Quyết định này vừa giúp hàng nghìn chủ hộ giữ lại quyền lợi bảo hiểm xã hội

Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH 2024 (Luật số 41/2024/QH15) có hiệu lực thi hành. Đây được coi là một giải pháp kịp thời nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hàng nghìn chủ hộ đã chủ động tham gia BHXH trước thời điểm chính sách có hiệu lực.

Theo Nghị quyết, chủ hộ kinh doanh đã tham gia BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 sẽ được ghi nhận thời gian đóng BHXH để làm căn cứ giải quyết các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động… theo đúng quy định của pháp luật về BHXH. Trường hợp chủ hộ đã đủ điều kiện hưởng các chế độ trước thời điểm này, thì sẽ được giải quyết kể từ thời điểm đủ điều kiện theo quy định.

Chính phủ được giao trách nhiệm tổ chức thực hiện Nghị quyết, chỉ đạo cơ quan chức năng tháo gỡ vướng mắc phát sinh và đảm bảo không để người tham gia bị thiệt thòi về quyền lợi. Đồng thời, kết quả triển khai sẽ được tổng hợp trong báo cáo thực hiện chính sách, chế độ BHXH và tình hình sử dụng quỹ BHXH định kỳ theo Luật.

Bên cạnh đó, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn ĐBQH, đại biểu Quốc hội và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ giám sát việc thực hiện Nghị quyết này trong phạm vi chức năng, quyền hạn được giao.

Nghị quyết chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, cùng thời điểm Luật BHXH 2024 bắt đầu được áp dụng. Luật mới mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc, trong đó có cả chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh, là nhóm trước đây chỉ được phép tham gia BHXH tự nguyện.

Theo thống kê từ BHXH Việt Nam, tính đến hết ngày 31/5/2023, đã có 3.567 chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc, với tổng số tiền đóng khoảng 113 tỷ đồng. Trong số này gồm có: 9.648 lượt được chi trả chế độ ốm đau, thai sản, tổng số tiền 13,28 tỷ đồng; 275 trường hợp được giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất, với số tiền 32,84 tỷ đồng; 397 người hưởng BHXH một lần, tương ứng 9,328 tỷ đồng; 1 trường hợp hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp với số tiền 21,55 triệu đồng.

Tuy nhiên, việc các cơ quan BHXH thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh trong thời gian trước đây là chưa đúng quy định pháp luật, do chủ hộ chưa thuộc diện bắt buộc theo Luật BHXH 2014. Vì vậy, các bên liên quan đã thống nhất chủ trương ghi nhận thời gian đã đóng để bảo đảm quyền lợi cho người tham gia, thay vì hủy bỏ hoặc hoàn trả.

Quyết định này được đánh giá là một bước đi phù hợp, thể hiện nguyên tắc bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân và khuyến khích sự chủ động tham gia BHXH, đặc biệt trong bối cảnh Luật BHXH 2024 đang từng bước mở rộng độ bao phủ an sinh cho khu vực kinh tế phi chính thức.