VinSpeed và THACO lộ “quân bài vốn ” cho siêu dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam

Bộ Xây dựng vừa gửi văn bản trả lời kiến nghị cử tri TP.HCM sau kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, trong đó cập nhật tình hình triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, đây là công trình hạ tầng chiến lược quốc gia có tổng mức đầu tư ước tính lên tới 67 tỷ USD.

Theo Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án đường sắt đã được giao nhiệm vụ lập báo cáo nghiên cứu khả thi, làm nền tảng cho các bước triển khai tiếp theo. Song song với đó, nhiều bộ ngành cũng đang rà soát, đánh giá đề xuất tham gia dự án từ các nhà đầu tư lớn trong nước như VinSpeed (thuộc Tập đoàn Vingroup), THACO hay Công ty Mekolor trước khi báo cáo Chính phủ xem xét.

Về hạ tầng, công tác giải phóng mặt bằng đang có chuyển biến tích cực. Tính đến nay, 12/15 địa phương đã khởi công xây dựng khu tái định cư kể từ ngày 19/8. Ban Quản lý dự án đường sắt cũng tiến hành lựa chọn đơn vị tư vấn quản lý, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, đồng thời triển khai công tác rà phá bom mìn để chuẩn bị cho các giai đoạn thi công sau này.

Không chỉ cơ quan nhà nước, các tập đoàn tư nhân lớn cũng đang chủ động chuẩn bị nguồn lực. Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) vừa ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với THACO, trong đó cam kết cấp tín dụng khoảng 100.000 tỷ đồng giai đoạn 2025 – 2030. Đây được coi là “bệ đỡ” tài chính quan trọng để THACO theo đuổi các dự án hạ tầng quy mô lớn, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao.

Trong khi đó, VinSpeed nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Tập đoàn mẹ Vingroup. Riêng trong tháng 6 và tháng 7/2025, ông Phạm Nhật Vượng đã hai lần góp vốn bằng cổ phiếu VIC, nâng sở hữu tại VinSpeed thêm 135,6 triệu cổ phiếu, tương đương khoảng 12.500 tỷ đồng theo giá thị trường. Đồng thời, vốn điều lệ của VinSpeed cũng được nâng lên 1.500 tỷ đồng, gấp rưỡi so với ban đầu nhằm tạo dư địa tài chính cho kế hoạch đầu tư dài hạn.

Đối với phương án huy động vốn, VinSpeed đề xuất tham gia trực tiếp với tỷ lệ góp vốn 20% (khoảng 12,27 tỷ USD), phần còn lại đề nghị Nhà nước hỗ trợ bằng khoản vay không lãi suất kéo dài 35 năm. Doanh nghiệp cam kết trả nợ đầy đủ và đúng hạn.

Về phía THACO, tập đoàn này cũng dự kiến tự bỏ ra 20% vốn, phần còn lại huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. THACO kiến nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ phần lãi vay trong vòng 30 năm, đồng thời khẳng định sẽ duy trì cổ phần chi phối, không chuyển nhượng cho nhà đầu tư nước ngoài.

Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được đánh giá là một trong những dự án hạ tầng quan trọng bậc nhất trong nhiều thập kỷ tới, vừa giải quyết nhu cầu vận tải liên vùng, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Tuy nhiên, với tổng mức đầu tư lên tới hàng chục tỷ USD, bài toán vốn đang trở thành thách thức lớn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và các tập đoàn tư nhân.

Những động thái mới nhất từ VinSpeed, THACO cùng các cơ chế hỗ trợ từ phía Chính phủ đang cho thấy bước chuẩn bị ngày càng rõ ràng cho dự án mang tính “xương sống” của hạ tầng giao thông quốc gia.