Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, một số ý kiến cho rằng “không nên tiếp tục thực hiện loại hợp đồng BT”. Do đó, cơ quan này đề nghị các bộ ngành liên quan nêu quan điểm về nhận định này.
Đối với hợp đồng BT, Bộ cho hay, từ năm 1997 đến nay, quy định pháp lý có bốn lần thay đổi lớn về hình thức thanh toán (bằng tiền, quỹ đất, tài sản công, quyền kinh doanh khai thác công trình). Theo cơ chế hiện hành, nguồn lực công đối ứng được xác định nganh giá với giá trị công trình BT.
 |
| Đường H2 từng làm tâm điểm gây ra những lùm xùm về dự án BT tại Bắc Ninh |
Thực tiễn triển khai cho thấy, việc thực hiện các dự án BT còn tồn tại, đặc biệt là việc xác định giá trị đất đối ứng còn chưa phản ánh giá trị thị trường. Tại kết luận ngày 28/09/2018, Kiểm toán còn cho rằng, việc xác định giá trị tài sản công (bao gồm quyền sử dụng đất) trong dự án BT theo cơ chế Hội đồng thẩm định giá thẩm định, UBND cấp tỉnh phê duyệt mà không thông qua đấu giá là chưa thể hiện được sự công khai, minh bạch khi thanh toán cho nhà đầu tư.
"Không nên tiếp tục thực hiện loại hợp đồng BT”.
“Đề nghị các cơ quan góp ý nêu quan điểm về nhận định này. Trường hợp không duy trì loại hợp đồng BT, đề nghị cung cấp thêm thông tin và lập luận để Bộ Kế hoạch và Đầu tư có cơ sở báo cáo Chính phủ trong quá trình dự thảo luật”, công văn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết.
Trong trường hợp tiếp tục thực hiện loại hợp đồng BT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến về 2 phương án.
Phương án 1, đấu thầu dự án BT, nhà đầu tư ứng trước tiền giải phóng mặt bằng; sau khi thu hồi đất và giải phóng mặt bằng, thực hiện đấu giá khu đất để thanh toán dự án BT. Tiền sử đụng đất, tiền thuê đất thu được sau khi có kết quả đấu giá sẽ được thanh toán trực tiếp cho nhà đầu tư BT, phần còn lại được nộp vào ngân sách nhà nước. Trường hợp chậm thanh toán, nhà đầu tư vẫn được tính chi phí lãi vay trong thời gian chậm thanh toán.
Phương án 2, thực hiện kết hợp đồng thời đấu giá đất và đấu thầu công trình BT. Nhà đầu tư chào đồng thời giá trị quỹ đất thanh toán và giá trị công trình BT. Giá trị quỹ đất được xác định trong hợp đồng. Tại thời điểm giao đất, cho thuê đất, không phải xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhà đầu tư phải nộp.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trên thực tế, cách tiếp cận nêu trên xoay quanh nguyên tắc ngang giá và thanh toán trên cơ sở tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất một lần tại thời điểm giao đất, cho thuê đất theo pháp luật về đất đai, pháp luật quản lý, sử dụng tài sản công.
Một số nước trên thế giới có biện pháp chia sẻ lại với nhà nước, người dân giá trị thăng dư của đất (địa tô chênh lệch) thông qua cơ chế cùng thực hiện dự án, mà không dựa vào nguyên tắc hiện đang áp dụng tại Việt Nam cho dự án BT (do giá trị địa tô phụ thuộc vào các yếu tố thị trường và chỉ hiện thực hoá khi có đầu tư”.
Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các bộ ngành liên quan nêu quan điểm về 2 phương án nêu trên hoặc đề xuất phương án khác để tối đa hoá giá trị nguồn lực đất đai nhờ phát triển cơ sở hạ tầng như kinh nghiệm của một số nước để báo cáo các cấp lãnh đạo trong quá trình xây dựng Luật Đầu tư.
Khi nhiều dự án vẫn được duyệt...
