TP.HCM đề xuất gói hỗ trợ lớn thúc đẩy đầu tư xe buýt điện, năng lượng xanh
Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 thay thế toàn bộ xe buýt chạy nhiên liệu cũ bằng phương tiện điện, năng lượng xanh, giảm mạnh phát thải CO₂.
UBND TP.HCM vừa trình Ban Thường vụ Đảng ủy UBND Thành phố chủ trương ban hành Nghị quyết của HĐND TP về lộ trình và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện và năng lượng xanh.
Theo kế hoạch, TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có hơn 3.600 xe buýt điện và năng lượng xanh hoạt động trên toàn địa bàn, thay thế hoàn toàn các dòng xe chạy nhiên liệu hóa thạch. Trong giai đoạn 2025 – 2030, Thành phố sẽ chuyển đổi hoặc đầu tư mới 3.011 xe điện, gồm 1.537 xe thay thế phương tiện cũ và 1.474 xe phục vụ các tuyến mở mới.
Cùng với đó, Thành phố sẽ xã hội hóa đầu tư trạm sạc điện tại 19 bến xe khu vực trung tâm và 15 bến xe ở các địa phương lân cận như Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu. Các doanh nghiệp nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập dự kiến đầu tư thêm 10 trạm sạc trong giai đoạn 2025 – 2027. Khi hoàn thành, hệ thống sẽ có 393 trụ sạc siêu nhanh, đủ khả năng phục vụ hơn 5.500 lượt xe mỗi ngày.
UBND TP.HCM cho biết, việc đề xuất này dựa trên cơ chế đặc thù của Thành phố theo Nghị quyết 98/2023/QH15, đồng thời học hỏi mô hình chuyển đổi xanh từ các đô thị lớn trên thế giới. Mục tiêu của TP.HCM là đi nhanh hơn lộ trình quốc gia quy định tại Quyết định 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, hướng tới 100% xe buýt chạy điện, năng lượng xanh vào năm 2030.
Để khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư, UBND TP.HCM đề xuất gói hỗ trợ lãi suất vượt trội cho các dự án phương tiện và hạ tầng sạc điện.
Cụ thể, đối với dự án đầu tư phương tiện, ngân sách Thành phố sẽ hỗ trợ tối đa 85% phần vốn vay, nhưng không vượt quá 300 tỷ đồng mỗi dự án. Chủ đầu tư chỉ phải trả lãi 3%/năm, phần chênh lệch lãi suất được ngân sách chi trả.
Đối với dự án đầu tư trạm sạc, ngân sách hỗ trợ lãi suất tối đa 70% vốn đầu tư xây dựng công trình và 85% vốn đầu tư thiết bị, công nghệ, với mức hỗ trợ không quá 200 tỷ đồng/dự án, thời gian hỗ trợ tối đa 7 năm.
Theo UBND Thành phố, đây là chính sách đặc thù và đủ sức hấp dẫn để khuyến khích nhà đầu tư tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực vận tải hành khách công cộng xanh, góp phần giảm ô nhiễm và phát triển hạ tầng đô thị bền vững.
Hiện hệ thống xe buýt TP.HCM có 176 tuyến với 2.386 phương tiện, trong đó 627 xe điện (chiếm 26,3%) và 451 xe CNG (chiếm 17,9%). Dự kiến đến năm 2030, số tuyến sẽ tăng lên 297 tuyến, tổng phương tiện đạt 3.617 xe.
Theo tính toán, hệ thống xe buýt hiện nay phát thải khoảng 553.000 tấn CO₂ mỗi năm. Nếu không chuyển đổi sang năng lượng sạch, lượng phát thải có thể tăng lên hơn 838.000 tấn CO₂ vào năm 2030. Do đó, việc sớm triển khai lộ trình chuyển đổi xe buýt xanh là giải pháp cấp thiết để TP.HCM đạt mục tiêu giảm phát thải và hướng tới đô thị trung hòa carbon.
Đến nay, Thành phố đã đưa vào hoạt động 47 tuyến xe buýt điện với 627 phương tiện và 5 trạm sạc có 56 trụ sạc do doanh nghiệp tự đầu tư. Với công suất hoạt động trung bình 12 giờ/ngày, các trạm hiện tại đủ đáp ứng nhu cầu sạc của toàn bộ xe buýt điện đang vận hành.