Tổng hợp những thay đổi mới về bảo hiểm y tế từ 1/7, người dân cần lưu ý nắm rõ

Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) chính thức có hiệu lực, mang theo nhiều thay đổi lớn nhằm mở rộng quyền lợi, giảm thủ tục hành chính và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để phục vụ người dân tốt hơn.

Thoải mái lựa chọn cơ sở y tế, không còn rào cản địa giới hành chính

Một trong những điểm mới quan trọng nhất của Luật BHYT sửa đổi là xoá bỏ quy định hạn chế theo “địa giới hành chính” khi đi khám, chữa bệnh. Theo đó, người tham gia BHYT vẫn được hưởng 100% quyền lợi nếu khám tại cơ sở đã đăng ký ban đầu, điều trị nội trú ở cơ sở cấp cơ bản, hoặc đến bất kỳ cơ sở bảo hiểm cấp cơ bản, cấp chuyên sâu được xác định là tuyến huyện từ trước ngày 1/1/2025.

Không chỉ vậy, đối với những trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh hiếm (trong danh mục 62 bệnh do Bộ Y tế công bố như ung thư, bệnh di truyền rối loạn chuyển hoá, tim mạch, phổi, thần kinh, dị tật bẩm sinh, ghép tạng, kháng thuốc chống lao, di chứng chiến tranh…), người bệnh có thể được chuyển thẳng lên tuyến chuyên sâu mà không cần giấy chuyển viện, vẫn hưởng đầy đủ quyền lợi BHYT.

Khám chữa bệnh từ xa, điều trị tại nhà cũng được quỹ BHYT chi trả

Luật mới mở rộng thêm nhiều quyền lợi đáng kể: chi trả cho hình thức khám chữa bệnh từ xa, hỗ trợ từ xa, khám chữa bệnh tại nhà, khám y học gia đình, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ và sinh con.

Ngoài ra, BHYT cũng sẽ chi trả chi phí vận chuyển bệnh nhân giữa các cơ sở y tế thay vì chỉ từ tuyến huyện lên tuyến trên như trước. Quỹ còn thanh toán cho các dịch vụ kỹ thuật, thuốc men, trang thiết bị, máu và chế phẩm máu, vật tư y tế, khí y tế, dụng cụ và hoá chất dùng trong khám chữa bệnh.

Một điểm đáng chú ý nữa là trẻ em và người dưới 18 tuổi bị tật khúc xạ hoặc lác mắt sẽ được BHYT chi trả chi phí điều trị. Trước đây, quyền lợi này chỉ áp dụng cho trẻ dưới 6 tuổi.

Cho phép điều chuyển thuốc giữa các bệnh viện để tránh thiếu hụt

Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc hoặc thiết bị y tế ở bệnh viện tuyến cuối, Luật mới cho phép điều chuyển thuốc, vật tư, thiết bị giữa các cơ sở khám chữa bệnh. Quỹ BHYT sẽ chi trả cho những trường hợp này, nhằm đảm bảo bệnh nhân không bị gián đoạn điều trị, đặc biệt tại các bệnh viện lớn như Việt Đức hay Bạch Mai.

Mở rộng đối tượng tham gia và nhóm được Nhà nước hỗ trợ mức đóng

Luật sửa đổi bổ sung thêm đối tượng tham gia BHYT là nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản – lực lượng quan trọng trong chăm sóc sức khoẻ cộng đồng tại vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh đó, có 4 nhóm đối tượng mới sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ toàn bộ mức đóng BHYT từ 1/7, gồm: người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đang nhận trợ cấp hưu trí; người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ số năm tham gia BHYT và đang nhận trợ cấp hằng tháng; dân quân thường trực; lực lượng tham gia nhiệm vụ đột xuất như phòng chống thiên tai, dịch bệnh...

Ngoài ra, luật cũng điều chỉnh trách nhiệm, phương thức và thời hạn đóng BHYT, cũng như thời điểm thẻ BHYT bắt đầu có giá trị sử dụng.

Siết chặt xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng BHYT

Nhằm hạn chế tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHYT, luật mới quy định biện pháp xử lý mạnh tay: buộc nộp đủ số tiền nợ kèm lãi phạt 0,03% mỗi ngày tính trên tổng số tiền và số ngày chậm đóng hoặc trốn đóng.

Tuỳ mức độ nghiêm trọng, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm còn có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bên cạnh đó, luật cũng tăng tỷ lệ chi trực tiếp cho hoạt động khám chữa bệnh lên 92%, giảm tỷ lệ dành cho quỹ dự phòng xuống còn tối thiểu 4%, để tối đa hoá quyền lợi người tham gia.

Tăng trách nhiệm của Bộ Y tế, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và minh bạch hoá

Bộ Y tế sẽ phải thường xuyên rà soát, cập nhật phác đồ điều trị, đồng thời xây dựng và công khai nguyên tắc, tiêu chí đưa thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ y tế vào danh mục chi trả của BHYT. Các bệnh viện được khuyến khích ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, liên thông kết quả cận lâm sàng để phục vụ tốt hơn công tác khám chữa bệnh.

Ngoài ra, luật bổ sung quy định về việc cấp thẻ BHYT điện tử; yêu cầu cơ quan BHXH thực hiện kiểm toán hàng năm báo cáo quyết toán quỹ BHYT, nhằm đảm bảo đồng bộ với Luật Bảo hiểm xã hội và tăng tính minh bạch.

Hướng tới mục tiêu giảm gánh nặng chi trực tiếp của người dân

Theo đại diện Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế), Luật sửa đổi lần này hướng tới mục tiêu lâu dài là giảm tỷ lệ chi trả trực tiếp từ tiền túi của người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ BHYT để đảm bảo an sinh xã hội.

Tính đến năm 2023, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đã đạt 93,35% dân số. Với những điểm mới từ 1/7/2025, Luật kỳ vọng tiếp tục tăng tỷ lệ bao phủ và giúp nhiều người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, chi phí hợp lý hơn.