Hộ kinh doanh cần kiểm tra xem mình thuộc nhóm thuế nào trước 2026

Bộ Tài chính cho biết đã phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, với nhiều điểm mới sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2026. Theo đó, hộ kinh doanh trên toàn quốc sẽ được chia thành ba nhóm, áp dụng cách tính thuế, kê khai và quản lý riêng, thay thế hoàn toàn cơ chế thuế khoán hiện hành.

Cụ thể, nhóm thứ nhất gồm các hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng mỗi năm, tăng gấp đôi so với ngưỡng 100 triệu đồng trước đây. Nhóm này được miễn hoàn toàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Hộ chỉ cần kê khai định kỳ tối đa hai lần một năm, không phải lập sổ sách kế toán phức tạp, nhằm giảm thủ tục và chi phí tuân thủ cho nhóm kinh doanh nhỏ, siêu nhỏ.

Nhóm thứ hai áp dụng với hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng mỗi năm, thực hiện phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu. Mức thuế suất được quy định theo từng lĩnh vực: phân phối hàng hóa 1,5%, sản xuất và dịch vụ ăn uống 4,5%, dịch vụ khác 7% và cho thuê tài sản 10%. Hộ thuộc nhóm này kê khai thuế theo quý và chỉ cần lập sổ sách đơn giản để theo dõi doanh thu, chi phí. Riêng những hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong lĩnh vực bán lẻ hoặc cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng sẽ bắt buộc phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế; hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng không bắt buộc nhưng được khuyến khích ghi chép doanh thu đầy đủ.

Nhóm thứ ba bao gồm các hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng mỗi năm, chuyển sang áp dụng phương pháp khấu trừ thuế tương tự doanh nghiệp. Thuế GTGT được tính theo phần chênh lệch giữa đầu ra và đầu vào, trong khi thuế thu nhập cá nhân áp dụng mức 17% trên lợi nhuận, được xác định bằng doanh thu trừ chi phí hợp lý. Hộ thuộc nhóm này kê khai thuế theo tháng nếu doanh thu trên 50 tỷ đồng hoặc theo quý nếu dưới 50 tỷ đồng; đồng thời phải xuất hóa đơn điện tử, mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh và hạch toán minh bạch.

Bộ Tài chính cho biết, việc chia hộ kinh doanh thành ba nhóm giúp cơ quan quản lý nắm bắt sát quy mô hoạt động, xác định nghĩa vụ thuế rõ ràng hơn, tăng tính công bằng và minh bạch trong thu nộp ngân sách. Mô hình mới được kỳ vọng tạo thuận lợi cho hộ nhỏ, song cũng khuyến khích các hộ lớn chuyển dần sang mô hình doanh nghiệp để được hưởng cơ chế thuế và kế toán chuyên nghiệp hơn.

Theo thống kê của Bộ Tài chính cho thấy, năm 2024 cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ và cá nhân kinh doanh, tăng 6% so với năm 2023. Trong đó, 2,2 triệu hộ hoạt động ổn định và 1,3 triệu hộ có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm. Tổng thu ngân sách từ khu vực hộ kinh doanh năm 2024 đạt khoảng 26.000 tỷ đồng, tăng 20% so với năm trước. Riêng sáu tháng đầu năm 2025, thu từ khu vực này ước đạt hơn 17.000 tỷ đồng, tương đương 130% cùng kỳ năm 2024, tiếp tục là nguồn đóng góp quan trọng trong tổng thu ngân sách nhà nước.