Chàng trai An Giang mang lá chúc từ quê ra phố, mở hướng làm giàu mới từ nông sản miền Tây

Khởi nghiệp từ hương vị bản địa

Cây chúc, thuộc chi Cam chanh, vốn là loài cây bản địa của vùng Bảy Núi – An Giang, có nguồn gốc từ Đông Nam Á và phổ biến tại Lào, Thái Lan, Malaysia. Loài cây này được biết đến với tên quốc tế là kaffir lime hay makrut lime. Từ lâu, cây chúc đã gắn bó với đời sống ẩm thực của cư dân miền biên giới, được dùng làm gia vị cho các món ăn đặc trưng như lẩu cá, nướng, muối chấm hải sản…

Khác với chanh thông thường, chúc là cây thân gỗ nhỏ có gai, quả sần sùi và vỏ dày, chứa lượng tinh dầu cao. Lá chúc có mùi hương nồng, the, đậm và dai dẳng hơn gấp 2–3 lần lá chanh. Chính sự đặc biệt đó khiến lá chúc được đánh giá cao trong cả y học cổ truyền lẫn ngành chế biến thực phẩm, mỹ phẩm.

Nhận thấy tiềm năng từ loài cây quê hương, anh Trịnh Minh Khang, sinh năm 1996, đã quyết định thử sức khởi nghiệp với mong muốn biến lá chúc thành sản phẩm có giá trị thương mại cao. “Tôi nhận ra đa phần các loại nước chấm trên thị trường đều dùng lá chanh để tạo mùi, trong khi lá chúc có hương thơm đậm và bền hơn rất nhiều. Vậy tại sao mình không thử tạo ra một sản phẩm khác biệt từ chính hương vị bản địa này?”, anh Khang chia sẻ.

Từ ý tưởng ấy, anh bắt tay nghiên cứu công thức. Ban đầu, quá trình thử nghiệm liên tục thất bại do chưa cân bằng được độ đậm nhạt, độ sệt hay mùi đặc trưng. Nhưng với tinh thần cầu tiến, anh Khang kiên trì điều chỉnh, cho ra đời công thức hoàn chỉnh của “Sệt – nước chấm lá chúc”, kết hợp hài hòa giữa vị cay, mặn và hương thơm nồng nàn.

Hướng đi bền vững của nông sản miền Tây

Không chỉ dừng lại ở một sản phẩm mang tính thủ công, Khang hướng đến phát triển chuỗi giá trị khép kín cho lá chúc An Giang. Anh liên kết với các hộ trồng tại phường Tịnh Biên, vùng đất có điều kiện thổ nhưỡng lý tưởng nhất cho cây chúc phát triển. Lá chúc được chọn lọc kỹ, sơ chế và đưa vào quy trình sản xuất hiện đại. Toàn bộ dây chuyền – từ trộn, chiết rót đến đóng nắp – được đầu tư bằng máy móc chuyên dụng, bảo đảm an toàn thực phẩm và đồng nhất chất lượng.

Năm 2024, sản phẩm “Sệt – nước chấm lá chúc” được Phòng Kinh tế thị xã Tân Châu cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm, mở đường cho quá trình đăng ký thương hiệu và hướng đến tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Với giá bán từ 25.000–50.000 đồng/chai, sản phẩm nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, với hơn 10.000 chai được tiêu thụ chỉ sau vài tháng ra mắt cuối năm 2023. Nhờ tận dụng các kênh thương mại điện tử, Khang đưa hương vị lá chúc từ An Giang ra khắp cả nước – một bước chuyển mạnh mẽ từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình kinh doanh hiện đại.

Với sáng kiến độc đáo, Khang đạt giải Nhì Cuộc thi Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp tỉnh An Giang lần IX (2025), và sau đó giành giải Ba Cuộc thi Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn toàn quốc do Trung ương Đoàn tổ chức, vượt qua hơn 200 dự án đến từ 34 tỉnh thành.

Mô hình “Sệt – nước chấm lá chúc” không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn cây đặc hữu vùng Bảy Núi, giúp nông dân có đầu ra ổn định, hướng đến hình thành vùng nguyên liệu chuẩn hóa phục vụ chương trình OCOP và xuất khẩu.

“Điều tôi mong nhất không chỉ là bán được nhiều sản phẩm, mà là giúp lá chúc An Giang trở thành thương hiệu nông sản đặc trưng, có thể đạt chuẩn OCOP, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa ẩm thực vùng Bảy Núi”, anh Khang chia sẻ.

Giới chuyên gia cho rằng, nếu được hỗ trợ xây dựng vùng nguyên liệu và tiêu chuẩn hóa sản phẩm, lá chúc hoàn toàn có thể trở thành “đại sứ hương vị” của An Giang, tương tự như cách mà trà sen Tháp Mười hay cà phê Buôn Ma Thuột đã khẳng định vị thế. Sản phẩm “Sệt – nước chấm lá chúc” không chỉ mở hướng làm giàu cho người trẻ mà còn gợi mở một hướng đi mới cho chương trình OCOP gắn với phát triển du lịch ẩm thực vùng Bảy Núi – Thất Sơn.