Cứ tưởng cỏ mọc hoang, ai ngờ là "kho báu" omega-3 giúp phòng ngừa tim mạch

Ở các vùng quê Việt Nam, rau sam mọc lên âm thầm ven bờ mương, bãi đất trống hay mép ruộng. Với thân mọng nước, lá nhỏ hình bầu dục, rau sam từng bị xem là "cỏ dại" và bị nhổ bỏ, không ai buồn ngó ngàng. Nhưng giờ đây, loại rau "cho không ai lấy" này lại đang khiến nhiều người săn tìm như báu vật và được xếp vào danh sách các loại rau bổ dưỡng hàng đầu.

Sự thay đổi này đến từ nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh rằng rau sam chứa nhiều dưỡng chất quý hiếm, đặc biệt là omega-3 – một chất béo thường chỉ có trong cá hồi, cá ngừ. Chính sự giàu dinh dưỡng, dễ trồng, không cần thuốc hóa học đã giúp rau sam trở thành biểu tượng cho xu hướng ăn xanh, sống khỏe và tự nhiên.

Thành phần dinh dưỡng khiến rau sam được ví như “thần dược”

Rau sam có tên khoa học là Portulaca oleracea. Theo nhiều nghiên cứu quốc tế, rau sam chứa:

Omega-3: Lượng ALA (alpha-linolenic acid) trong rau sam vượt trội hơn hầu hết các loại rau xanh giúp giảm viêm, tốt cho tim mạch và trí não.

Vitamin A, C, E: Hỗ trợ thị lực, làm đẹp da, chống oxy hóa và tăng cường miễn dịch.

Chất chống oxy hóa: Đặc biệt là betacyanin và flavonoid có tác dụng trung hòa gốc tự do, giảm nguy cơ ung thư.

Khoáng chất: Magie, kali, sắt, canxi... giúp điều hòa huyết áp, xương chắc khỏe, phòng ngừa thiếu máu.

Chất xơ: Hỗ trợ tiêu hóa, phòng táo bón, làm sạch đường ruột và tạo cảm giác no lâu.

Với bảng thành phần dồi dào như vậy, không quá lời khi gọi rau sam là một “kho báu dinh dưỡng mọc dại”.

Những lợi ích sức khỏe nổi bật của rau sam

Bảo vệ tim mạch

Rau sam giàu omega-3 và kali là hai dưỡng chất quan trọng giúp giảm cholesterol xấu (LDL), điều hòa huyết áp và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Đây là tin vui cho người cao tuổi hoặc người có nguy cơ bệnh tim.

Hỗ trợ tiêu hóa và giảm cân

Hàm lượng chất xơ cao giúp rau sam làm sạch ruột, thúc đẩy nhu động ruột và cải thiện hệ vi sinh đường ruột. Ngoài ra, rau sam ít calo nên rất phù hợp với người ăn kiêng, người đang kiểm soát cân nặng.

Làm đẹp da, chống lão hóa

Các chất chống oxy hóa trong rau sam giúp ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn, làm sáng da và bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Một số nghiên cứu còn cho thấy rau sam có tác dụng kháng khuẩn, giúp hỗ trợ điều trị mụn trứng cá.

Kháng viêm, tăng miễn dịch

Hoạt chất omega-3 kết hợp với vitamin C, E có khả năng làm dịu phản ứng viêm, tăng sức đề kháng. Dùng rau sam thường xuyên giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn trong môi trường ô nhiễm.

Thanh nhiệt, giải độc

Theo Đông y, rau sam có vị chua, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Người xưa thường dùng rau sam để nấu canh mát, trị mẩn ngứa, mụn nhọt, đặc biệt trong mùa hè oi bức.

Rau sam trong ẩm thực: Dân dã nhưng đầy hấp dẫn

Dù là loại rau mọc dại nhưng rau sam rất dễ chế biến và phù hợp với nhiều món ăn:

Canh rau sam nấu tôm: Vị chua nhẹ, thanh mát, rất hợp với bữa cơm mùa hè.

Rau sam luộc chấm kho quẹt: Giòn, ngon và đưa cơm không kém gì rau muống.

Gỏi rau sam trộn chua ngọt hoặc cùng tôm thịt: Món khai vị lạ miệng, chống ngán

Xào rau sam với tỏi: Dễ làm, giữ trọn vị giòn và chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, rau sam còn được ép lấy nước để uống hoặc dùng làm mặt nạ dưỡng da nhờ tính kháng viêm và làm dịu da hiệu quả.

Một ưu điểm lớn của rau sam là dễ trồng, không cần chăm sóc cầu kỳ. Bạn chỉ cần rải vài cọng rau già có hạt trên đất ẩm, sau vài ngày sẽ thấy cây nảy mầm. Rau sam không cần phân bón, không sâu bệnh, mọc xanh tốt quanh năm.

Với một khoảng sân nhỏ hay chậu đất ban công, bạn đã có thể tự tay trồng rau sam sạch vừa làm xanh không gian sống, vừa có nguồn rau quý cho gia đình.

Sự nổi lên của rau sam gắn liền với làn sóng ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm hữu cơ và bản địa. Trong thời đại nhiều người mệt mỏi vì thực phẩm chế biến sẵn và ô nhiễm, rau sam là một loại cây không thuốc hóa học, giàu dưỡng chất, gần gũi và dân dã và trở thành lựa chọn hoàn hảo.

Tại các nước như Mỹ, Đức, Pháp, rau sam được bán trong hệ thống siêu thị thực phẩm hữu cơ với giá đắt gấp nhiều lần rau thông thường. Ở Việt Nam, nhiều vùng quê cũng bắt đầu khai thác lại rau sam như một nguồn thu, cung cấp cho nhà hàng, chợ đầu mối và các siêu thị.