Mấu chốt đầu tư
Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2018 (VBF 2018) tổ chức ngày 4/12 tại Hà Nội, ông Dominic Scriven - Chủ tịch Dragon Capital, Trưởng nhóm công tác thị trường vốn của VBF cho biết, quy mô của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam cuối năm 2018 có thể đạt khoảng 180 tỷ USD vốn hóa, thị trường trái phiếu chính phủ đạt khoảng 50 tỷ USD vốn hóa. Như vậy, thị trường có quy mô chung khoảng 230 tỷ USD, là mức vốn hóa khá lớn hiện nay. Chỉ số Vn-Index có thể lấy lại được mốc 1.000 điểm trong thời gian tới.
 |
| Ông Dominic Scriven - Chủ tịch Dragon Capital, Trưởng nhóm công tác thị trường vốn của VBF |
Theo Tổng cục Thống kê, trong 11 tháng năm 2018, vốn nước ngoài đầu tư trực tiếp vào Việt Nam là 16,5 tỷ USD, vốn gián tiếp đạt khoảng 7,6 tỷ USD. Ngoài ra, thông qua cổ phần hóa, thoái vốn trong hai năm trở lại đây, ngân sách nhà nước cũng đã thu về 10 tỷ USD, trong đó nhà đầu tư nước ngoài là đối tượng mua phần lớn lượng cổ phần của những đợt thoái vốn quy mô lớn như Vinamilk và Sabeco. Tuy nhiên, trong vấn đề sở hữu nước ngoài trên TTCK, Nhóm công tác thị trường vốn đã nêu lên nhiều thực trạng cần được xem xét xử lý.
Ông Dominic Scriven cho biết, hiện đang có sự chồng chéo không thống nhất giữa Luật Đầu tư và Luật Chứng khoán về địa vị pháp lý của các công ty đại chúng (bao gồm cả công ty niêm yết và chưa niêm yết) có tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên 51%. "Điểm mấu chốt là tỷ lệ sở hữu nước ngoài của các công ty này có thể thay đổi hàng ngày, hôm trước trên 51%, ngày hôm sau dưới 49%. Như vậy, quy định yêu cầu mọi hoạt động "mua cổ phần, phần vốn góp" dẫn đến sở hữu nước ngoài từ 51% trở lên đều phải đăng ký là bất hợp lý và không thể thực hiện được", ông Dominic Scriven nói.
Nhóm công tác thị trường vốn nhấn mạnh, sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài dù được cho phép không cho phép hay cho đến mức nào là tuỳ thuộc vào mỗi quốc gia. Tuy nhiên, đây là mấu chốt trong việc mời gọi đầu tư. Trên thực tế trong hầu hết thời gian của năm 2018, TTCK Việt đã chịu nhiều tác động trước các động thái của nhà đầu tư nước ngoài. Khi thị trường tăng điểm, khối ngoại đẩy mạnh mua ròng, tạo những hiệu ứng tích cực cho thị trường. Tuy nhiên, khi giá xuống, áp lực bán của khối ngoại cũng làm trầm trọng thêm xu hướng của thị trường, khiến các nhà đầu tư trong nước lao đao. Đáng chú ý, trong khi các TTCK khác đang phải chịu cảnh nhà đầu tư ngoại "tháo chạy" thì thị trường Việt vẫn hút được dòng tiền "khó tính" này.
Theo ông Dominic Scriven, trong 6 tháng đầu năm, các nhà đầu tư nước ngoài rút 5,6 tỷ USD khỏi thị trường Thái Lan, 3,7 tỷ USD khỏi Indonesia, 1,6 tỷ USD khỏi Philippines, nhưng lại đổ 1,5 tỷ USD đầu tư vào Việt Nam. "Điều này cho thấy nhà đầu tư nước ngoài vẫn còn lòng tin vào thị trường Việt. Xét về giá trị doanh nghiệp của Việt Nam, theo chúng tôi, chỉ số PE năm nay sẽ vào khoảng 10, 11 hay 12 lần, EPS trên 25%. Ngoài ra, mặt bằng giá chung của các công ty niêm yết tại Việt Nam vẫn khá hấp dẫn", ông Dominic Scriven nhấn mạnh.
Thu hút dòng vốn dài hạn
Chia sẻ về kế hoạch đầu tư năm 2019 cũng như trong trung hạn, ông Tetsu Funayama, Chủ tịch Mitsubishi Việt Nam cho biết, đơn vị này sẽ tập trung phát triển các lĩnh vực bán lẻ, đầu tư cơ sở hạ tầng và chăm sóc sức khỏe.
 |
| Ông Tetsu Funayama, Chủ tịch Mitsubishi Việt Nam |
"Ngoài dự định đầu tư phát triển các bệnh viện tại khu vực trung tâm cũng như địa phương theo hình thức hợp tác công tư (PPP), chúng tôi cũng có kế hoạch thành lập một liên doanh với Fast Retailing (một công ty thuộc Uniqlo) để mở cửa hàng Uniqlo đầu tiên tại TP. HCM vào tháng 10/2019 và tiếp sau đó là Hà Nội, trong đó Mitsubishi Việt Nam sẽ nắm giữ 25% trong liên doanh", ông Funayama tiết lộ.
