Sự thật đáng sợ đằng sau cuộc cách mạng AI nghìn tỷ USD

Cú sốc trong các phòng lab

Chúng ta đang chứng kiến một sự bùng nổ kinh tế phi thường do AI thúc đẩy. Thị trường chứng khoán liên tục lập đỉnh và hàng trăm tỷ USD đang được đổ vào các trung tâm dữ liệu. Tất cả đều dựa trên một niềm tin rằng AI sẽ sớm tạo ra một cuộc cách mạng về năng suất.

Một nghiên cứu đột phá gần đây cho thấy một kết quả gây sốc: trong lĩnh vực lập trình, nơi AI được cho là có năng lực vượt trội nhất, các nhà phát triển phần mềm giàu kinh nghiệm khi sử dụng AI lại làm việc chậm hơn 20% so với khi không có nó.

Nghiên cứu về hiệu suất của AI trong môi trường thực tế đã khiến chính các nhà nghiên cứu phải kinh ngạc. Nate Rush, một tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi thậm chí còn không nghĩ đến khả năng AI làm chậm lại tiến trình."

Về mặt công nghệ, câu trả lời nằm ở khoảng cách giữa năng lực và độ tin cậy. Các mô hình AI hiện tại có thể thực hiện một loạt nhiệm vụ ấn tượng, nhưng chúng không thể hoàn thành chúng với sự nhất quán và chính xác tuyệt đối.

Trong trường hợp của lập trình, AI có thể tạo ra các đoạn mã một cách nhanh chóng, nhưng thường đi kèm với những lỗi nhỏ hoặc sự hiểu sai tinh vi về yêu cầu.

Điều này buộc các lập trình viên giàu kinh nghiệm phải dành rất nhiều thời gian để rà soát, kiểm tra và sửa lại đoạn mã đó. Một người tham gia đã mô tả quá trình này giống như "phải kè kè giám sát một lập trình viên mới vào nghề nhưng quá tự tin". Cuối cùng, thời gian để sửa lỗi còn nhiều hơn cả thời gian tự viết mã từ đầu.

Vấn đề này giải thích tại sao các nghiên cứu từ MIT và McKinsey cũng cho thấy hầu hết các công ty áp dụng AI tạo sinh đều không ghi nhận được bất kỳ tác động hữu hình nào đến lợi nhuận. Công ty tư vấn Gartner gần đây đã tuyên bố rằng AI đã chính thức bước vào giai đoạn "vực thẳm của sự vỡ mộng".

Đường cong chữ J hay tốc độ phát triển đang chậm lại?

Phe lạc quan cho rằng đây chỉ là giai đoạn đầu của "đường cong chữ J năng suất", một lý thuyết kinh tế cho rằng năng suất ban đầu sẽ giảm khi các doanh nghiệp vật lộn để tích hợp công nghệ mới, trước khi tăng vọt sau đó. Lấy ví dụ về điện, phải mất nhiều thập kỷ sau khi được phát minh để nó thực sự tạo ra đột phá về năng suất trong các nhà máy.

Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy sự tiến bộ của AI đang chậm lại. Các mô hình mới hơn như GPT-5, dù tốn kém hơn nhiều để phát triển, lại chỉ cho thấy những cải tiến khiêm tốn so với các phiên bản trước.

Một cuộc khảo sát gần đây với các nhà nghiên cứu AI cho thấy hơn ba phần tư tin rằng các phương pháp tiếp cận hiện tại không chắc có thể tạo ra một hệ thống ngang bằng trí thông minh của con người.

Sự khác biệt của tình hình hiện tại là AI dường như đang chống đỡ cho toàn bộ nền kinh tế Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sự thịnh vượng này phần lớn vẫn chưa hiện thực hóa ở đâu ngoài giá cổ phiếu.

Theo ước tính, các gã khổng lồ công nghệ chi tổng cộng 560 tỷ USD cho AI kể từ đầu năm 2024, nhưng chỉ mang lại 35 tỷ USD doanh thu liên quan đến AI vào cuối năm nay. Các nhà đầu tư đang đặt cược rất nhiều vào tương lai, nhưng nếu niềm tin đó sụp đổ, một đợt tháo chạy hàng loạt có thể xảy ra.