VN-Index tăng điểm nhưng danh mục vẫn âm, nhà đầu tư cần tránh điều này để không còn "đi ngược sóng"

VN-Index vừa có phiên giao dịch ngày 25/9 tăng gần 9 điểm, sắc xanh lan tỏa nhờ nhóm cổ phiếu Vingroup đồng loạt bứt phá. Chỉ số chung vì thế đã phần nào lấy lại sự hưng phấn, tạo tín hiệu tích cực cho nhà đầu tư.

Thế nhưng, không ít người lại ngỡ ngàng khi mở tài khoản và thấy… danh mục vẫn đang âm. Đây là một tình huống khá phổ biến và nếu xử lý sai, nhà đầu tư có thể “đi ngược sóng” ngay trong giai đoạn thị trường phục hồi.

Điều cần hiểu đầu tiên là VN-Index không phản ánh toàn bộ diễn biến của thị trường. Chỉ số này được tính theo vốn hóa, do đó chỉ cần những “ông lớn” như Vingroup, Vietcombank hay Hòa Phát bứt phá, VN-Index cũng có thể tăng mạnh ngay cả khi phần lớn cổ phiếu khác đi ngang hoặc giảm nhẹ.

Chính vì vậy, nếu danh mục của nhà đầu tư tập trung ở nhóm midcap, penny hoặc ở những ngành chưa được dòng tiền quan tâm, tài khoản hoàn toàn có thể đỏ trong bối cảnh chỉ số chung tăng.

Ngoài yếu tố chỉ số, có 2 nguyên nhân thường gặp khác. Thứ nhất là việc lựa chọn sai nhóm ngành chu kỳ. Khi thị trường ưu tiên các nhóm dẫn dắt như bất động sản, ngân hàng hay công nghệ, nhưng danh mục lại tập trung vào những ngành kém hấp dẫn hơn, thì khả năng sinh lời sẽ thấp.

Thứ hai là sai thời điểm mua vào. Nhiều nhà đầu tư F0 từng “đu đỉnh” trong các nhịp tăng trước, nên dù cổ phiếu đã hồi phục, mức giá hiện tại vẫn chưa về được vùng mua ban đầu, khiến tài khoản tiếp tục âm.

Trước tình huống này, điều quan trọng là không nên hành động theo cảm xúc. Tài khoản giảm chưa đồng nghĩa với việc phải bán ngay lập tức. Thay vào đó, cần bình tĩnh đánh giá lại danh mục.

Nếu cổ phiếu vẫn có nền tảng doanh nghiệp tốt, triển vọng dài hạn rõ ràng và mức giảm chủ yếu do thị trường chung, nhà đầu tư có thể kiên nhẫn nắm giữ, thậm chí cân nhắc mua thêm ở vùng giá hấp dẫn. Ngược lại, nếu doanh nghiệp đã suy yếu, không còn thu hút dòng tiền hoặc ngành nghề đầu tư đang bị rút vốn, việc cơ cấu sang các nhóm dẫn dắt sẽ là lựa chọn hợp lý.

Một sai lầm phổ biến là giữ những cổ phiếu yếu quá lâu với kỳ vọng “rồi sẽ về bờ”. Thực tế cho thấy nhiều mã midcap hoặc penny có thể mất thanh khoản khi xu hướng đảo chiều, khiến nhà đầu tư bị chôn vốn trong thời gian dài.

Do đó, nếu cổ phiếu không còn triển vọng tăng trưởng, việc mạnh dạn cơ cấu sang những doanh nghiệp đầu ngành, có nền tảng vững chắc và được dòng tiền ưu tiên, sẽ giúp danh mục vận động cùng với thị trường.

Tuy nhiên, cơ cấu không có nghĩa là bán bằng mọi giá. Nếu cổ phiếu trong danh mục vẫn có nền tảng tốt, chỉ là chưa đến chu kỳ tăng thì kiên nhẫn lại là chiến lược đúng đắn. Đầu tư dài hạn không phải cuộc đua nước rút; nhiều mã cần thời gian để phản ánh đúng giá trị thực. Đây cũng là lúc nhà đầu tư nên chú trọng đến việc đa dạng hóa danh mục, thay vì dồn toàn bộ vốn vào một vài mã.

Việc chia tỷ trọng hợp lý giữa nhóm cổ phiếu dẫn dắt thị trường, nhóm có tiềm năng tăng trưởng dài hạn và một phần nhỏ dành cho cơ hội ngắn hạn cũng sẽ giúp giảm rủi ro khi thị trường biến động.

Tóm lại, việc VN-Index tăng nhưng tài khoản vẫn đỏ không phải là điều bất thường, mà phản ánh sự chênh lệch giữa chỉ số và xu hướng dòng tiền. Quan trọng nhất là nhà đầu tư không phản ứng cực đoan, mà tận dụng giai đoạn này để rà soát danh mục, tái cơ cấu hợp lý và giữ kỷ luật trong đầu tư.

Trong chứng khoán, kiên nhẫn và chiến lược rõ ràng thường quan trọng hơn tốc độ. Đừng để tâm lý “sốt ruột khi người khác lãi” dẫn dắt hành vi, bởi chính trong những nhịp tăng mà tài khoản còn âm, cơ hội cơ cấu và đón sóng mới lại đang mở ra.