Loại nước mát gan, tốt tiêu hóa nhưng "sợ" nhất một nguyên liệu, kết hợp có thể gây hại tim mạch
Loại nước dân dã giúp thanh nhiệt, mát gan và hỗ trợ tiêu hóa, nhưng nếu kết hợp sai với một nguyên liệu quen thuộc có thể gây hại sức khỏe nghiêm trọng.
Ở nhiều vùng quê Việt Nam, hình ảnh ấm nước vối nghi ngút khói đặt giữa bàn uống nước đã trở thành nét văn hóa quen thuộc. Từ lá vối hoặc nụ vối, người dân đun sôi thành thứ nước vàng nhạt, vị hơi đắng ở đầu lưỡi nhưng ngọt hậu, hương thơm dễ chịu.
Theo y học cổ truyền, nước vối có tính mát, vị đắng nhẹ, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu, tiêu viêm, cải thiện tình trạng đầy bụng, ăn không tiêu. Những ngày hè nóng bức, một cốc nước vối mát lành không chỉ giải khát mà còn giúp cơ thể phục hồi năng lượng, giảm cảm giác mệt mỏi.
Không chỉ trong Đông y, các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng nước vối chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ gan, giảm mỡ máu và giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Nhờ những lợi ích này, nhiều gia đình duy trì thói quen uống nước vối hằng ngày như một biện pháp bảo vệ sức khỏe lâu dài.
"Đại kỵ" với cam thảo: Hiểu sai có thể rước họa
Ít ai biết rằng, dù tốt nhưng nước vối lại "kỵ" một loại nguyên liệu phổ biến: cam thảo. Đây là vị thuốc Đông y có vị ngọt, tính bình, thường được dùng để bổ khí, điều hòa các vị thuốc khác, cải thiện vị giác và hỗ trợ điều trị một số bệnh.
Tuy nhiên, cam thảo chứa hoạt chất glycyrrhizin là một chất có khả năng giữ muối và nước trong cơ thể. Điều này khiến huyết áp tăng, dễ gây phù nề và tạo gánh nặng cho tim mạch.
Trong khi đó, nước vối lại có tác dụng lợi tiểu mạnh giúp đào thải bớt muối và nước ra khỏi cơ thể. Khi uống chung, hai công năng này xung đột: một bên giữ nước, một bên đào thải. Sự "đối nghịch" này có thể dẫn đến rối loạn điện giải, làm tim đập nhanh, khó thở, chóng mặt, thậm chí nguy hiểm nếu duy trì trong thời gian dài.
Không chỉ làm giảm hiệu quả của cả hai, sự kết hợp này còn gây áp lực lên thận và hệ tuần hoàn, đặc biệt nguy hiểm với người mắc bệnh nền.
Những điều cần lưu ý khi uống nước vối
Ai cần tuyệt đối tránh?
Các chuyên gia khuyến cáo, nhóm đối tượng sau cần tránh tuyệt đối việc uống nước vối kèm cam thảo:
Người cao tuổi
Người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, suy thận, suy tim
Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú
Người đang sử dụng thuốc Đông y hoặc Tây y có chứa thành phần cam thảo
Ngay cả người khỏe mạnh, nếu uống đồng thời hai loại này trong thời gian dài, cũng có nguy cơ gặp các vấn đề như mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, phù nề tay chân.
Nếu vì lý do nào đó buộc phải dùng cả hai, thời điểm uống nên cách nhau ít nhất 4–6 giờ và cần có sự tư vấn từ bác sĩ hoặc lương y để tránh tương tác bất lợi.
Bí quyết uống nước vối đúng cách để tốt cho sức khỏe
Nước vối là thức uống lành mạnh nếu biết sử dụng đúng cách:
Đun vừa phải, không quá đặc
Nước quá đặc có thể gây kích ứng dạ dày và làm mất cân bằng điện giải.
Không uống khi đói
Tính mát và vị đắng nhẹ của nước vối có thể khiến bụng cồn cào, khó chịu nếu uống lúc bụng rỗng.
Sử dụng nguyên liệu sạch: Nụ hoặc lá vối tươi cần được rửa kỹ, đun sôi đủ thời gian để loại bỏ tạp chất và vi khuẩn.
Theo dõi phản ứng cơ thể: Người có huyết áp thấp hoặc cơ địa nhạy cảm nên bắt đầu với lượng nhỏ để xem cơ thể có phù hợp không.
Tuyệt đối không pha chung với cam thảo: Dù ở dạng trà, chè, nước giải khát hay bài thuốc dân gian, sự kết hợp này đều tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe.
Nước vối là món quà giản dị từ thiên nhiên, vừa thơm ngon vừa mang nhiều lợi ích cho tiêu hóa, gan và hệ tim mạch. Thế nhưng, chỉ một chút thiếu hiểu biết khi kết hợp với cam thảo cũng có thể biến thức uống này thành "con dao hai lưỡi". Giữ nguyên sự thuần khiết của nước vối, uống đúng cách và đúng liều lượng, bạn sẽ tận hưởng trọn vẹn hương vị mát lành và những giá trị sức khỏe mà nó mang lại.