Công nghệ nhà máy Trung Quốc khiến CEO phương Tây “sốc”

Tự động hóa đưa Trung Quốc thành cường quốc công nghệ

Những chuyến công tác đến Trung Quốc đang để lại ấn tượng mạnh mẽ cho nhiều CEO phương Tây. Jim Farley – CEO Ford, thừa nhận cảm thấy “nhỏ bé chưa từng thấy” sau khi tận mắt chứng kiến các nhà máy ôtô Trung Quốc với dây chuyền tự động, phần mềm tự lái và công nghệ nhận diện khuôn mặt. Ông cảnh báo: Nếu không cạnh tranh được, Ford sẽ không còn tương lai.

Không chỉ ngành xe điện, nhiều tỷ phú và giám đốc công nghiệp phương Tây cũng bày tỏ sự choáng váng. Andrew Forrest – lãnh đạo tập đoàn khai khoáng Fortescue (Australia), mô tả những “nhà máy tối” nơi hoàn toàn không có công nhân, robot đảm nhận mọi công đoạn, từ lắp ráp linh kiện cho đến đưa ra sản phẩm hoàn chỉnh. Tương tự, Greg Jackson – CEO công ty năng lượng Octopus (Anh), kể lại trải nghiệm tham quan dây chuyền sản xuất điện thoại di động khổng lồ chỉ có vài nhân viên giám sát, còn toàn bộ hoạt động dựa vào hệ thống tự động.

Sự chuyển mình này nằm trong chiến lược “Made in China”, với chính sách ưu đãi thuế lớn cho doanh nghiệp đầu tư robot. Theo Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR), giai đoạn 2014–2024, Trung Quốc đã tăng số lượng robot công nghiệp từ 189.000 lên hơn 2 triệu, chiếm hơn một nửa số robot toàn cầu lắp đặt mỗi năm. Hiện, cứ 10.000 công nhân sản xuất ở Trung Quốc có tới 567 robot – vượt xa Đức (449), Mỹ (307) và Anh (104).

Điều này giúp Trung Quốc không chỉ duy trì vị thế trung tâm chuỗi cung ứng toàn cầu, mà còn bứt phá trong các ngành công nghệ cao như xe điện, pin, turbine gió, drone và robot hình người.

Nguy cơ khủng hoảng cho các tập đoàn phương Tây

Sự vượt trội về công nghệ và chi phí của Trung Quốc đang khiến các nhà sản xuất phương Tây chịu áp lực ngày càng lớn. Thực tế dễ thấy nhất là sự bùng nổ xe điện Trung Quốc trên thị trường quốc tế. Tại Anh, tháng 9 vừa qua, doanh số BYD tăng gấp 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái, vượt qua nhiều thương hiệu lâu đời như Renault hay Land Rover.

Mike Hawes – Giám đốc Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh Ôtô (SMMT), nhận xét: Ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc ấn tượng nhất ở tốc độ. Họ tung ra mẫu xe mới chỉ trong một nửa thời gian so với phần lớn nhà sản xuất châu Âu.

Theo các chuyên gia, Mỹ hiện còn duy trì hàng rào bảo hộ thông qua hạn chế xe điện Trung Quốc. Tuy nhiên, châu Âu đứng trước nguy cơ bị bỏ lại phía sau nếu không nhanh chóng tăng cường tự động hóa và phát triển ngành robot công nghiệp.

Sander Tordoir – nhà kinh tế tại Trung tâm Cải cách châu Âu, nhấn mạnh: Nếu Trung Quốc thực sự giỏi về tự động hóa, chúng ta phải bắt kịp. Đây không chỉ là câu chuyện năng suất, mà còn ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và công nghệ quốc phòng.

Các chuyên gia cũng lưu ý rằng thay vì lo ngại mất việc làm, các nước phương Tây nên nhìn nhận tự động hóa là cơ hội để nâng cao năng suất, tránh tình trạng thất nghiệp hàng loạt khi tụt hậu so với Trung Quốc.

Telegraph nhận định: Nếu không hiện đại hóa, phương Tây sẽ chứng kiến nhiều nhà máy tối hơn – nhưng tối vì không còn hoạt động, chứ không phải vì robot vận hành.