Vũ khí có vận tốc hơn 8.500km/h, tàng hình trước radar, dễ dàng phá vỡ mọi hàng rào phòng thủ

Tốc độ, tự dẫn và khả năng phối hợp: Nền tảng sức mạnh của P-800

P-800 Oniks – tên gọi khác là 3M55 Oniks (trong biên chế Nga) hoặc Yakhont (ở phiên bản xuất khẩu) là một trong những vũ khí chống hạm đáng gờm nhất hiện nay. Được phát triển từ thời Liên Xô bởi Cục thiết kế NPO Mashinostroyenia, Oniks được thiết kế với sứ mệnh xuyên thủng các lớp phòng thủ hiện đại mà phương Tây trang bị cho các nhóm tác chiến tàu sân bay.

Một trong những điểm khiến P-800 trở thành mối đe dọa lớn trên chiến trường là tốc độ. Khi đạt Mach 2,5 – 2,9 (gấp gần 3 lần tốc độ âm thanh), tên lửa này có thể rút ngắn thời gian phản ứng của hệ thống phòng thủ đối phương xuống chỉ vài giây. Kết hợp với khả năng bay ở độ cao cực thấp, chỉ vài mét trên mặt biển, Oniks gần như “ẩn mình” trước radar, giúp giảm nguy cơ bị đánh chặn từ xa.

Không chỉ có tốc độ và khả năng tàng hình radar, P-800 còn được trang bị hệ dẫn đường tiên tiến. Giai đoạn đầu dùng hệ thống dẫn hướng quán tính, đến cuối hành trình thì chuyển sang radar chủ động để khóa mục tiêu. Đặc biệt, trong trường hợp phóng loạt, các tên lửa Oniks có thể liên kết và phối hợp tác chiến, chia sẻ thông tin để tự chọn mục tiêu và chiến thuật tối ưu – bước đầu tích hợp yếu tố “tự quyết định” vào vũ khí thông minh.

Bastion-P: Tổ hợp triển khai chiến lược

P-800 Oniks trở nên hiệu quả nhất khi được tích hợp trong hệ thống phòng thủ bờ biển Bastion-P – tổ hợp cơ động bao gồm bệ phóng tự hành, trạm chỉ huy và radar cảnh giới. Đặt tại các vị trí chiến lược ven biển, Bastion-P tạo ra vùng “chống tiếp cận – chống xâm nhập” (A2/AD) với bán kính hàng trăm km, giúp kiểm soát toàn bộ vùng biển lân cận.

Tên lửa P-800 trong hệ thống này được phóng từ ống phóng nghiêng bằng động cơ tăng tốc sơ cấp, sau đó chuyển sang hành trình chính với động cơ ramjet phản lực. Với tầm bắn lên tới 600 km (trong phiên bản nội địa), một quả P-800 có thể tấn công mục tiêu hải quân hoặc mặt đất chỉ trong chưa đầy 10 phút sau khi rời bệ.

Tổ hợp Bastion-P đã được triển khai tại các địa bàn chiến lược như Crimea, Viễn Đông Nga, và thậm chí là căn cứ quân sự của Nga ở Syria. Tại đây, P-800 không chỉ được dùng để phòng thủ bờ biển, mà còn tham gia vào các đòn tấn công mục tiêu mặt đất trong chiến dịch chống khủng bố, minh chứng cho tính đa năng vượt ra ngoài nhiệm vụ chống hạm thuần túy.

Xuất khẩu, ảnh hưởng và tương lai phát triển

P-800 Oniks đã tạo dấu ấn không chỉ trong nội bộ quân đội Nga mà còn qua các thương vụ xuất khẩu. Phiên bản Yakhont từng được cung cấp cho Ấn Độ, Syria, Indonesia và theo một số nguồn tin, cả Việt Nam. Sự hiện diện của loại vũ khí này tại một số quốc gia Đông Nam Á được cho là có tác động đáng kể đến cán cân hải quân trong khu vực, đặc biệt ở các vùng biển có tranh chấp.

Dù các nước NATO đã phát triển nhiều lớp phòng thủ tên lửa như Aegis, CIWS hay SM-6, nhưng tốc độ siêu thanh, khả năng tàng hình trước radar và cơ chế tấn công phối hợp khiến P-800 vẫn là bài toán khó đối với các hệ thống đánh chặn hiện có.

Ngoài ra, P-800 còn là nền tảng công nghệ cho tên lửa BrahMos – sản phẩm liên doanh giữa Nga và Ấn Độ. Với tốc độ cao, khả năng phóng từ nhiều nền tảng như tàu chiến, máy bay, tàu ngầm, BrahMos được đánh giá là sự phát triển nâng tầm từ Oniks, hiện đang được triển khai rộng rãi trong quân đội Ấn Độ và sắp được tích hợp vào các hệ thống phòng thủ mới.

Sự thành công của P-800 Oniks phản ánh rõ nét triết lý quân sự Nga: ưu tiên phòng thủ từ xa, tấn công phủ đầu bằng vũ khí chính xác cao với chi phí vận hành hợp lý. Trong bối cảnh các quốc gia đang chạy đua phát triển siêu vũ khí và hệ thống răn đe toàn cầu, P-800 vẫn giữ vững vai trò là một trong những công cụ chiến lược quan trọng của Nga trên biển và trong các chiến dịch hỗn hợp.