Vì sao cắt giảm nhân sự lại là chiến lược sống còn của nhiều ngân hàng?

Nơi cắt giảm hàng nghìn người, nơi tuyển rầm rộ

Bức tranh nhân sự ngành ngân hàng nửa đầu 2025 cho thấy sự phân hóa mạnh. Theo báo cáo tài chính quý II của 28 ngân hàng thương mại, nhiều tổ chức đã mạnh tay tinh giản hàng loạt. LPBank là trường hợp giảm mạnh nhất khi cắt 1.986 nhân viên, đưa tổng số từ 11.189 xuống 9.203 người, tương đương giảm gần 18% lực lượng lao động.

VIB đứng thứ hai với mức giảm 1.244 người, còn 10.492 nhân viên, giảm hơn 10% so với cuối năm 2024. Sacombank cũng ghi nhận mức giảm lớn với 1.228 người, đưa tổng nhân sự xuống 16.860. ABBank giảm 531 nhân viên, còn 3.836; Agribank – ngân hàng đông nhân sự nhất – giảm 303 người, từ 42.278 xuống 41.975.

Vietcombank giảm 207 người còn 24.099, HDBank giảm 153 người xuống 18.380, TPBank giảm 143 người còn 7.747, và Kienlongbank giảm 140 người xuống 3.577.

Ngoài ra, một số ngân hàng giảm nhân sự ở mức nhỏ hơn như Eximbank giảm 24 người (còn 6.461), Saigonbank giảm 29 người (còn 1.466), PGBank giảm 8 người (còn 1.185). Mặc dù con số không lớn, nhưng xu hướng chung vẫn là thu hẹp quy mô ở nhiều nhà băng.

Ở chiều ngược lại, nhóm ngân hàng tăng tuyển dụng có những bước đi đáng chú ý. BIDV dẫn đầu khi bổ sung 742 nhân viên, nâng tổng số lên 29.740, tiếp tục giữ vị trí thứ hai về quy mô nhân sự toàn ngành.

Techcombank tuyển mới 507 người, nâng quân số lên 12.355. MSB tăng thêm 240 người, đạt 6.896; Bac A Bank tăng 206 người, lên 4.009; OCB bổ sung 184 nhân viên, lên 8.915; VietinBank tăng 183 người, đạt 24.914; MB tăng 169 người, lên 18.808; VietBank tuyển thêm 146 nhân viên, đạt 3.366; NCB tăng 137 nhân sự, lên 2.808; BVBank bổ sung 83 người, lên 3.198.

Sự trái chiều này cho thấy chiến lược nhân sự của từng ngân hàng đang phụ thuộc chặt chẽ vào định hướng kinh doanh: nhóm giảm nhân sự tập trung vào tinh gọn bộ máy và tối ưu chi phí, trong khi nhóm tăng tuyển nhằm mở rộng mạng lưới, phát triển sản phẩm mới và đẩy mạnh mảng bán lẻ.

Bước chuyển mình tất yếu trong thời đại số

Theo ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng Trường Đại học Nguyễn Trãi, làn sóng cắt giảm hiện nay không đơn thuần là thu hẹp quy mô, mà là một phần trong quá trình tái thiết mô hình hoạt động toàn diện. Ông cho rằng các ngân hàng đang chuyển dịch sang mô hình tinh gọn, linh hoạt, lấy công nghệ làm nền tảng để chuẩn bị cho giai đoạn mở rộng cả về quy mô lẫn chất lượng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu tài chính ngày càng đa dạng của nền kinh tế.

Các chuyên gia nhận định công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, đang thay đổi căn bản cách vận hành ngân hàng. Những vị trí mang tính lặp lại, ít giá trị sáng tạo dần được thay thế bằng công cụ số, trong khi lực lượng lao động được tái đào tạo để trở thành chuyên gia phân tích dữ liệu, tư vấn chiến lược và chăm sóc khách hàng đa kênh.

TS Châu Đình Linh (Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM) nhấn mạnh, sự dịch chuyển này còn xuất phát từ thay đổi hành vi khách hàng: giao dịch tại quầy ngày càng giảm, nhu cầu tiếp xúc trực tiếp giảm mạnh khiến các vị trí phụ thuộc vào giao dịch vật lý trở nên dư thừa.

Ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh Tiền tệ của UOB Việt Nam, dẫn ví dụ trước đây việc mở tài khoản tại quầy cần tới cả chục nhân viên, nay khách hàng có thể tự thao tác trên ứng dụng, rút nhu cầu nhân sự xuống chỉ còn vài người. Theo ông, đây không phải là sự thu hẹp tuyệt đối, mà là dịch chuyển nguồn lực: giảm mạnh ở khối vận hành, hành chính nhưng tăng ở các mảng bán hàng, tư vấn và chăm sóc khách hàng – những vị trí tạo giá trị trực tiếp.

Ban lãnh đạo LPBank cho biết, việc cắt giảm gần 2.000 nhân viên nằm trong gói cải tổ toàn diện, từ loại bỏ tầng nấc trung gian, chuẩn hóa quy trình, đến ứng dụng robot tự động hóa. Sacombank cũng khẳng định tinh giản nhân sự là một phần trong chiến lược chuyển đổi số, ưu tiên sử dụng công nghệ để xử lý các tác vụ đơn giản, giải phóng nhân viên cho công việc mang tính sáng tạo. ABBank cho biết có bộ phận đã giảm tới 40% nhân sự để nâng cao hiệu quả. TPBank triển khai hàng trăm robot thay thế các thao tác lặp lại, giảm đáng kể khối lượng công việc thủ công.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng xu hướng này không chỉ diễn ra ở Việt Nam mà còn là trào lưu toàn cầu. Các ngân hàng hiện vẫn có thể tăng trưởng về thị phần và doanh thu mà không cần mở rộng mạng lưới chi nhánh, nhờ khả năng phục vụ khách hàng trực tuyến. Điều đó đồng nghĩa nhu cầu nhân sự không biến mất, mà chuyển hướng sang các vị trí chuyên sâu về công nghệ, dữ liệu, an ninh mạng và phân tích hành vi khách hàng.

Thực tế, nhiều ngân hàng như Agribank, Vietcombank, VPBank, SeABank vẫn đang tuyển dụng hàng trăm vị trí mới, đặc biệt ở mảng công nghệ và dữ liệu. Tuy nhiên, yêu cầu với ứng viên ngày càng cao, không chỉ ở kỹ năng chuyên môn ngân hàng mà còn ở khả năng làm chủ các công cụ số, AI và nền tảng phân tích dữ liệu. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, khả năng thích nghi công nghệ sẽ quyết định việc người lao động có thể trụ vững và phát triển trong ngành hay không.

Bức tranh nhân sự nửa đầu 2025 vì vậy không chỉ là câu chuyện tăng hay giảm số lượng lao động, mà còn phản ánh chiến lược chuyển đổi, tối ưu hóa và chuẩn bị cho giai đoạn bứt phá trong kỷ nguyên ngân hàng số.