Trước đó, năm 2018, cấp sơ thẩm – TAND TP Hà Nội đã xử phạt bị cáo Hải mức án chung thân. Sau đó, bị cáo kháng cáo kêu oan, cho rằng việc điều tra không đầy đủ. Một số bị hại kháng cáo vì cho rằng không thiệt hại, có người kháng cáo vì cho rằng bỏ lọt tội phạm.
Hai pháp nhân là Cty CP Reenco Hòa Bình và Cty CP Đầu tư và phát triển Maccadamia quốc tế IDMA cũng kháng cáo về quyết định dân sự. Với lý do là bản án sơ thẩm đã tuyên tiếp tục phong tỏa số tiền Hải đã góp vốn vào hai DN này (gần 40 tỷ đồng) là không có căn cứ. Tại phiên tòa phúc thẩm, các luật sư bào chữa cho bị cáo cho rằng, việc điều tra có nhiều vi phạm, điều tra chưa đầy đủ, chưa làm rõ số lượng bị hại, số tiền thiệt hại.
| Bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm. |
Trước đó, các cơ quan tố tụng kết luận, Hải là Tiến sỹ Vật lý, cựu Chủ tịch HĐQT, TGĐ IDT. Trong giấy phép đăng ký kinh doanh, IDT không có nội dung huy động vốn. Sau một thời gian hoạt động trên mạng internet không có hiệu quả, Hải bắt đầu huy động vốn cho cá nhân. Hoạt động giới thiệu, quảng bá để thu hút nhà đầu tư, Hải đều thông qua danh nghĩa IDT và tổ chức hội thảo tại trụ sở Cty.
Tại các buổi hội thảo, Hải quảng bá rầm rộ IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây “tỷ đô”. Để chứng minh lời quảng bá, Hải đưa ra các hợp đồng với lãi suất từ 40-50%/năm, cắt lãi ngay khi nộp tiền. Hải cũng chi đậm từ 2-10% tiền thưởng kết nối, môi giới nhằm khuyến khích việc mở rộng mạng lưới huy động vốn. Huy động vốn được thể hiện dưới dạng hợp đồng góp vốn đầu tư, hợp đồng ủy thác đầu tư.
Dòng tiền huy động rất lớn nhưng Hải không quản lý thu, chi theo sổ sách. Càng về sau, số lượng người đến nộp tiền càng lớn. Số tiền gốc, lãi và chi phí hàng tháng cũng đội thêm hàng trăm tỷ đồng. Vị Tiến sỹ Vật lý tiếp tục dùng thủ đoạn trên huy động vốn của những nhà đầu tư mới, lấy tiền người sau để trả cho người trước, tránh hệ thống bị đổ vỡ. CQĐT đã nhận được nhiều đơn đề nghị, tố cáo hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Tiến sĩ này. Họ khẳng định, nếu biết việc đầu tư cho cá nhân Hải thì họ không đồng ý tham gia. Có người, sau khi ký hợp đồng chưa nhận được tiền lãi như cam kết.
CQĐT làm rõ, từ tháng 10/2014 đến 10/2015, Hải đã huy động số tiền hơn 2.700 tỷ đồng của 2.574 người với tổng số 8.303 hợp đồng. Số tiền này Hải sử dụng 114 tỷ đồng để góp vốn vào một số Cty, dự án với danh nghĩa cá nhân và cho vay cá nhân 22,9 tỷ đồng.
Bản án án sơ thẩm nhận định, có 508 người có đơn đề nghị bảo vệ quyền lợi số tiền 594 tỷ đồng (gồm cả gốc và lãi). Tòa xác định, những người này là bị hại của vụ án. Số còn lại do họ không hợp tác nên tòa án không đưa họ tham gia tố tụng. 6 người được Phạm Thanh Hải thanh toán quá số tiền theo hợp đồng.
Ở cấp sơ thẩm, những người bị hại có mặt đều không có yêu cầu bị cáo trả lại tài sản. Song tòa án sơ thẩm vẫn buộc bị cáo phải hoàn trả tiền cho những người này. HĐXX phúc thẩm nhận định, quyết định trên trái với nguyên tắc tự định đoạt của các đương sự. Mặt khác, hồ sơ vụ án thể hiện có nhiều bản kết luận, số liệu không thống nhất. Vì vậy, cần phải điều tra làm rõ số tiền thiệt hại để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự bị cáo.
Theo HĐXX phúc thẩm của TAND cấp cao tại Hà Nội, tòa sơ thẩm xác định thông qua trang mạng “Học làm giàu”, hội thảo, bài viết, bị cáo Hải giới thiệu mình là Tiến sỹ có nhiều năm kinh nghiệm để gian dối, chiếm đoạt tiền của các bị hại. Cần phải giám định tính đúng đắn của những nội dung thông tin này.
Trong vụ án này còn “nổi lên” của vai trò của một số đối tượng khác giúp sức cho Hải huy động vốn, đứng tên cổ đông góp vốn vào các dự án cho Hải. Do đó, cần điều tra làm rõ truy cứu trách nhiệm của những người này. Ngoài ra, bản án sơ thẩm buộc các cá nhân là ông Nguyễn Hữu Cường, Chủ tịch HĐQT Cty Xây dựng công nghệ cao Việt Nam phải hoàn trả cho Hải 30 tỷ đồng, bà Phan Thị Phương Thảo, TGĐ Khu phức hợp giải trí Khang Thông, Long An 88,2 tỷ đồng nhưng lại không đưa họ vào tham gia tố tụng.
Để giải quyết triệt để, khách quan vụ án, tránh bỏ lọt tội phạm, cấp phúc thẩm quyết định hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Trang Nhi