Nước cờ táo bạo của Trung Quốc để 'hạ nhiệt' cuộc đua AI

Giải pháp cắt giảm 90% điện năng làm mát

Trong bối cảnh cuộc đua AI khiến nhu cầu về sức mạnh tính toán và năng lượng tăng vọt, một công ty Trung Quốc đang thực hiện một giải pháp táo bạo khi nhấn chìm các trung tâm dữ liệu xuống đáy biển.

Dự án ngoài khơi Thượng Hải này hứa hẹn sẽ thay đổi cuộc chơi bằng cách khai thác sức mạnh làm mát tự nhiên của đại dương.

Tại một bến tàu gần thành phố, các kỹ sư đang hoàn thiện những khoang chứa máy chủ khổng lồ, chuẩn bị cho một bước đột phá về hạ tầng công nghệ. Tuy nhiên, đằng sau tham vọng này là những câu hỏi lớn về tác động sinh thái và tính khả thi thương mại.

Các trung tâm dữ liệu, "bộ não" của thế giới số, vốn khét tiếng vì ngốn điện và tỏa ra lượng nhiệt khổng lồ. Việc giữ cho hàng ngàn máy chủ hoạt động ở nhiệt độ tối ưu đòi hỏi các hệ thống làm mát phức tạp, tiêu tốn phần lớn năng lượng vận hành.

Ông Yang Ye thuộc công ty Highlander, đơn vị phát triển dự án, chia sẻ: "Các hoạt động dưới nước có những lợi thế cố hữu."

Thay vì dùng quạt hay hệ thống bay hơi nước tốn kém, các máy chủ dưới biển được dòng hải lưu lạnh giá làm mát một cách tự nhiên. Theo ông Yang, giải pháp này có thể tiết kiệm khoảng 90% năng lượng tiêu thụ cho việc làm mát so với các trung tâm trên cạn.

Ý tưởng này không hoàn toàn mới. Microsoft đã từng thử nghiệm thành công với Dự án Natick ngoài khơi Scotland vào năm 2018. Tuy nhiên, dự án của Trung Quốc, dự kiến hoàn thành vào giữa tháng 10, là một trong những nỗ lực thương mại hóa quy mô lớn đầu tiên trên thế giới.

Với các khách hàng ban đầu là China Telecom và một công ty điện toán AI quốc doanh, dự án này là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Bắc Kinh nhằm giảm dấu chân carbon cho ngành công nghệ.

Rào cản giữa tham vọng và thực tế

Dù tiềm năng là rất lớn, việc đưa trung tâm dữ liệu xuống đáy biển phải đối mặt với vô số thách thức.

Thách thức rõ ràng nhất là bảo vệ thiết bị điện tử khỏi môi trường nước mặn ăn mòn. Dự án sử dụng một lớp vỏ thép kiên cố được phủ một hợp chất bảo vệ chứa các mảnh thủy tinh. Việc kết nối internet từ ngoài khơi vào đất liền cũng phức tạp hơn nhiều. Các nhà nghiên cứu thậm chí còn chỉ ra nguy cơ bị tấn công bằng sóng âm, một hình thức tấn công đặc thù của môi trường nước.

Bên cạnh các rào cản kỹ thuật, những câu hỏi về tác động sinh thái vẫn chưa có lời giải đáp thỏa đáng.

Việc các trung tâm dữ liệu liên tục tỏa nhiệt ra môi trường nước xung quanh có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển. Nhà sinh thái học biển Andrew Want cho biết: "Đây là những điều chưa thể khẳng định vào lúc này, vẫn chưa có đủ nghiên cứu được tiến hành."

Dù Highlander khẳng định dự án thử nghiệm trước đó cho thấy nhiệt độ nước vẫn trong ngưỡng an toàn, các chuyên gia cảnh báo vấn đề ô nhiễm nhiệt sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi quy mô dự án được mở rộng.

Chuyên gia Shaolei Ren từ Đại học California nhận định, các trung tâm dữ liệu dưới nước có thể sẽ không thay thế hoàn toàn các trung tâm truyền thống, nhưng sẽ là một giải pháp bổ sung cho một số phân khúc thích hợp.