Sinh trắc học và "cuộc thanh lọc" tài khoản ngân hàng quy mô chưa từng có

86 triệu tài khoản có nguy cơ bị khóa vì chưa xác thực sinh trắc học

Trong khuôn khổ buổi họp báo ngày 2/6 công bố chương trình "Ngày không tiền mặt 2025" với chủ đề "Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số", đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã công bố loạt động thái mạnh tay nhằm tăng cường bảo mật và ngăn chặn các hành vi gian lận trong hệ thống tài chính. Sự kiện được tổ chức với sự chỉ đạo của NHNN và UBND TP.HCM, phối hợp giữa Vụ Thanh toán (NHNN), Thời báo Ngân hàng, báo Tuổi Trẻ cùng các đơn vị liên quan như Sở Công Thương TP.HCM và Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas).

Tại buổi họp báo, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN, cho biết hiện cả nước có khoảng 200 triệu tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, sau quá trình rà soát và xác thực sinh trắc học, chỉ còn 113 triệu tài khoản cá nhân và hơn 711.000 tài khoản tổ chức được xác minh chính chủ. Những tài khoản không thực hiện xác thực được đánh giá là "chết", "ngủ đông", thậm chí có thể đã được sử dụng vào mục đích gian lận. Theo kế hoạch, từ tháng 9/2025, các ngân hàng sẽ tiến hành đóng toàn bộ tài khoản chưa xác thực sinh trắc học, nhằm phòng ngừa nguy cơ lừa đảo và đảm bảo an toàn hệ thống.

Ông Tuấn nhấn mạnh rằng sự gia tăng của các loại hình tội phạm công nghệ đòi hỏi các tổ chức tài chính, đặc biệt là ngân hàng, phải nâng cao ý thức đầu tư vào các giải pháp công nghệ bảo mật tiên tiến. Trong khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang được sử dụng rộng rãi để cải thiện sản phẩm và trải nghiệm khách hàng, tội phạm mạng cũng đang khai thác AI để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi hơn. Do đó, NHNN sẽ sớm ban hành quy định yêu cầu dừng cung cấp dịch vụ trên môi trường số đối với các tổ chức không đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn quốc tế. Cuộc chiến với tội phạm công nghệ, theo ông, là "cuộc chiến không điểm dừng", đòi hỏi toàn ngành ngân hàng phải liên tục cập nhật và siết chặt các tiêu chuẩn vận hành.

Trong bối cảnh hiện nay, yêu cầu xác minh chính chủ trong các giao dịch tại ngân hàng – từ chuyển tiền, rút tiền đến mở tài khoản – đang trở thành mối quan tâm lớn. Ông Tuấn cho biết, đối với giao dịch tại quầy, người rút tiền không bắt buộc phải xuất trình dữ liệu sinh trắc học nhưng vẫn phải có giấy tờ tùy thân hợp lệ. Tuy nhiên, việc xác minh danh tính chủ yếu vẫn dựa vào quan sát trực tiếp của giao dịch viên, dẫn đến áp lực lớn cho nhân sự ngân hàng, buộc họ kiêm nhiệm cả vai trò như lực lượng chức năng trong việc phát hiện giấy tờ giả mạo.

Để khắc phục tình trạng này, NHNN đang hướng đến việc áp dụng công nghệ xác thực bằng cách so sánh trực tiếp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, giúp đảm bảo tính chính xác, đồng thời giảm gánh nặng cho nhân viên. Khách hàng cũng được khuyến khích sử dụng căn cước công dân gắn chip hoặc ứng dụng VNeID để thực hiện giao dịch trực tiếp tại quầy một cách an toàn và thuận tiện hơn.

Đối với các tổ chức mở tài khoản ngân hàng, quy trình sắp tới sẽ được siết chặt đáng kể. Theo đó, ngân hàng sẽ không tiếp nhận hồ sơ mở tài khoản qua đường bưu điện, không chấp nhận ủy quyền nếu không có căn cứ xác thực rõ ràng. Tổ chức cần cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý và đăng ký kinh doanh hợp pháp thì mới đủ điều kiện để mở tài khoản.

