Nuôi trai lấy ngọc ở Quảng Ninh: Hướng làm giàu bền vững gắn với du lịch và thương hiệu địa phương

Từ tiềm năng biển đến thương hiệu “Ngọc trai Hạ Long OCOP”

Quảng Ninh – vùng biển rộng lớn, nước trong, ít sóng lớn, được đánh giá là một trong những địa phương lý tưởng cho nghề nuôi trai cấy ngọc ở Việt Nam. Những năm gần đây, tỉnh đã định hướng phát triển mô hình nuôi trai kết hợp du lịch sinh thái, đưa sản phẩm ngọc trai vào nhóm OCOP, vừa tạo sinh kế, vừa nâng cao giá trị thủy sản.

Trung tâm Xúc tiến và Phát triển Công Thương Quảng Ninh (QNITRADE) thông tin, nghề nuôi trai đã tạo việc làm cho hàng nghìn lao động: Từ kỹ thuật viên cấy nhân, người nuôi, thợ chế tác cho đến nhân viên du lịch và bán hàng. Ngọc trai Hạ Long OCOP được ví như “viên ngọc quý của biển Đông Bắc”, góp phần đưa hình ảnh Quảng Ninh ra thế giới.

Tại Quảng Ninh thường xuyên tổ chức các tour tham quan tại làng chài Vung Viêng, nơi du khách được tận mắt chứng kiến quy trình cấy nhân, nuôi và thu hoạch ngọc trai. Đây là mô hình du lịch trải nghiệm độc đáo, kết hợp sản xuất với quảng bá văn hóa địa phương.

Hướng tới phát triển bền vững và xây dựng thương hiệu mạnh

Nếu trước kia người dân chỉ trông chờ vào trai tự nhiên, mất hàng năm trời mới có thể thu được ngọc, thì nay công nghệ cấy nhân nhân tạo giúp tăng năng suất và chất lượng vượt trội.

Kể từ năm 1995, Quảng Ninh đã tiếp nhận kỹ thuật nuôi cấy ngọc tiên tiến từ Nhật Bản. Các cơ sở nuôi trên Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long hiện áp dụng quy trình khép kín: chọn trai đạt kích thước tiêu chuẩn, cấy hạt nhân vào mô tế bào, sau đó đưa vào lồng nuôi chuyên biệt trong vùng nước ổn định để ngọc phát triển.

Nhờ quy trình chuẩn hóa, tỷ lệ trai ngậm ngọc đạt khoảng 60%, trong đó 80–85% viên ngọc đạt chất lượng thương phẩm. Những viên ngọc trai Quảng Ninh có độ sáng, bóng và màu sắc tự nhiên, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu và chế tác trang sức cao cấp.

Theo (QNITRADE), để ngành này phát triển bền vững, địa phương đang chú trọng ứng dụng công nghệ sinh học kết hợp quản lý nguồn nước sạch cho vùng nuôi, đồng thời xây dựng chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu tập thể “Ngọc trai Hạ Long” nhằm nâng tầm giá trị sản phẩm.

Song song với đó, Quảng Ninh đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP, mở rộng hợp tác xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, đồng thời gắn kết nghề nuôi trai với du lịch trải nghiệm và sản phẩm lưu niệm, từng bước đưa ngọc trai trở thành biểu tượng văn hóa – du lịch đặc trưng của vùng biển Hạ Long.

Nghề nuôi trai cấy ngọc ở Quảng Ninh là hình mẫu của phát triển kinh tế xanh, kết hợp bảo tồn thiên nhiên – tạo sinh kế – xây dựng thương hiệu địa phương. Nếu được tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, đầu tư công nghệ chế tác và đẩy mạnh xúc tiến thương mại, ngọc trai Quảng Ninh hoàn toàn có thể vươn tầm quốc tế – trở thành niềm tự hào của ngành thủy sản Việt Nam và biểu tượng tinh tế của du lịch biển miền Bắc.