Bắt đầu chọn thầu cho siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam: VinGroup, Thaco nổi trội
Tiến độ dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam vừa được Bộ Xây dựng cập nhật, hé lộ những bước chuẩn bị quan trọng và sự xuất hiện của nhiều nhà đầu tư tư nhân.
Dẫn nguồn Báo Pháp luật TP. HCM, Bộ Xây dựng vừa công bố cập nhật tiến độ triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, công trình hạ tầng được đánh giá là quan trọng bậc nhất trong nhiều thập kỷ tới với tổng vốn đầu tư dự kiến 67 tỷ USD. Đây không chỉ là dự án giao thông chiến lược mà còn mở ra cơ hội lớn để doanh nghiệp tư nhân tham gia sâu hơn vào lĩnh vực hạ tầng quốc gia.
Thêm cơ chế để thu hút doanh nghiệp tư nhân
Sau khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 198 về cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án. Theo đó, ngoài nguồn vốn công, dự án được bổ sung thêm hai hình thức: đối tác công tư (PPP) và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư. Điều chỉnh này giúp mở rộng cánh cửa cho khối tư nhân, vốn đang khát khao góp mặt ở các dự án hạ tầng quy mô lớn.
Hiện các Bộ, ngành đang rà soát đề xuất từ nhà đầu tư trước khi trình Chính phủ lựa chọn phương án khả thi. Trong danh sách đã nộp hồ sơ có nhiều tập đoàn lớn như VinSpeed (thuộc Vingroup), THACO, liên danh Mekolor – Great USA, Xây dựng Thăng Long Quốc gia và Vận tải Đường sắt Việt Nam.
Đáng chú ý, các phương án đưa ra có sự khác biệt rõ rệt. VinSpeed đề xuất góp 20% vốn chủ và phần còn lại vay từ Nhà nước, với tham vọng hoàn thành sau 5 năm và vận hành trong 99 năm. THACO cũng đưa ra phương án tự thu xếp vốn vay trong và ngoài nước, cam kết hoàn thành sau 7 năm và vận hành trong 70 năm. Riêng liên danh Mekolor – Great USA gây bất ngờ với cam kết có thể tự thu xếp 100 tỷ USD, vượt cả tổng mức đầu tư dự án, và hoàn thành sau 5 năm kể từ ngày có mặt bằng sạch.
Giải phóng mặt bằng: Bước đi then chốt
Song song với quá trình chọn nhà đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng đang được đẩy mạnh. Bộ Xây dựng chỉ đạo Ban Quản lý dự án Đường sắt phối hợp với các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) để chuẩn bị hạ tầng tái định cư cũng như di dời hệ thống điện.
Đến nay, 12/15 địa phương có tuyến đường đi qua đã đăng ký khởi công khu tái định cư vào ngày 19/8. EVN cũng yêu cầu toàn bộ 15 công ty điện lực địa phương và bốn công ty truyền tải điện khu vực lập phương án di dời, bảo đảm tiến độ bàn giao mặt bằng. Đây được coi là nhiệm vụ then chốt, bởi dự án có quy mô sử dụng hơn 10.800 ha đất, ảnh hưởng tới trên 120.000 hộ dân phải tái định cư.
Ban Quản lý dự án Đường sắt đã bắt đầu lựa chọn tư vấn cho các gói thầu quan trọng, gồm quản lý dự án, rà phá bom mìn – vật nổ và lập báo cáo đánh giá tác động môi trường. Thủ tướng Chính phủ, với vai trò Trưởng Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia lĩnh vực đường sắt, liên tục chủ trì các cuộc họp để đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc và yêu cầu dự án tuân thủ lộ trình.
Theo kế hoạch, đoạn Hà Nội – Vinh và TP.HCM – Nha Trang sẽ được khởi công vào năm 2026. Các đoạn còn lại sẽ triển khai từ năm 2028 và mục tiêu là cơ bản hoàn thành toàn tuyến vào năm 2035.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có chiều dài 1.541 km, đi qua 20 tỉnh thành (sau khi sắp xếp đơn vị hành chính còn 15 địa phương), với 23 ga, trong đó 5 ga hàng hóa. Khi hoàn thành, tuyến đường sắt này sẽ rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa hai miền, giảm tải áp lực cho đường bộ và hàng không, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho nhiều vùng.
Với tổng vốn đầu tư khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương 67 tỷ USD, dự án được kỳ vọng sẽ tạo cú hích cho tăng trưởng kinh tế – xã hội và đặc biệt thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp trong nước vào các lĩnh vực công nghệ, xây dựng và cung ứng dịch vụ.