Trong các lĩnh vực khác, ông Funayama cho hay, Mitsubishi dự định tham gia đầu tư dự án Sân bay quốc tế Long Thành, các lĩnh vực cảng biển, giao thông đô thị và xăng dầu. Ngoài ra, khả năng đầu tư vào ngành chế biến thực phẩm, dược phẩm, nông nghiệp công nghệ cao và tài chính với các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cũng được tính đến.
“Chúng tôi thực sự ấn tượng với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Các cơ hội sẽ mở ra khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng như các hiệp đinh thương mại tự do (FTA) khác được ký kết và thực thi, tạo đà cho tăng trưởng mạnh trong thời gian tới”, ông Tetsu Funayama nói.
 |
| TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Kinh tế thế giới, Trung tâm Thông tin dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF) |
Bình luận về những động thái trên, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Kinh tế thế giới, Trung tâm Thông tin dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF) cho rằng, đây là kết quả được trợ lực từ tác động của các FTA đã và đang chuẩn bị ký kết, giúp dung lượng thị trường được hưởng ưu đãi tăng lên, từ đó kích thích nhà đầu tư nước ngoài rót thêm vốn vào Việt Nam. Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc cũng được xem là yếu tố tạo sức đẩy dòng vốn FDI từ Trung Quốc và các thị trường khác sang Việt Nam. Đây là 2 yếu tố chính tác động tích cực tới thu hút FDI vào Việt Nam từ năm tới.
Đồng quan điểm, ông Sebastian Eckardt, chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định, với tâm lý tích cực của các nhà đầu tư nước ngoài, dòng vốn FDI đã tăng tốc trong năm 2018 và tiếp tục tăng mạnh trong quý đầu năm nay. Ngoài đầu tư vào cơ sở sản xuất kinh doanh, khối ngoại còn đẩy mạnh hoạt động trên thị trường chứng khoán.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho thấy, 11 tháng đầu năm 2018, tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 30,8 tỷ USD, bằng 93,2% so với cùng kỳ năm 2017. Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cũng cho thấy, riêng trong quý I/2018, nhà đầu tư ngoại đã rót gần 650 triệu USD dưới hình thức đầu tư gián tiếp thông qua mua cổ phần và góp vốn đầu tư tại các doanh nghiệp Việt Nam, tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm trước.
Nhìn nhận về xu hướng dòng vốn ngoại trong thời gian tới, TS. Trần Toàn Thắng tỏ ra khá thận trọng. “Nhà đầu tư nước ngoài thường đi trước đón đầu xu thế. Chẳng hạn, giai đoạn 2013-2014, vốn FDI tăng mạnh nhất bởi đây là thời điểm TPP và sau này là CPTPP được đàm phán tiến tới ký kết. Sau khi CPTPP được ký kết thì xu hướng sẽ giảm nếu không có động lực mới nào khác”, ông Thắng phân tích.
Theo ông Thắng, vấn đề hiện tại là làm sao thu hút được dòng vốn đầu tư dài hạn. Thời gian qua Chính phủ đã phát đi thông điệp cam kết đổi mới nhưng điều quan trọng là phải quyết liệt thực thi để tạo niềm tin cho nhà đầu tư.
 |
Với dòng vốn gián tiếp vào thị trường chứng khoán, TS. Thắng cho rằng, đầu tư tại Việt Nam mang lại lợi ích cao hơn so với mặt bằng chung của khu vực. Do đó, dòng vốn này sẽ tiếp tục được đổ vào thị trường trong thời gian tới. Dù vậy, hiện chưa có dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự trợ lực đối với VN-Index sau thời gian giảm mạnh vừa qua. Ngoài ra, những tồn tại trong định giá khi bán vốn nhà nước hay hạn chế tỷ lệ sở hữu (room) nhà đầu nước ngoài cũng được xem là những yếu tố ảnh hưởng tới dòng vốn này.
“Dòng vốn gián tiếp rất nhạy cảm với thông tin, nhất là trong bối cảnh khó lường của kinh tế thế giới. Tuy nhiên, khi sự liên thông giữa thị trường trong nước và quốc tế còn chưa nhiều, sự tích cực của thị trường trong nước sẽ là yếu tố thu hút các nhà đầu tư ngoại hơn là các biến động từ bên ngoài. Do đó, rất cần các động thái rõ ràng từ các cơ quan thực thi...”, ông Thắng nhấn mạnh.
Trang Nhi
Phiên bản di động