Tròn 10 năm rời vòng tay VPBank, công ty chứng khoán này có gì trước trận đánh lớn?

Công ty CP Chứng khoán VPS (VPS) đang tiến thêm một bước quan trọng trong chiến lược phát triển khi vừa thông qua kế hoạch triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường lần 2 năm 2025. Sự kiện dự kiến diễn ra vào tháng 10 tới đây, với nội dung được giới đầu tư đặc biệt quan tâm, đó là kế hoạch chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), dự kiến triển khai vào cuối năm nay.

Theo tìm hiểu, tiền thân của VPS là Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBS), thành lập năm 2006, từng là công ty con của VPBank. Sau khi VPBank thoái vốn 89% vào cuối năm 2015, công ty chuyển mình mạnh mẽ, đổi tên thành VPS từ năm 2018. Từ đó, chiến lược kinh doanh của VPS được điều chỉnh rõ rệt. Cụ thể, thay vì tập trung vào tự doanh, công ty dồn lực phát triển mảng môi giới và cho vay ký quỹ.

Kết quả của cú chuyển hướng này là bước nhảy vọt ấn tượng trong ngành chứng khoán. Chỉ ba năm sau, VPS vươn lên dẫn đầu thị phần môi giới chứng khoán và duy trì vị thế này liên tục 18 quý, trên cả bốn bảng xếp hạng: HoSE, HNX, UPCoM và phái sinh. Đến quý II/2025, công ty vẫn khẳng định sức mạnh với 15,37% thị phần trên HoSE, 18,82% tại HNX, 16,57% trên UPCoM và chiếm tới 46,39% thị phần phái sinh.

Trong nửa đầu năm 2025, VPS ghi nhận 3.192 tỷ đồng doanh thu hoạt động. Con số này giảm nhẹ so với cùng kỳ, nhưng nhờ tối ưu chi phí, lợi nhuận trước thuế và sau thuế lại tăng mạnh 40%, lần lượt đạt 1.285 tỷ đồng và 1.027 tỷ đồng.

Xét cơ cấu, doanh thu môi giới vẫn là nguồn chính, đóng góp 1.327 tỷ đồng, song đã giảm 28% so với cùng kỳ do thị phần có sự co hẹp. Bù lại, mảng cho vay ký quỹ tăng trưởng 21% lên 1.033 tỷ đồng; lãi từ tài sản tài chính FVTPL cũng tăng 30% đạt 483 tỷ đồng. Đặc biệt, lãi từ các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) tăng vọt 148%, lên 265 tỷ đồng.

Những con số này cho thấy VPS không chỉ phụ thuộc vào môi giới – mảng có tính cạnh tranh cao mà đã đa dạng hóa nguồn thu, đảm bảo tăng trưởng bền vững hơn.

Tính đến 30/6/2025, tổng tài sản của VPS đạt 32.138 tỷ đồng, tăng 5,8% so với đầu năm. Tiền và tương đương tiền tăng mạnh gấp ba, từ 1.732 tỷ đồng lên 5.154 tỷ đồng, trong khi tiền gửi kỳ hạn trên 3 tháng cũng tăng thêm 1.200 tỷ đồng lên 6.000 tỷ đồng.

Dư nợ cho vay, chủ yếu là cho vay margin, vọt thêm gần 5.000 tỷ đồng, đạt 17.436 tỷ đồng – phản ánh nhu cầu cao từ nhà đầu tư và năng lực đáp ứng vốn của công ty.

Ở chiều ngược lại, giá gốc danh mục tài sản tài chính FVTPL giảm mạnh từ 8.092 tỷ đồng xuống còn 2.499 tỷ đồng, chủ yếu do giảm đầu tư vào công cụ thị trường. Tuy nhiên, công ty vẫn duy trì danh mục trái phiếu niêm yết trên 1.500 tỷ đồng và phát sinh thêm khoản đầu tư hơn 300 tỷ đồng vào trái phiếu chưa niêm yết.

Về nguồn vốn, tổng nợ phải trả của VPS ở mức 19.337 tỷ đồng, tăng nhẹ 300 tỷ đồng. Điểm đáng chú ý là cơ cấu nợ thay đổi: vay ngắn hạn giảm 26% còn khoảng 13.400 tỷ đồng, nhưng nợ dài hạn tăng mạnh nhờ phát hành lô trái phiếu 5.000 tỷ đồng kỳ hạn 24 tháng vào tháng 3/2025.

Tự chung, với thị phần số một, lợi nhuận nằm trong nhóm dẫn đầu ngành và quy mô tài sản ngày càng mở rộng, VPS được đánh giá có thể đạt định giá lên tới nhiều tỷ USD khi IPO. Nếu thành công, đây sẽ là một trong những thương vụ IPO đáng chú ý nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2025, tương tự những thương vụ đình đám trong khu vực.