Những thay đổi này nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động mở và sử dụng tài khoản ngân hàng, giảm thiểu rủi ro lạm dụng tài khoản cho các hành vi gian lận, rửa tiền hoặc trốn thuế. Đồng thời, đây cũng là bước tiến quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số toàn diện của ngành ngân hàng Việt Nam, lấy bảo mật, minh bạch và an toàn làm nền tảng phát triển bền vững.

Ngành ngân hàng tung gói vay siêu lớn hỗ trợ công nghệ, đổi mới sáng tạo

Tại sự kiện “Ngày chuyển đổi số ngành ngân hàng năm 2025” diễn ra ngày 29/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chính thức công bố gói tín dụng quy mô lớn trị giá 500.000 tỷ đồng. Gói vay đặc biệt này sẽ tập trung hỗ trợ các lĩnh vực then chốt như khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và các dự án hạ tầng trọng yếu gồm giao thông, điện lực và hạ tầng số.

Phát biểu tại sự kiện, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết đã có 21 ngân hàng thương mại tham gia chương trình và sẵn sàng nguồn lực để triển khai. Đáng chú ý, lãi suất áp dụng cho gói vay này sẽ ưu đãi hơn ít nhất 1%/năm so với mặt bằng cho vay trung và dài hạn hiện nay. Bà Hồng nhấn mạnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để sớm ban hành hướng dẫn, đảm bảo các ngân hàng có cơ sở pháp lý đầy đủ và thuận lợi trong quá trình giải ngân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao sự chủ động và quyết liệt của ngành ngân hàng khi chuẩn bị và công bố chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng. Theo Thủ tướng, chương trình này là minh chứng cụ thể cho việc triển khai hiệu quả Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế. Ông gọi đây là “tấm lòng” và nỗ lực lớn của toàn ngành ngân hàng, đặc biệt là vai trò dẫn dắt của Ngân hàng Nhà nước.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần hành động rõ ràng: “Nói là làm, cam kết phải thực hiện, ra sản phẩm cụ thể, hiệu quả đo đếm được”. Ông đề nghị ngành ngân hàng sớm triển khai chương trình với quy trình quản lý linh hoạt, thiết kế chính sách có đầu ra rõ ràng và có khả năng tiếp cận thực tế. Trọng tâm là tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp mạnh dạn tiếp cận vốn, đưa dòng tiền vào các hoạt động kinh tế thiết thực.

Liên quan đến lãi suất, Thủ tướng đề nghị các ngân hàng tiếp tục nỗ lực tiết giảm chi phí hoạt động và chia sẻ thêm với khách hàng. Ông kỳ vọng mức lãi suất ưu đãi có thể thấp hơn ít nhất 1,5%/năm so với mặt bằng chung hiện tại, nhằm tăng sức hấp dẫn và hiệu quả thực tế của gói tín dụng này.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đến các doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động trên cả nước. Ông yêu cầu các cơ quan chức năng nghiên cứu cơ chế hỗ trợ riêng, giúp nhóm doanh nghiệp này tiếp cận vốn vay ngân hàng dễ dàng hơn để có thể chuyển đổi số, đổi mới công nghệ và đóng góp hiệu quả cho ngân sách quốc gia.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, bên cạnh việc bơm vốn hỗ trợ nền kinh tế số, Ngân hàng Nhà nước cũng đang tích cực hoàn thiện khung pháp lý và đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật số ngành ngân hàng. Mục tiêu là xây dựng một hệ sinh thái ngân hàng hiện đại, an toàn và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Việc triển khai gói tín dụng quy mô lớn cho thấy ngành ngân hàng đang đóng vai trò tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Đây không chỉ là giải pháp tài chính, mà còn là bước đi chiến lược để kết nối nguồn vốn với đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế Việt Nam.