Rời công việc nhà nước, người nông dân Lào Cai vươn lên thành tỷ phú nhờ công thức chăn nuôi "5–3" độc đáo, thu về 4 tỷ đồng mỗi năm

Từ cán bộ nhà nước đến “tỷ phú nông dân” Lào Cai

Từng là cán bộ công tác tại UBND tỉnh Lào Cai, anh Phan Nhật Quang – nay là Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Xuân Tiến, xã Xuân Quang đã chọn rời công sở, về quê lập nghiệp bằng đôi tay và niềm tin của một người nông dân hiện đại. Hơn hai thập kỷ sau, anh trở thành tỷ phú nhờ mô hình chăn nuôi gà thả vườn “5 chung, 3 riêng”, được xem là một trong những mô hình tiên phong về kinh tế hợp tác gắn với chuyển đổi số trong nông nghiệp.

Sinh năm 1970, tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý kinh tế (Đại học Nông Lâm Thái Nguyên), anh Quang từng công tác tại UBND tỉnh. Nhưng chỉ sau bốn năm, anh quyết định rời biên chế để khởi nghiệp bằng việc mở cơ sở chế biến chè Xuân Quang. Tuy nhiên, dự án đầu tay thất bại do thiếu kinh nghiệm và thị trường còn hạn chế. Không bỏ cuộc, anh tiếp tục thử sức ở nhiều nghề khác, trước khi tìm được hướng đi phù hợp với bản thân và vùng đất quê hương: chăn nuôi gà thả vườn.

Năm 2008, anh cùng một số hộ dân thành lập HTX Quý Hiền, nuôi 200.000 con gà đặc sản. Sau gần 10 năm tích lũy kinh nghiệm, anh tách ra lập HTX Xuân Tiến (2017) với 12 thành viên, tập trung vào các giống gà ri, gà ác, gà Mía và gà đen bản địa. Từ đó, mô hình “5 chung, 3 riêng” ra đời với nguyên tắc vận hành vừa đảm bảo tính liên kết, vừa phát huy tính chủ động của từng xã viên.

Cụ thể, “5 chung” gồm chung đường, chung mua, chung bán, chung tiền, chung chia sẻ. Còn “3 riêng” là riêng cơ sở sản xuất, riêng tổ chức lao động và riêng hạch toán. Cách làm này giúp HTX hoạt động hiệu quả, tối ưu nguồn lực và giảm rủi ro. Nhờ mua chung vật tư, HTX tiết kiệm đáng kể chi phí, đồng thời đảm bảo chất lượng đồng đều cho sản phẩm. Trong khi đó, việc “chung bán” giúp ổn định đầu ra, tránh tình trạng dồn hàng.

Kết hợp công nghệ và hợp tác để vươn lên

Bên trong trang trại rộng hàng hecta, camera, cảm biến, hệ thống quạt gió và máng ăn uống tự động được lắp đặt khắp nơi. Từ căn nhà nhỏ giữa khu chăn nuôi, anh Quang có thể quan sát từng chuyển động của hàng nghìn con gà trên màn hình.

“Trước đây, đi nhập hàng phải ôm cả cục tiền, giờ chỉ cần vài thao tác trên điện thoại. Khách hàng đến bắt gà cũng được hướng dẫn qua Google Maps”, anh Quang chia sẻ.

Không chỉ quản lý sản xuất, HTX còn triển khai chuyển đổi số toàn diện trong giao dịch, quản lý đơn hàng, truy xuất nguồn gốc và liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Nhờ cách vận hành bài bản, mỗi năm HTX Xuân Tiến cung cấp ra thị trường 400–500 tấn gà thịt, doanh thu trên 40 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 4 tỷ đồng/năm. Thu nhập bình quân của xã viên đạt 200 triệu đến hơn 2 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho 40 lao động địa phương với mức lương 7–8 triệu đồng/tháng.

Để duy trì hiệu quả, HTX tổ chức 3 lớp tập huấn kỹ thuật mỗi năm, phối hợp với các công ty thú y lớn, cập nhật kiến thức về phòng bệnh, tiêm phòng và xử lý môi trường. Đặc biệt, việc áp dụng công nghệ tự động hóa và giám sát từ xa giúp giảm 30% chi phí nhân công, nâng cao năng suất, đồng thời đảm bảo an toàn sinh học – yếu tố sống còn của chăn nuôi hiện đại.

Với những đóng góp tích cực, năm 2019, anh Phan Nhật Quang được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phát triển mô hình kinh tế hợp tác và giúp đỡ nhiều hộ nông dân thoát nghèo.