn, có điểm chi tiêu nhiều hơn vào ban đêm.

Nhìn ra thế giới để thấy, con đường ngắn nhất giúp “thủ phủ du lịch miền Trung” cũng như các thành phố du lịch Việt Nam tận thu được nguồn lợi đắt giá và đầy tiềm năng này không đâu khác chính là học hỏi từ cách những kinh đô giải trí sôi động hàng đầu trên thế giới đang kiếm tỷ đô từ kinh tế ban đêm.

Còn tại Hà Nội, sau 19h, nhiều con phố ở Hà Nội như: Hàng Ngang, Hàng Đào, Hàng Bông, Tạ Hiện, Mã Mây, Lương Ngọc Quyến, Hàng Chiếu… bắt đầu trở nên đông đúc và náo nhiệt.

Theo quan sát, có thể dễ dàng nhận thấy, người dân đổ về khu vực này không chỉ có các du khách người nước ngoài, mà còn là người dân ở khắp Hà Nội và các tỉnh, thành trên cả nước, họ mong muốn một lần được sống trong cảnh về đêm của Thủ đô.

Không rõ kinh tế đêm đã hiện diện ở nhiều con phố tại Thủ đô Hà Nội từ bao giờ, nhiều người cũng không nắm rõ, chỉ biết rằng trong tương lại chắc sẽ còn phát triển mạnh hơn.

Tuy nhiên, nếu so với TP. HCM, người dân Hà Nội ít có nhiều điểm tụ tập vui chơi, giải trí, mua sắm hơn. Phần lớn các cửa hàng đều đóng cửa sau 22h.

Chỉ một số điểm hoạt động ban đêm nhưng cũng không được phép muộn hơn 2h sáng. Hay chỉ có một số dịch vụ kinh tế đêm như các hãng vận tải taxi, vận tải hàng hóa, hành khách… được mọi người nhắc đến.

Trong khi đó, không riêng gì ở TP. HCM, tại một số tỉnh, thành phố khác như: Đà Lạt, Phú Quốc, Nha Trang, Vũng Tàu… những nơi có du lịch phát triển cũng đã hình thành nền kinh tế ban đêm. Bước đầu cho thấy có những hiệu quả nhất định.

70% doanh thu... đến từ kinh tế ban đêm?

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, Việt Nam rất giàu tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm khi mà lượng khách du lịch đến đây được ghi nhận đạt 16 triệu lượt khách/năm.

Ước tính, doanh thu sản phẩm dịch vụ du lịch ban ngày chỉ chiếm 30%, trong khi 70% còn lại nằm ở khung giờ đêm. Chính bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng việc đẩy mạnh phát triển kinh tế đêm không chỉ giúp tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội, mà còn giải quyết được vấn đề về việc làm cho người lao động. Bên cạnh đó còn giúp giảm áp lực về hạ tầng, tắc đường, nghẽn xe… vào ban ngày.

Đề cập đến vấn đề phát triển kinh tế đêm, theo ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Việt Nam nên khuyến khích phát triển kinh tế ban đêm bởi trong xã hội hiện đại, cuộc sống diễn biến liên tục không ngừng nghỉ cùng với nhu cầu du lịch, trải nghiệm ngày càng phát triển.

"Việt Nam là một quốc gia mở cửa, thu hút nhiều khách du lịch nước ngoài và họ có nhu cầu trải nghiệm, khám phá nên cần rất nhiều dịch vụ để phục vụ nhu cầu của du khách, kèm với đó là tạo việc làm, thu nhập", ông Cung cho biết.

Cũng theo nhận định của vị chuyên gia này, hiện Việt Nam vẫn có tư duy truyền thống là lo ngại những vấn đề phát sinh nên đã có những quy định cấm đoán. Do đó, nhiều hoạt động kinh doanh đêm bị giới hạn về giờ giấc, ví dụ phải đóng cửa trước 23h.

"Những quy định này cần phải bỏ nếu như muốn khuyến khích dịch vụ ban đêm phát triển. Cần phải có tư duy mới, quy định mới để tạo ra khuôn khổ thuận lợi cho các dịch vụ cần thiết vào ban đêm. Đặc biệt, phải nghiên cứu, quy hoạch các hoạt động kinh doanh buôn bán, dịch vụ giải trí về đêm phù hợp, đáp ứng nhu cầu của du khách cũng như người dân địa phương" ông Cung gợi ý.

Đồng quan điểm trên, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cũng cho rằng, phát triển kinh tế đêm là xu hướng nhiều nước trên thế giới đã làm và thành công.

Khu phố Bùi Viện

Ý tưởng phát triển kinh tế đêm ở Việt Nam là rất tốt nhưng nếu muốn phát triển thì vẫn còn nhiều việc phải làm. Bởi trên thực tế, hiện người Việt Nam vẫn nặng về tâm lý đám đông, ý thức của người dân chưa cao, nên nếu làm không cẩn thận sẽ rất bất ổn... Hoạt động ban đêm cần có sự văn minh, lịch sự, không nên tùy tiện vứt rác để rồi sau buổi đêm, hình ảnh hiện ra là con đường, vỉa hè đầy rác, nước thải lênh láng… rất mất mỹ quan đô thị. Để làm được rất cần sự chung tay của chính quyền, các hộ kinh doanh và cả người dân, tất cả đều phải rất đồng bộ mới có thể thành công, không nên quá sốt sắng vội vã.

“Thời gian qua, dù ở Hà Nội đã có sự phát triển nền kinh tế ban đêm trong một chừng mực nào đó, đơn cử như các tuyến phố đi bộ được mở ra thu hút đông du khách, nhưng các sản phẩm kinh doanh vẫn rất đơn điệu, tẻ nhạt, chỉ một vài món đồ lưu niệm chưa tạo sự hấp dẫn.

Như vậy là chưa tận dụng hết tiềm năng. Để có thể phát triển kinh tế đêm một cách hiệu quả, cần phải có sự nghiên cứu, đánh giá, quy hoạch một cách phù hợp với từng vùng miền, từng thành phố”, ông Phú nêu quan điểm.

Về giải pháp, Tiến sĩ Võ Trí Thành đề xuất, việc giải quyết xung đột giữa hoạt động kinh tế và an ninh trật tự bằng cách tạo ra các mô hình thí điểm, về không gian địa lý, về quy định thời gian hoặc cả hai.

"Du lịch Việt Nam có tiềm năng, dân số trẻ, tầng lớp trung lưu xuất hiện nhiều, thu nhập tăng, yêu cầu giải trí cũng tăng. Đó là điều kiện để phát triển kinh tế ban đêm. Nhưng nói đi nói lại, khó khăn cũng sẽ nhiều, nhất là những nhận thức, ứng xử liên quan đến truyền thống, văn hoá, cách sống của người Việt. Thế nên càng cần thí điểm", ông Thành nói.