Vũ khí tấn công “đi nhẹ, đánh sâu” tầm bay tới 1.600 km, tích hợp AI nhận diện mục tiêu

Dự án UAV hợp tác quốc tế và vị thế trong hệ sinh thái vũ khí hiện đại

Artemis ALM-20 là hệ thống máy bay không người lái (UAV) tấn công được giới thiệu vào năm 2025, kết quả từ sự hợp tác giữa công ty phần mềm drone Auterion (Mỹ) và nhóm kỹ sư Ukraine. Dự án được triển khai với khả năng sản xuất phân tán tại ba nước Ukraine, Mỹ và Đức nhằm tận dụng năng lực thiết kế phần mềm, kinh nghiệm chiến trường và chuỗi cung ứng châu Âu. Bản thân dự án được công bố là hướng tới một loại UAV tấn công có tính linh hoạt cao, có thể so sánh ở một số khía cạnh với các mẫu “kamikaze” và UAV tấn công trúng đích khác trên thị trường.

Về thiết kế, Artemis ALM-20 được mô tả có thân khí động học mảnh mai, chiều dài khoảng 3–4 mét và trọng lượng cất cánh dưới 200 kg. Model sử dụng động cơ điện cho hành trình êm, tốc độ hành trình khoảng 150–200 km/h; điểm sáng được nhà sản xuất nhấn mạnh là vận hành khá yên tĩnh so với động cơ phản lực nhỏ. Hệ dẫn đường của Artemis không lệ thuộc hoàn toàn vào vệ tinh: nền tảng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp xử lý hình ảnh từ camera mũi để nhận diện mục tiêu, hỗ trợ định vị trong môi trường nhiễu điện tử. Nhà phát triển công bố mức “độ chính xác tấn công” lên tới khoảng 90% trong các kịch bản thử nghiệm.

Khả năng tác chiến tầm xa là một điểm nhấn khác của Artemis: những thông tin công khai nói đến tầm bay lý thuyết lên tới 1.600 km cho một nhiệm vụ, cho phép thực hiện các đợt tấn công sâu mà không cần tiếp nhiên liệu giữa chặng. Đầu đạn nổ được báo cáo có trọng lượng khoảng 40–45 kg, định vị cho việc tấn công mục tiêu có cấu trúc vừa và nhỏ như hệ thống rađa, trạm chứa đạn hoặc hạ tầng hậu cần. Bên cạnh phiên bản cơ bản, lộ trình phát triển của dự án đề cập tới các biến thể tích hợp cảm biến IR, khả năng bay đàn (swarming) và nâng cấp phần mềm AI để tăng cường nhận diện mục tiêu di động.

Những cân nhắc chiến lược

Sự xuất hiện của Artemis ALM-20 đặt ra nhiều vấn đề quan trọng ở cấp độ chiến lược và pháp lý. Trước hết, UAV tấn công với tính tự chủ cao dù có hay không “chế độ người trong vòng điều khiển” (man-in-the-loop) làm nổi bật nhu cầu rà soát khuôn khổ sử dụng vũ khí không người lái trên pháp luật quốc tế. Việc tích hợp AI để nhận dạng và khóa mục tiêu đòi hỏi minh bạch về tiêu chí phân biệt mục tiêu quân sự và dân sự, cũng như biện pháp giảm thiểu tổn thất ngoài dự kiến.

Về mặt tác chiến, UAV như Artemis làm thay đổi cán cân giữa tầm xa, chi phí và tính linh hoạt: Một hệ thống có chi phí sản xuất vừa phải nhưng hoạt động ở tầm trung-xa có thể bổ sung hoặc thay thế một phần vai trò của tên lửa hành trình hoặc máy bay tấn công trong một số nhiệm vụ. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế phụ thuộc vào độ tin cậy dữ liệu tình báo, khả năng bảo vệ mạng và tác chiến điện tử của đối phương. Ngoài ra, yếu tố công nghiệp như chuỗi cung ứng, chuẩn an toàn, kiểm soát xuất khẩu công nghệ đóng vai trò quyết định để một dự án hợp tác xuyên quốc gia trở thành năng lực bền vững.

Cũng cần nhắc lại rằng thông tin về Artemis hiện vẫn dựa trên tuyên bố chính thức và tin tức công khai. Các con số về tầm bay, độ chính xác và năng lực hạ mục tiêu cần được đánh giá độc lập trong điều kiện thử nghiệm có kiểm soát. Trong một thế giới mà vũ khí không người lái ngày càng phổ biến, Artemis ALM-20 là một ví dụ tiêu biểu cho xu hướng công nghệ phần mềm và AI đang chuyển hóa cách thức chế tạo và sử dụng vũ khí.