Người lao động cần lưu ý gì khi tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thay đổi từ 1/7/2025?

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức có hiệu lực. Một trong những thay đổi quan trọng mà người lao động cũng như doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý là quy định mới về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Theo đó, thay vì chỉ tính trên lương cơ bản như trước, tiền lương đóng BHXH giờ đây được mở rộng hơn, phản ánh sát thực tế thu nhập của người lao động.

Cụ thể, căn cứ đóng bảo hiểm bắt buộc sẽ là tổng tiền lương tháng mà người lao động được hưởng, gồm: mức lương theo công việc hoặc chức danh, các khoản phụ cấp lương và khoản bổ sung khác – miễn là những khoản này được xác định rõ số tiền, trả ổn định hằng kỳ và không phụ thuộc vào năng suất hoặc đánh giá hiệu quả công việc. Những khoản mang tính biến động như thưởng, hoa hồng, hay thu nhập dựa trên kết quả làm việc sẽ không được tính vào phần lương đóng bảo hiểm.

Với người lao động ký hợp đồng theo giờ, ngày hoặc tuần, tiền lương đóng bảo hiểm sẽ được quy đổi sang mức lương tháng tương ứng với số giờ, ngày, hoặc tuần làm việc thực tế trong tháng. Trong khi đó, những người hưởng lương bằng ngoại tệ sẽ được quy đổi theo tỷ giá bình quân do Ngân hàng Nhà nước công bố tại thời điểm đầu mỗi kỳ nửa năm.

Với nhóm lao động đặc thù như người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố, nếu mức phụ cấp thấp hơn mức sàn quy định thì tiền lương tính bảo hiểm sẽ được nâng lên bằng mức tối thiểu theo quy định tại Luật.

Việc thay đổi cách tính tiền lương đóng BHXH lần này được đánh giá là bước tiến quan trọng, giúp làm rõ hơn bản chất đóng – hưởng của người lao động. Nếu như trước đây, nhiều doanh nghiệp tách nhỏ thu nhập thành các khoản “không chính thức” để giảm phần đóng bảo hiểm, thì từ 1/7/2025, cách làm này sẽ không còn phù hợp. Việc mở rộng phạm vi tính đóng bảo hiểm không chỉ làm tăng tính minh bạch, mà còn giúp người lao động được hưởng đúng – đủ các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí dựa trên thu nhập thực tế.

Từ nay đến thời điểm Luật có hiệu lực, người sử dụng lao động cần rà soát lại thang bảng lương, hợp đồng và các khoản chi cố định để đảm bảo đúng quy định mới. Trong khi đó, người lao động cũng nên chủ động tìm hiểu và yêu cầu doanh nghiệp làm rõ các khoản thu nhập được tính vào bảo hiểm. Việc nắm chắc cách tính lương mới không chỉ bảo vệ quyền lợi của bản thân, mà còn giúp cả hai bên phòng tránh những rủi ro pháp lý trong tương lai.