Theo số liệu khảo sát các ngân hàng thương mại đang hoạt động tại Việt Nam do Vietnam Report thực hiện vừa được công bố mới đây, 100% ngân hàng được hỏi cho biết, họ dự định sẽ hợp tác với các công ty Fintech trong lĩnh vực thanh toán nhằm hướng đến mục tiêu "thanh toán không tiền mặt".
Có thể thấy, trong 2 - 3 năm trở lại đây, sự xâm nhập của công nghệ vào lĩnh vực tài chính (Fintech) được xem như một trào lưu "hợp thời" trước bối cảnh công nghệ 4.0 phát triển toàn cầu và sự thay đổi hành vi online của khách hàng bao gồm hoạt động mua sắm, giải trí, mạng xã hội….
![]() |
Thanh toán điện tử qua Internet tăng khoảng 66% so với cùng kỳ. Ảnh minh họa |
Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cho rằng, xu thế này có thể gây nên một số tác động tiêu cực đến hoạt động của ngành ngân hàng, chẳng hạn như phải đối mặt với tình trạng công nghệ, vốn, nhận sự còn hạn chế.
Các vấn đề an ninh tài chính, bảo mật khách hàng vẫn còn nhiều lo ngại. Việc thanh toán trực tuyến hay thanh toán qua di động sẽ thúc đẩy một nền kinh tế sử dụng ít tiền mặt, thuận tiện hơn, tuy nhiên vấn đề bảo mật và an ninh được người dùng quan tâm nhiều hơn, nhất là khi các vụ lừa đảo, mất tiền trong tài khoản ngân hàng… đang ngày càng gia tăng.
Tại Việt Nam dự kiến sẽ có gần 100 công ty Fintech tham gia, đòi hỏi cần có cơ chế pháp luật để quản lý hoạt động của các công ty này. Những thực tế này buộc NHNN phải có quan sát và điều chỉnh kịp thời để giảm thiểu tối đa các rủi ro tài chính có thể xảy ra.
Trong năm 2018, thanh toán qua kênh Internet đạt hơn 255 triệu giao dịch với giá trị khoảng 16 triệu tỉ đồng. Trong đó, thanh toán qua kênh điện thoại di động là hơn 185 triệu giao dịch, với giá trị khoảng 1,86 triệu tỉ đồng, với mức độ tăng trưởng nhanh hơn các kênh khác.
Với những con số ấn tượng này, theo ông Phạm Tiến Dũng – Vụ trưởng vụ thanh toán NHNN cho biết, thanh toán qua điện thoại di động tại Việt Nam được báo Nikkei Asia Review đánh giá đã vượt qua Singapore và Malaysia trong cuộc đua "không tiền mặt". Còn theo khảo sát tiêu dùng toàn cầu năm 2018 của PwC đối với 27 nước/vùng lãnh thổ, Việt Nam là thị trường tăng trưởng nhanh nhất về thanh toán di động.
Ngoài ra, NHNN cũng sẽ tiếp tục áp dụng nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt như hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách phát triển thanh toán không dùng tiền mặt; trình Chính phủ đề án xây dựng cơ chế quản lý thử nghiệm cho hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng...
Việc yêu cầu phải có tài khoản ngân hàng để định danh khi giao dịch bằng ví điện tử nhằm bảo vệ khách hàng chứ không phải siết. Dù vậy, NHNN cũng đang nghiên cứu "hướng mở" là cho nạp tiền vào ví điện tử không qua tài khoản ngân hàng. Chẳng hạn, thay vì phải nạp tiền vào ví trực tiếp từ tài khoản như hiện nay, người dùng có thể mang tiền mặt ra đại lý, đại lý sẽ nạp tiền vào tài khoản ví cho người dùng.
Cũng theo ông Dũng, ngoài việc đảm bảo chất lượng hàng hóa tốt, nhà cung cấp không nên tính toán đến mức sợ mất phí cho ngân hàng. Các bên cũng nên bắt tay nhau, giảm phí để kích thích thanh toán không dùng tiền mặt.
Tuy nhiên, phải có điều kiện ràng buộc chặt chẽ với các đại lý để tránh việc lách luật. NHNN cũng sẽ đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, nhất là thanh toán trên di động với mục tiêu khách hàng phải được trải nghiệm và được mang lại lợi ích tốt nhất.
Thu Hoài