Còn nhớ thời điểm nửa sau năm 2018, UBND TP. Hà Nội đã trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi cho 5 dự án công trình giao thông để giảm ùn tắc giao thông thực hiện theo hình thức BT.
 |
| Dự án BT vẫn là cứu cánh với nhiều nhà đầu tư |
Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng tuyến đường từ đê sông Hồng đến Khu đô thị mới C2 - Gamuda Gardens, quận Hoàng Mai, có tổng mức đầu tư khoảng 900 tỷ đồng; giá trị công trình BT là trên 848 tỷ đồng; Dự án xây dựng các tuyến đường giao thông đấu nối hạ tầng các khu đô thị dân cư quận Hà Đông có tổng mức đầu tư khoảng trên 1.960 tỷ đồng; giá trị công trình BT là trên 1.637 tỷ đồng. Dự án xây dựng tuyến đường Minh Khai - Vĩnh Tuy - Yên Duyên, đoạn nối từ đường Minh Khai đến đường Vành đai 2,5 có tổng vốn đầu tư khoảng trên 1.620 tỷ đồng, giá trị công trình BT là gần 1.425 tỷ đồng. Dự án xây dựng tuyến đường từ đường Lê Trọng Tấn đến đường Vành đai 3, quận Thanh Xuân có tổng vốn đầu tư khoảng 1.412 tỷ đồng, giá trị công trình BT là 1.344 tỷ đồng...
Theo ông Phạm Quý Tiên, đây là các dự án được nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2009 - 2015. Nhà đầu tư đã bố trí vốn để lập hồ sơ đề xuất dự án, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đã được UBND Thành phố báo cáo các bộ, ngành Trung ương xem xét và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thực hiện theo hình thức BT và cho phép Thành phố chỉ định nhà đầu tư đàm phán trực tiếp hợp đồng BT.
Kế đến là tỉnh Vĩnh Phúc với các dự án đầu tư theo hình thức BT như khu vực hồ điều hoà Sáu Vó do nhà đầu tư là Công ty cổ phần Tập đoàn FLC đề xuất gồm 3 dự án theo hình thức hợp đồng BT: Dự án xây dựng tuyến đường trục giao thông và cảnh quan Bắc - Nam đô thị Vĩnh Phúc (tổng mức đầu tư 2.200 tỷ đồng); Dự án xây dựng tuyến đường trục giao thông Đông - Tây đô thị Vĩnh Phúc (tổng mức đầu tư 979 tỷ đồng); Dự án đầu tư công trình hồ điều hòa Sáu Vó phục vụ tiêu thoát, chống ngập lụt cho đô thị Vĩnh Yên kết hợp dự trữ nước sản xuất nông nghiệp tại các huyện Bình Xuyên, Yên Lạc (tổng mức đầu tư gần 2.700 tỷ đồng).
Trong khu vực miền Trung, Nghệ An cũng là địa phương đẩy mạnh triển khai đầu tư theo mô hình BT với hàng loạt dự án như: Dự án xây dựng cầu Cửa Tiền II; Dự án đường Lý Thường Kiệt kéo dài đoạn đi qua phường Hưng Bình (TP. Vinh); Dự án xây dựng cầu Hiếu 2 trên địa bàn thị xã Thái Hòa; Dự án Trường Tiểu học Hưng Phúc (TP. Vinh)…
Chia sẻ với báo chí về quyết định tạm đình chỉ chuyển giao quyền lợi đối ứng cho dự án BT, GS. Đặng Hùng Võ cho rằng, không thể bắt các hoạt động đang cấp tập phải “ngừng lại” chờ đợi. Bởi như vậy sẽ tốn kém tiền bạc, công sức của tất cả các bên: nhà đầu tư, nhà nước và cả người dân. Tiếp đó, khi các hợp đồng BT đã được đề xuất, hình thành, quyết định và ký hợp đồng theo đúng quy định của pháp luật hiện hành thì không thể dừng lại.
“Tôi cho rằng, các địa phương cứ thực hiện những dự án BT đang triển khai theo đúng quy định của pháp luật hiện hành, cụ thể là theo Nghị định số 63/2018/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Những vấn đề có liên quan tới đất đai thanh toán cho nhà đầu tư hạ tầng được giải quyết theo các quy định của Luật Đất đai 2013”, ông Võ nhấn mạnh.
Cùng với đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM cho biết: “Nếu tạm dừng hình thức đầu tư này không biết đến chừng nào và nhà thầu kiêm nhà đầu tư sẽ bị thiệt. Theo tôi, công trình, dự án được lựa chọn theo đúng quy định của BT giai đoạn trước đây, đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì nên cho doanh nghiệp tiến hành thực hiện hoạt động xây dựng công trình”.
Yến Thanh
Phiên bản di động