Một đề xuất thuế mới về giảm trừ gia cảnh giúp người dân thu nhập thấp và trung bình giảm áp lực

Bộ Tài chính mới đây đã công bố bản tổng hợp ý kiến góp ý cho dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi, trong đó ghi nhận nhiều kiến nghị quan trọng từ các bộ, ngành và địa phương liên quan đến việc nâng mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) và cải tiến biểu thuế lũy tiến hiện hành.

Theo đó, các bộ như Quốc phòng, Giao thông Vận tải, Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thông tin và Truyền thông… đều cho rằng mức GTGC hiện nay không còn phù hợp với thực tế đời sống, khi chi phí sinh hoạt và giá tiêu dùng liên tục tăng cao. Các đơn vị này đề xuất nên tính toán GTGC dựa trên mức lương tối thiểu vùng, một chỉ số phản ánh sát thực tế hơn vì đã được phân chia theo bốn vùng địa lý khác nhau. UBND tỉnh Bắc Giang cũng kiến nghị việc quy định GTGC cần tính đến đặc thù vùng, miền để đảm bảo tính công bằng và hợp lý.

Đáng chú ý, Bộ Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh rằng việc nâng GTGC là cần thiết trong bối cảnh lương cơ sở sẽ được điều chỉnh tăng từ ngày 1/7/2024. Việc này không chỉ giúp bảo đảm thu nhập khả dụng của người dân mà còn tạo sự đồng bộ với chính sách tiền lương mới của Chính phủ. Bộ Tài chính đã tiếp thu và đưa nội dung này vào dự thảo đề xuất xây dựng luật, đồng thời cho biết sẽ nghiên cứu chi tiết để trình khi luật được đưa vào chương trình chính thức của Quốc hội.

Song song với việc điều chỉnh GTGC, vấn đề cải cách biểu thuế TNCN hiện nay cũng thu hút nhiều sự quan tâm. Theo TS Châu Huy Quang, trong hồ sơ thẩm định dự án luật, Bộ Tư pháp đã đưa ra đề xuất cắt giảm số bậc thuế từ 7 bậc hiện tại xuống còn 3 đến 5 bậc, nhằm đơn giản hóa hệ thống thuế, tăng tính minh bạch và dễ tiếp cận cho người nộp thuế. Việc rút gọn số bậc thuế còn giúp khắc phục tình trạng những người có thu nhập trung bình – khá bị đẩy vào nhóm thuế cao, dẫn đến cảm giác gánh nặng thuế tăng đột ngột. Đồng thời, có thể cân nhắc điều chỉnh lại ngưỡng thu nhập chịu thuế theo hướng nâng cao mức khởi điểm của các bậc thấp, giãn khoảng cách giữa các bậc để mức thuế suất tăng dần một cách hợp lý hơn. Điều này không chỉ giảm áp lực thuế cho người thu nhập thấp và trung bình mà còn phù hợp hơn với bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang.

Từ một góc nhìn khác, TS Quang chỉ ra rằng mức thu nhập 80 triệu đồng/tháng hiện đã trở nên phổ biến ở các đô thị lớn đối với lực lượng lao động chất lượng cao như chuyên gia, nhà quản lý. Việc áp dụng mức thuế suất cao nhất 35% ngay từ ngưỡng này có thể làm giảm động lực làm việc và gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc thu hút nhân tài. Ông cho rằng cần xem xét lại biểu thuế lũy tiến theo hướng nâng ngưỡng áp dụng mức thuế suất cao. Cụ thể, có thể áp dụng mức thuế 25–35% cho phần thu nhập trên 200 triệu đồng/tháng thay vì trên 80 triệu như hiện tại, đồng thời bổ sung một bậc thuế riêng cho phần thu nhập vượt trên 400 triệu đồng/tháng – một mức thu nhập thuộc nhóm rất cao. Điều này không những đảm bảo nguyên tắc công bằng trong phân phối thu nhập mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ thất thu thuế từ nhóm đối tượng thu nhập cao.