Tưởng ăn chay lành mạnh, ai ngờ 4 món quen thuộc của mùa hè lại âm thầm "hành hạ" tuyến tụy mỗi ngày

Ăn chay là xu hướng được nhiều người lựa chọn để thanh lọc cơ thể và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, không phải món chay nào cũng lành mạnh, đặc biệt trong mùa hè. Một trường hợp được Sohu (Trung Quốc) ghi nhận gần đây đã khiến nhiều người phải giật mình suy ngẫm.

Người bệnh là một công nhân về hưu, có thói quen ăn chay hơn 10 năm, thường xuyên dùng các món như chả giò chay chiên, bánh đậu xanh, mì lạnh và các loại "gà chay" chế biến sẵn. Gần đây, ông bắt đầu thấy đầy bụng, chậm tiêu và nặng vùng thượng vị. Kết quả thăm khám cho thấy tuyến tụy của ông đang bị tổn thương do phải liên tục tiết enzym để tiêu hóa chất béo, đường và phụ gia có trong các món chay công nghiệp.

4 món chay tưởng lành mạnh nhưng “gây mệt” cho tụy

1. Chả giò chay chiên

Nguyên liệu chính của món này như miến, mộc nhĩ, rau củ… tưởng là nhẹ bụng nhưng khi chiên ngập dầu ở nhiệt độ cao lại biến thành “gánh nặng” cho tụy. Chất béo chuyển hóa từ dầu chiên sẽ khiến tụy phải tăng cường sản xuất enzym tiêu hóa lâu dài gây quá tải.

2. Bánh đậu xanh

Là món tráng miệng phổ biến, bánh đậu xanh chứa hàm lượng đường cao. Việc tiêu thụ thường xuyên sẽ khiến tuyến tụy phải sản xuất insulin liên tục để kiểm soát đường huyết, dễ dẫn tới rối loạn chuyển hóa và tiểu đường type 2 nếu không kiểm soát.

3. Mì lạnh (lương bì)

Một món ăn giải nhiệt được ưa chuộng trong mùa hè, nhưng khi kết hợp với nước sốt cay, dầu mè, tương đen… thì lại tạo thành một "quả bom calo". Tụy sẽ phải tiết ra cả enzym tiêu hóa chất béo, tinh bột và protein, dễ dẫn đến mất cân bằng enzym nếu ăn thường xuyên.

4. Gà chay (giả mặn)

Được làm từ gluten hoặc đạm đậu nành, loại thực phẩm này thường phải thêm nhiều dầu, muối và phụ gia để tạo cảm giác như thịt thật. Điều này khiến tuyến tụy phải xử lý nhiều chất phức tạp cùng lúc, từ đó gia tăng nguy cơ viêm tụy và tích tụ độc tố chuyển hóa.

Mùa nóng khiến cơ thể dễ mất nước, mệt mỏi. Nếu kết hợp với chế độ ăn giàu dầu mỡ, đường và tinh bột tinh chế sẽ khiến tuyến tụy sẽ phải “gồng mình” để điều tiết enzym tiêu hóa, giữ đường huyết ổn định. Điều này dễ gây ra các biểu hiện như: Rối loạn tiêu hóa; Đầy bụng, chán ăn; Mệt mỏi sau ăn; Tăng nguy cơ viêm tụy cấp, mạn tính.

Cách bảo vệ tuyến tụy khi ăn chay trong mùa hè

Ưu tiên món hấp, luộc: Chọn đậu phụ hấp, canh rau, các món ít gia vị và dầu.

Tránh ăn chiên rán, ngọt béo: Hạn chế đồ chay chiên, bánh kẹo chay đóng gói.

Uống đủ nước, tránh nước ép công nghiệp, nước có gas.

Ăn đúng giờ, đủ bữa, không để đói hoặc ăn quá no.

Tăng cường vận động nhẹ: Đi bộ, yoga giúp tiêu hóa tốt hơn và giảm gánh nặng cho tụy.

Ăn chay nếu đúng cách sẽ mang lại lợi ích tuyệt vời. Nhưng khi lạm dụng món chay công nghiệp, đặc biệt vào mùa hè, nguy cơ tổn thương tuyến tụy là hoàn toàn có thật. Hãy lắng nghe cơ thể và chọn thực phẩm thông minh để không phải “trả giá” vì những món ăn tưởng lành nhưng tiềm ẩn rủi ro sức khỏe.